аспіра́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

Той, хто рыхтуецца да самастойнай навуковай дзейнасці ў аспірантуры пры вышэйшай навучальнай або навуковай установе.

|| ж. аспіра́нтка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. аспіра́нцкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

баля́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

1. Тое, што і болька.

2. перан. Недахоп, слабае месца ў дзейнасці, характары, а таксама чалавек з якімі-н. недахопамі, з-за якога бываюць непрыемнасці ў калектыве.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыро́джаны, -ая, -ае.

1. Уласцівы ад нараджэння.

П. імунітэт.

П. парок сэрца. П. талент.

2. Які ў найвышэйшай ступені валодае якімі-н. уласцівасцямі, якасцямі для якой-н. дзейнасці.

П. тэхнік. П. мастак.

|| наз. прыро́джанасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

размежава́ць, -мяжу́ю, -мяжу́еш, -мяжу́е; -мяжу́й; -межава́ны; зак., каго-што.

1. Раздзяліць, правёўшы межы.

Р. участкі.

2. перан. Аддзяліць, адмежаваць сферы дзейнасці.

Р. абавязкі.

|| незак. размяжо́ўваць, -аю, -аеш, -ае; наз. размяжо́ўванне, -я, н.

|| наз. размежава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спро́ба, -ы, мн. -ы, спроб, ж.

1. Намаганне зрабіць што-н. пры адсутнасці упэўненасці ў дасягненні поспеху.

Зрабіць спробу пераканаць апанента.

Няўдалая с.

2. Праверка, выпрабаванне дзейнасці чаго-н.

С. адрамантаваць радыёпрыёмнік.

|| прым. спро́бны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

удыхну́ць², -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак., што ў каго (што) (высок.).

Абудзіць у кім-н. што-н. (які-н. настрой, думкі і пад.).

У. надзею.

У. жыццё ў каго-н. (абудзіць да дзейнасці).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уце́чка, -і, ДМ -чцы, ж.

Страта ў выніку выцякання, рассыпання.

У. вады.

У. зерня.

У. інфармацыі (перан.). У. мазгоў (перан.: эміграцыя вучоных, спецыялістаў, творчых работнікаў ці пераход іх у іншую сферу дзейнасці ў сваёй краіне).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

характары́стыка, -і, ДМ -тыцы, мн. -і, -тык, ж.

1. Апісанне характэрных рыс, асаблівасцей, якасцей каго-, чаго-н.

Х. дзеючых персанажаў твора.

2. Афіцыйны дакумент з водзывам, заключэннем аб чыёй-н. дзейнасці.

Х. з месца працы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ме́тад, метода ’спосаб даследавання рэчаў у якой-небудзь галіне дзейнасці’ (ТСБМ). З польск. metoda ’тс’. Магчыма і другаснае запазычанне з рус. метод ’тс’ (як навуковы тэрмін). Аднак у рус. мове — з польск. ці англ. (Фасмер, 2, 610). Крукоўскі (Уплыў, 77) лічыць, што гэта русізм.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

эндакрынало́гія, ‑і, ж.

Навука, якая вывучае будову і функцыі залоз унутранай сакрэцыі, распрацоўвае метады лячэння захворванняў, выкліканых парушэннем іх дзейнасці. Эксперыментальная эндакрыналогія.

[Ад грэч. éndon — унутры, krinō — аддзяляю і logos — навука.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)