малавыра́зны, ‑ая, ‑ае.
Які недастаткова яскрава адлюстроўвае ўнутраны стан, якасць чалавека (пра вочы, выраз твару і пад.). Саханюк быў хлопец сухарлявы, досыць высокага росту, меў даволі прыгожы твар, але малавыразныя, жаўтавата-карыя вочы яго крыху псавалі. Колас. // Які недастаткова ярка перадае што‑н. Малавыразная мова.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цяльня́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.
Разм. Матроская паласатая нацельная кашуля. Рэзалі вочы ярка-сінія палоскі Антосевай цяльняшкі... Васілевіч. Адзін [матрос] у разарванай абпаленай цяльняшцы з забінтаванай галавой страляў з гарматы, другі стаяў каля мачты і трымаў над галавою збіты карабельны флаг. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
арэо́л
(фр. auréole, ад лац. aureolus = пазалочаны)
1) светлы круг, ззянне вакол ярка асветленага прадмета, а таксама на фатаграфіі такога прадмета;
2) перан. атмасфера гонару, павагі, якая акружае каго-н.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
гасці́ная, ‑ай, ж.
Пакой для прыёму гасцей (у 1 знач.). Пісарава гасціная ярка асвятлялася дзвюма лямпамі. Колас. // Агульны пакой для адпачынку, прыёму наведвальнікаў у інтэрнатах, дамах адпачынку і пад. Усё тут зроблена для карыснага і добрага адпачынку, усё вабіць вока: утульныя палаты.., гасціныя, усланыя дыванамі. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
элегі́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да элегіі (у 1 знач.), з’яўляецца элегіяй. Элегічная паэзія. Элегічная лірыка.
2. Журботны, меланхалічны, летуценны. Цяжка, відаць, больш ярка адлюстраваць элегічныя думы, што навяваюць мілыя сэрцу ўспаміны аб далёкім і жаданым. Майхровіч. // Які выражае смутак, журбу, меланхалічную летуценнасць. Элегічная ўсмешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
pszenica
ж. пшаніца;
pszenica ozіma — азімая пшаніца, зімка;
pszenica jara — яравая пшаніца; ярка;
pszenica krzaczasta — галінастая пшаніца
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ізумру́д
(тур. zümrüd < перс. zumurrud, ад гр. smaragdos = смарагд)
мінерал, разнавіднасць берылу, каштоўны празрысты камень ярка-зялёнага колеру; выкарыстоўваецца ў ювелірнай справе.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
чарапі́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да чарапіцы; прызначаны для вырабу чарапіцы. Чарапічная вытворчасць. Чарапічны завод.
2. Зроблены з чарапіцы. Белыя аканіцы і ярка-чырвоны чарапічны дах, веранда і чысценькія, пасыпаныя жоўтым пяском сцяжынкі між сапраўднага гушчару [глогу] і вінаграднай лазы — усё сведчыла аб руплівасці гаспадыні дома. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жи́во нареч.
1. (очень) ве́льмі;
она́ мне жи́во напомина́ет свою́ мать яна́ мне ве́льмі нага́двае сваю́ ма́ці;
2. (оживлённо) жва́ва, ажы́ўлена;
пье́су игра́ли о́чень жи́во п’есу ігра́лі жва́ва, ажы́ўлена;
3. (быстро) разг. ху́тка;
он жи́во сбе́гал за до́ктором ён ху́тка збе́гаў па до́ктара;
4. (отчётливо) я́рка, выра́зна;
он жи́во по́мнил все собы́тия ён я́рка (выра́зна) по́мніў усе́ падзе́і.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Пу́рпур ’ярка-чырвоны колер, фарба’ (ТСБМ), ст.-бел. пурпура ’тс’; сюды ж пурпуро́вачка (пра дзяўчыну) (карэліц., Марц.). Запазычана з ням. Purpur праз рус. пу́рпур ’тс’, або з лац. purpura, магчыма, праз польск. purpura (параўн. Булыка, Лекс. запазыч., 111), вядомага з XVI ст. (Банькоўскі, 2, 966), што ўзыходзяць да грэч. πορφύρα ’фарба з соку мідыі; тканіна, афарбаваная гэтым сокам’, што ў сваю чаргу паходзіць з невядомай палеабалканскай мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)