каралёк, ‑лька, м.
1. Разм. Кароль невялікай манархічнай дзяржавы.
2. Невялікая лясная птушка атрада вераб’іных з шаравата-зялёным пер’ем і аранжавым або жоўтым цемем.
3. Сорт апельсіна з чырвонай мякаццю.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кахеці́нскі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да Кахеціі, кахецінцаў, належыць ім. Кахецінскі вінаград. Кахецінскае віно.
2. у знач. наз. кахеці́нскае, ‑ага, н. Сорт вінаграднага віна, якое вырабляецца ў Кахетыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мальта́н ’цёплая тканіна з бавоўны’, мальта́нка ’хустка с такой тканіны’ (КЭС, лаг.). З польск. multan ’сорт вельмі мяккай баваўняная тканіны’, якое з франц. molleton ’тс’. Гл. таксама малітан, мульт.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
раяні́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак.
1. Зрабіць (рабіць) надзел якой‑н. тэрыторыі на раёны (адміністрацыйныя, эканамічныя і пад.).
2. Спец. Размеркаваць (размяркоўваць) для пэўных, вызначаных раёнаў. Раяніраваць сорт пшаніцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сыр, ‑у; мн. сыры, ‑оў; м.
Харчовы прадукт, які робіцца з малака, што заквашваецца пэўным спосабам. Галандскі сыр.
•••
Плаўлены сыр — сорт мяккага сыру.
Плаваць (качацца) як сыр у масле гл. плаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каратэ́ль
(ад лац. carota = морква)
сорт скараспелай морквы з кароткім акруглым коранем.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Бараві́нка гатунак яблыкаў’ (БРС). Відаць, з рус. борови́нка ’тс’ (лічыцца, што назва ўзнікла ад імя тульскага садавода Бравіна, які вывеў гэты сорт). Гл. Фасмер, 1, 195; Шанскі, 1, Б, 170.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Карці́на 1 ’карціна’. Запазычанне з італ. cartina ’сорт паперы’ (пач. XVII ст.). Параўн. прыклад з Александрыі (Булыка, Запазыч., 142).
Карці́на 2 ’ігральная карта’ (Нар. словатв., Гарэц.). Новаўтварэнне ад карта (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мамуты ’сорт сталовых буракоў’ (паст., Сл. ПЗБ; астр., Сцяшк. Сл.). З польск. mamut ’мамант, Elephas primigenius’, якое ўтварыў Людлоф у 1696 г. з якуцк. mamma ’зямля’ (Варш. сл., 2, 870).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рапс ’сорт бручкі, свірэпка, Brassica (Rapa) oleifera, Brassicca napus Brassica asperifolia’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ). З польск. raps ’тс’, позняга запазычання з ням. Raps ’тс’ (< лац. raicium), гл. Нававейскі, Zapożyczenia, 313.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)