радыёкампазі́цыя

(ад радыё- + кампазіцыя)

кампазіцыя з літаратурных і музычных твораў, складзеная для перадачы па радыё.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Пясня́р ’спявак’ (Некр. і Байк.; мазыр., ГЧ), ’спявак; паэт’ (ТСБМ, Гарэц.), песьня́р ’спявак’ (Бяльк.), укр. пісня́р ’тс’, польск. pieśniarz ’тс’, в.-луж. pěsnjer ’шансанье’, славен. pesmár ’пеўчы’. Утворана ад пе́сня (гл.) па тыпу гусля́р, магчыма, арэальная інавацыя для перадачы франц. chansonnier (Банькоўскі, 2, 567).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

medium​1 [ˈmi:diəm] n. (pl. media, mediums)

1. (pl. media) сро́дак камуніка́цыі (газеты, тэлебачанне і да т.п.)

2. (for) сро́дак перада́чы ідэ́й (пра мастацкія творы);

a medium of instruction мо́ва выклада́ння

3. (pl. mediums) ме́дыум

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

vehicle [ˈvi:əkl] n. fml

1. тра́нспартны сро́дак (сухапутны);

motor vehicles аўтамабі́лі, аўто́бусы і да т.п.

2. (for) сро́дак;

a vehicle for propaganda сро́дак прапага́нды;

Language is the vehicle for conveying ideas. Мова – сродак перадачы думак.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

про́вад, ‑у, М ‑дзе; мн. правады, ‑оў; м.

Металічны шнур, дрот для перадачы электрычнага току. Электрычны провад. Тэлефонны провад. Провад высокага напружання. // Лінія тэлефоннай або тэлеграфнай сувязі. «Што табе трэба, дзяўчынка?» — спыталі з другога канца проваду. Хомчанка. Пяюць правады на высокіх слупах. Глебка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гра́фіка, ‑і, ДМ ‑фіцы, ж.

1. Від выяўленчага мастацтва, заснаваны на стварэнні малюнка лініямі, штрыхамі. // зб. Творы гэтага мастацтва. Кніжная графіка. Выстаўка савецкай графікі.

2. Спосаб перадачы жывой мовы пісьмовымі знакамі. // Друкаваныя або пісаныя знакі, якія адпавядаюць гукам мовы, інтанацыям, паўзам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Га́ркаць ’гаркаць (пра сабаку); лаяцца’ (БРС, Нас., Сцяшк., Касп.). Сюды ж дыял. гарка́ць ’гаркавіць’; адсюль утворана гарка́вы, ад якога атрымаўся дзеяслоў гарка́віць (БРС). Параўн. яшчэ гаркава́ць ’варкаваць’ (Бяльк.). Прасл. *gъrkati (для перадачы розных гукаў) са шматлікім адлюстраваннем у слав. мовах. Гл. Трубачоў, Эт. сл., 7, 209.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Лепяста́ць ’хлюпаць, булькаць’ (Ян.). Рус. паўн.-дзвін. лепестать ’балбатаць, пляткарыць’. Утворана ў выніку пашырэння асновы інфіксам ‑с‑ (< прасл. ‑s‑) для перадачы гукапераймальнасці і экспрэсіі. Ад лепятаць (гл.). Іншае пашырэнне асновы ў лепяцёхаць ’булькаць’ (Ян.). Ад асновы leре ўтворана і стол. лёпець ’слота, снег з дажджом’ (ТС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Найса́ма ’звыш меры’: найсамо хужэй (ТС). Найвышэйшая ступень параўнання ад займенніка сам (сама), які сам ужываецца для перадачы найвышэйшай ступені прызнака, адпавядаючы па функцыі часціцы (прэфіксу) пай‑: само больша ’найбольшая’, само трудней ’цяжэй за ўсё’, тады найсамо хужэй ’звыш меры дрэнна’. Гл. ESSJ SG, 2, 591.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пі́галіца ’маленькі, шчуплы чалавек, жанчына’ (ТСБМ), укр. пиги́чка ’кнігаўка’, рус. пи́галица, пи́галка, пиго́лка ’тс’, ’хударлявы чалавек’. Відаць, прыйшло з рус. мовы, дзе ўзыходзіць да pi‑gí, ki‑gi — перадачы крыку чайкі ці кнігаўкі (Патабня, РФВ, 4, 213; Праабражэнскі, 2, 56; Фасмер, 3, 258; Бязлай, 3, 21).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)