арэнаві́русы
(ад лац. arena = пясок + вірусы)
група вірусаў жывёл і чалавека, якія маюць тонкія гранулы, падобныя да пясчынак, і агульны антыген.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
даты́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае дачыненне да чаго‑н. [Вучоны] звяртае ўвагу краязнаўцаў на тое, ці няма ў мясцовай гаворцы выразаў, датычных разьбы. Ліс.
2. у знач. наз. даты́чная, ‑ай, ж. У геаметрыі — прамая лінія, якая мае адзін агульны пункт з крывой, але не перасякае яе. Правесці датычную да акружнасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
суме́сны, ‑ая, ‑ае.
Які ажыццяўляецца супольна, разам; агульны. Сумесная работа. □ З якой замілаванасцю ўспамінаў .. [Вася] гады сумеснай вучобы ў школе, вясёлыя калгасныя вечарынкі. Краўчанка. Вунь колькі год мінула, а ўсё ж не забываюцца тыя сустрэчы ў вулачцы і сумесны паход у поле. Лупсякоў. Усе цёмныя бакі іх [Хадкевіча і Аксаны] сумеснага жыцця забыліся. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
common
[ˈkɑ:mən]
1.
adj.
1) супо́льны
common interest — супо́льныя зацікаўле́ньні
2) агу́льны, агу́льнапрыня́ты
by common consent — за агу́льнай зго́дай
common knowledge — агу́льнае ве́дама
3) грама́дзкі, публі́чны
common land — грама́дзкая пасе́ка
4) звыча́йны, про́сты, паспалі́ты
common man — звыча́йны, про́сты чалаве́к
5) про́сты, грубы́
common speech — про́стая, груба́я мо́ва
6)
агу́льны
common gender — агу́льны род
common noun — агу́льны назо́ўнік
2.
n.
1) супо́льнае n.
2) звы́чайнае n.
to have nothing in common — ня мець нічо́га супо́льнага
3) агу́льнаграма́дзкая зямля́
4) про́стыя лю́дзі
5) агу́льная стало́ўка (для студэ́нтаў)
the Commons = the House of Commons — ні́жняя пала́та брыта́нскага й канады́йскага парлямэ́нту
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
прыва́тны, -ая, -ае.
1. Які з’яўляецца асобнай часткай чаго-н., не агульны, не тыповы.
П. вывад.
Заключэнне ад агульнага да прыватнага (наз.). П. факт.
2. Асабісты, не грамадскі, не дзяржаўны.
Прыватная тэлеграма.
Прыватная справа.
3. Які належыць пэўнай асобе, не грамадству, не дзяржаве.
Прыватная ўласнасць.
П. заказ.
4. Які мае адносіны да асабістага, індывідуальнага валодання, дзейнасці, гаспадаркі і адносін, якія адсюль вынікаюць.
Прыватнае жыццё.
○
Прыватная пастанова (спец.) — пастанова, якая выносіцца судом па пытанні, што не падлягае яго кампетэнцыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ландша́фт, ‑у, М ‑фце, м.
1. Агульны выгляд мясцовасці; пейзаж. Раўнінны ландшафт. □ Месяц быў поўны, чырвоны, на яго паверхні чарнелі абрысы далёкага таямнічага ландшафту. Лупсякоў. Рыгору хацелася выкарыстаць апошнія дні .. [для агляду] сілцоўскіх летніх ландшафтаў. Гартны.
2. Вясковы краявід на малюнку, карціне.
3. Спец. Сукупнасць тыповых прыкмет якой‑н. мясцовасці. Азёрны ландшафт. Горны ландшафт. Вывучыць ландшафт.
[Ням. Landschaft.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
total2 [ˈtəʊtl] adj.
1. уве́сь, агу́льны;
total silence по́ўная цішыня́, магі́льнае маўча́нне;
total output валавы́ праду́кт;
total population агу́льная ко́лькасць насе́льніцтва
2. по́ўны; суку́пны;
in total darkness у апраме́тнай це́мры;
a total failure по́ўны права́л
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
multiple
[ˈmʌltɪpəl]
1.
adj.
шматразо́вы, шматлікі
multiple interests — шматлі́кія зацікаўле́ньні
2.
n., Math.
кра́тны лік
the lowest common multiple — агу́льны найме́ншы кра́тны лік
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
драпіро́ўка
(фр. draperie)
размяшчэнне і агульны характар складак адзення або тканіны; выкарыстоўваецца ў афармленні інтэр’ераў грамадскіх і жылых будынкаў, тэатральна-дэкаратыўным і выяўленчым мастацтве.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
По́быт 1 ’быт’ (ТСБМ). Укр. по́бут, по́бит ’тс’, рус. по́быт ’звычка’. Ад *po‑ і *bytъ. Развіццё семантыкі: ’быццё, знаходжанне’ > ’агульны ўклад і умовы існавання, быцця’. Паводле Булахава (Развіццё, 43), запазычана з украінскай. Да быт, быць (гл.).
По́быт 2 ’знаходжанне’ (ТСБМ). Ст.-укр. побытъ ’быццё’, польск., в.-луж., чэш., славац. pobyt ’знаходжанне’. Ад po‑ і *bytъ, якое ад *byti (ЭССЯ, 3, 155). Да быт, быць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)