1.‑нку. Травяністая расліна сямейства складанакветных задзіночнымі кветкамі, у якіх пялёсткі звычайна белыя, а сярэдзіна жоўтая. Віктар крочыў з МТС вузкай сцяжынкай, зарослай пахучым рамонкам і лапушыстым трыпутнікам.Даніленка.А на зямлі, сярод рамонку і палыну, блішчалі дзве калісьці ўтаптаныя, як ток, лапіны.Мележ.
2.‑нка. Кветка гэтай расліны. Іна сарвала, нахіліўшыся, рамонак і пачала сашчыкваць белыя пялёсткі.Ваданосаў.
3.‑нку; толькіадз. Высушаныя кветкі аднаго з відаў гэтай расліны, якія выкарыстоўваюцца як лячэбны сродак; лекавы настой на такіх кветках. Аптэчны рамонак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рыць, рыю, рыеш, рые; незак., што.
1. Капаць, раскопваць што‑н. рыхлае, сыпкае (лычом, рылам). Кабан рые павольна і заложна, усё болей і болей углыбляючыся ў зямлю.Колас.// Капаючы, даставаць што‑н. з зямлі; вырываць. Рана ўстане [дзядзька], а дзік, вялікі, як капіца сена, ужо рые бульбу.Карпюк.
2. Вымаючы, выкідаючы зямлю, рабіць паглыбленне, яму (пра жывёл). [Віктар:] — Калі .. [барсукі] рыюць сабе норы, значыцца, яны маглі і нават павінны былі і тут прарыць.Маўр.
•••
Носам рыць (груб.) — выказваць сваю незадаволенасць кім‑, чым‑н., пагарду да каго‑, чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэ́ха, ‑а, н.
1. Адбіццё гукавога сігналу ці радыёімпульсу ад пэўнай перашкоды. Некалькі разоў [сябры] гукнулі разам і слухалі, як разлягалася рэха.Колас.У Лаўскі лес ішлі ў арэхі, Шукалі там лісіных нор. Гукнём: — Агу!.. — Адкажа рэхам: — Агу! — цяністы, спелы бор.Бялевіч.
2.перан.; чаго. Водгалас, водгук. Рэха «Дудкі» кацілася па шырокіх абшарах беларускай, зямлі, яно абуджала народ ад векавечнага сну, уздымала на барацьбу за шчасце і права «людзьмі звацца».С. Александровіч.[Песня] сцвярджае народнасць героя, з’яўляючыся народным рэхам тых ідэй, якія сеяў у масах Каліноўскі.У. Калеснік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эксплуата́цыя, ‑і, ж.
1. Бязвыплатнае прысваенне аднымі людзьмі прадуктаў працы іншых людзей, заснаванае на прыватнай уласнасці на сродкі вытворчасці. [Лаўрыновіч:] — Савецкая ўлада вызваліла сялянскую беднату ад эксплуатацыі і памагла ёй стаць на ногі.Лобан.Сацыялістычны прынцып свабоды і роўнасці ўсіх рас і нацый атрымаў верх над капіталістычным прынцыпам эксплуатацыі і прыгнечання.«Звязда».
2. Пастаяннае, сістэматычнае выкарыстанне (зямлі, яе нетраў, чыгунак, дарог, машын, агрэгатаў і пад.) для якіх‑н. практычных мэт. Эксплуатацыя станкоў. □ У горадзе ўведзена ў эксплуатацыю новая аўтаматычная тэлефонная станцыя на 4 тысячы кропак.«Звязда».
[Фр. exploitation.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перы́яд
(гр. periodos = абход, пэўнае кола часу)
1) адрэзак часу, які ахоплівае пэўны закончаны працэс (напр. п. росквіту);
2) этап грамадскага развіцця (напр. гістарычны п.);
3) адрэзак часу, на працягу якога завяршаецца які-н. паўторны працэс (напр. п. абарачэння Зямлі вакол Сонца);
4) мат. група лічбаў, якія нязменна паўтараюцца ў адной і той жа паслядоўнасці;
5) лінгв. складаны сказ з дзвюма інтанацыйна процілеглымі часткамі.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
абво́д
1.Ст.-бел. Мясцовасць, якая мае агульную гаспадарчую сувязь, уладу, кіраванне. Тое ж абаполь (Смален.Дабр.).
2. Участак зямлі, абкапаны канавай (Слаўг.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
клін Участак зямлі, які мае форму трохвугольніка (БРС).
□ ур. Прытуле́нцаў клін каля в. Беражцы Жытк., б. х. Старожка Клін каля в. Пчэльня Слаўг.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
лех
1. Папярочнік надзельнай палоскі сялянскай зямлі (Смален.Дабр.).
2. Знак, які робіцца ў час сяўбы зернавых, каб не засталося агрэхаў (Смален.Дабр.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
ха́тнішча Месца, дзе стаяла хата; невялікі ўчастак зямлі (Жытк., Лёзн., Сал., Слаўг., Ст.-дар., Стол.). Тое ж ха́цішча (Ветк., Слаўг., Смал.), ха́та (Слаўг.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
Fléisch
n -(e)s
1) мя́са
2) мя́каць (пладоў)
3) плоць, це́ла
ins ~ schíeßen* — налі- ва́цца (сокам)
fáules ~ trágen* — жарт. біць бі́бікі
◊ álles ~ auf Érden — усё жыво́е на зямлі́
Ménschen von ~ und Blut — жывы́я лю́дзі
~ vom ~ — плоць ад пло́ці
sich (D) ins éigene ~ béißen* — нашко́дзіць само́му сабе́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)