Талало́й, тололо́й ’крык, шум, гам’, ’гармідар, беспарадак’ (ТС). Гл. талала. Сюды ж талалу́й ’вадкая мучная страва; балбатун, бесталковы чалавек’ (Касп.), ’дуркаваты чалавек’ (Шатал., Сл. рэг. лекс.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ахламо́н ’неарганізаваны, неакуратны, зацюканы чалавек’ (Юрч. Фраз. 2), вахламон ’неахайны чалавек’, вахламоня ’неахайная жанчына’, вахламондзія ’тс’ (Яўс.); слова вядома на большай частцы Беларусі са значэннямі ’чалавек, недалёкі ў разумовых адносінах’, ’чалавек без пачуцця ўласнай годнасці’, ’дрэнна выхаваны, некультурны чалавек’, ’неакуратны, неахайны чалавек’, ’неахайна адзеты чалавек’, няўклюда’ і інш. Рус. охламон дурань і гультай’, рус. дыял. охламон ’вялікі чалавек, у якога не ўсё ў парадку’. Няясна. Найбольш натуральнай здаецца сувязь з хлам ’старызна, дрэнь’ (Нас.), якое, паводле Бірылы, Бел. антр., 2 (пад Ахламёнак), можа выступаць у форме ахлам, параўн. таксама рус. дыял. хлам ’лахманы, старызна’, хламунина ’старая, зношаная адзежына’; параўн. таксама серб.-харв. hlamina ’зношаны абутак, уступкі’ (Скок, 1, 671); тады першапачаткова ахламон ’неахайна адзеты чалавек’ з экспрэсіўнай суфіксацыяй як у разявон ’разява’, пры гэтым магчымы ўплыў кантамінаваных форм тыпу рус. пск. ахломотья лахманы’. Аднак, прымаючы пад увагу аддзеяслоўны характар форм тыпу разявон, можна дапусціць утварэнне ахламон ад хламаць, хламнуць (ад гукапераймальнага хлам!), параўн. хламаць ’есці’ (пра свіней; рэдка абразліва — пра чалавека, КСТ), экспр. ’есці’ (Сержп., Грам., 61), хламнуць ’праглынуць (Бел. фраз., 62), суфіксацыя ахламон як у матон ’круцель, махляр, дзялок’ (Яўс., ад матаць); тады ахламон ’некультурны чалавек, мужык’, параўн. хамула ’некультурны чалавек’ ад хамаць ’прагна і гучна есці’, рус. дыял. охряпок ’дзеравеншчына, няўклюда’ ад хряпать ’есці многа’. Жаргонны характар слова дазваляе лічыць верагодным таксама дапушчэнне Супруна (вусн. паведамл.) аб сувязі з грэч. ὄχλος ’чэрнь, натоўп’ (да ст.-грэч. ὀχλο‑μανέω ’імкнуцца да папулярнасці’?), аднак пры гэтым узнікаюць пэўныя фармальныя цяжкасці. Параўн. з іншай суфіксацыяй ахлама́н ’неацёсаны, тупы чалавек’ (Цых.). Гл. Цыхун, БЛ, 8 (1975), 58–59.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гарт (род. га́рту) м.

1. прям., перен. зака́л, зака́лка ж.;

г. ста́лі — зака́л (зака́лка) ста́ли;

чалаве́к старо́га га́рту — челове́к ста́рого зака́ла;

2. полигр. гарт

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зняве́чаны

1. прич. изуве́ченный, искале́ченный; изуро́дованный; обезобра́женный; изло́манный; искове́рканный; см. зняве́чыць;

2. прил. уве́ченный;

з. чалаве́к — уве́ченный челове́к;

3. в знач. сущ. уве́ченный; уве́чный

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дабрэ́йшы прил.

1. сравнит. ст. добре́е; подобре́е; бо́лее до́брый; см. до́бры 2;

2. (очень добрый) добре́йший;

гэ́та ж д. чалаве́к — э́то же добре́йший челове́к

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

заква́ска ж., в разн. знач. заква́ска;

з. хле́ба — заква́ска хле́ба;

палажы́ць ~ку ў це́ста — положи́ть заква́ску в те́сто;

чалаве́к до́брай ~кі — челове́к хоро́шей заква́ски

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зату́зацца сов.

1. изнемо́чь, изму́читься;

ён ~заўся з малады́м канём — он изму́чился с молоды́м конём;

2. перен. издёргаться;

зусі́м ~заўся чалаве́к — совсе́м издёргался челове́к

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

патрэ́бны ну́жный; необходи́мый; потре́бный;

~ная ко́лькасць — ну́жное (необходи́мое) коли́чество;

п. чалаве́к — ну́жный челове́к;

яму́ п. гро́шы — ему́ нужны́ (необходи́мы) де́ньги;

ве́льмі п. — о́чень ну́жный

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прые́мны

1. прия́тный;

п. пах — прия́тный за́пах;

~ная навіна́ — прия́тная но́вость;

2. (привлекательный) прия́тный, ми́лый;

п. чалаве́к — прия́тный (ми́лый) челове́к;

◊ ~нага сну — прия́тного сна

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прэтэ́нзія ж., в разн. знач. прете́нзия; притяза́ние ср.;

заяві́ць ~зію — заяви́ть прете́нзию;

чалаве́к з ~зіямі — челове́к с прете́нзиями;

яго́ ~зіі неабгрунтава́ны — его́ притяза́ния необосно́ванны

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)