ГРАВІТАЦЫ́ЙНАЕ ЗРУШЭ́ННЕ,
змяненне частаты (ці даўжыні хвалі) эл.-магн. выпрамянення пры яго распаўсюджванні ў гравітацыйным полі, абумоўленае гравітацыйным запавольваннем часу. Прадказана А.Эйнштэйнам у 1907. Адзін з эксперыментальна пацверджаных эфектаў агульнай адноснасці тэорыі. Гл. таксама Чырвонае зрушэнне.
т. 5, с. 383
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
каці́ць несов., в разн. знач. кати́ть;
к. шар — кати́ть шар;
к. та́чку — кати́ть та́чку;
мо́ра ко́ціць хва́лі — мо́ре ка́тит во́лны;
к. на веласіпе́дзе — кати́ть на велосипе́де
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бухма́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм. Пышны, пушысты. З аднаго боку бухматымі голлямі шапацелі хвоі, а з другога — пад ветрам ракаталі хвалі. Броўка. Грабель мільганнем, звонам кос Трымцяць ліловыя прасторы, І вось, нібы ў зялёным моры, Плыве бухматы воз. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ГЕНЕРА́ТАРНАЯ ЛЯ́МПА,
электронная лямпа для пераўтварэння энергіі пастаяннага (радзей пераменнага) току ў энергію эл. ваганняў.
Генератарныя лямпы адрозніваюць паводле дыяпазону частот, колькасці электродаў (трыёд, тэтрод, пентод і інш.), магутнасці, што рассейваецца анодам (малой магутнасці — да 50 Вт, сярэдняй — да 5 кВт, вялікай — больш за 5 кВт), роду работы (неперарыўнага дзеяння і імпульсныя), канструкцыі балона (шкляныя, металашкляныя, металакерамічныя) і інш.; генератарная лямпа для дэцыметровага і больш высокачастотных дыяпазонаў хваль маюць уласную рэзанансную вагальную сістэму (клістрон, лямпа адваротнай хвалі, лямпа бягучай хвалі, магнетрон і інш.). Выкарыстоўваюцца ў радыёперадатчыках рознага прызначэння, вымяральнай тэхніцы, прамысл. устаноўках індукцыйнага нагрэву і інш.
т. 5, с. 155
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
прыбярэ́жны, ‑ая, ‑ае.
Які размяшчаецца, знаходзіцца каля берага, уздоўж берага. Прыбярэжная расліннасць. Прыбярэжная вёска. □ Хвалі беглі на бераг, злізвалі прыбярэжную пену, шумавінне, усплёскамі кідаліся на жоўты пясок. Лынькоў. У прыбярэжных кустах, у парку, у зарасніках лазняку шчабятала птаства. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сейсмі́чны, ‑ая, ‑ае.
Звязаны з ваганнямі зямной кары пры землетрасенні. Сейсмічныя хвалі. Сейсмічныя з’явы. // Такі, дзе часта адбываюцца землетрасенні, якому ўласцівы землетрасенні (пра раён, вобласць). Сейсмічныя зоны. // Прызначаны для рэгістрацыі і вывучэння ваганняў зямной паверхні. Сейсмічная станцыя. Сейсмічныя карты.
[Ад грэч. seismós — ваганне. землетрасенне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэкрэме́нт
(лац. decrementum = змяншэнне)
1) фіз. колькасная характарыстыка аслаблення згасаючых ваганняў;
2) фізіял. паступовае затуханне хвалі нервовага ўзбуджэння пры яе пашырэнні па нерву, уласцівае для беспазваночных жывёл.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
рассячы́ сов., в разн. знач. рассе́чь; (рубя, разделить на части — ещё) разруби́ть;
р. бервяно́ — рассе́чь (разруби́ть) бревно́;
р. па́лец — рассе́чь па́лец;
парахо́д рассе́к хва́лі — парохо́д рассе́к во́лны
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
comb1 [kəʊm] n.
1. грэ́бень, грабяне́ц, грабе́ньчык;
a wide-toothed/close-toothed comb рэ́дкі/густы́ грэ́бень
2. textile часа́лка
3. со́ты;
comb honey со́тавы мёд
4. грэ́бень (пеўня); чубо́к (птушкі)
5. грэ́бень (хвалі)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
зласлі́вы, ‑ая, ‑ае.
Поўны злосці, варожасці. — І зласлівая ты, цётка! Ніяк таго пеўня не забудзеш. Лынькоў. Адзінства славянскіх народаў і народаў Прыбалтыкі — гэта несакрушальная скала, аб якую разаб’юцца зласлівыя хвалі нямецкага мілітарызму. «Звязда». // Які выражае злосць. Зласлівы погляд. Зласлівая ўсмешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)