нако́лькі, прысл.
1. У якой ступені, меры.
Буду працаваць, н. хопіць здароўя.
2. Ужыв. як злучальнае слова:
а) у даданых дапаўняльных сказах.
Усё залежыць ад таго, н. пісьменнік можа выкарыстаць свой творчы патэнцыял.
б) у даданых дзейнікавых сказах.
Дзіўна, н. дажджлівае надвор’е адпавядала яго настрою.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
наня́ць, найму́, но́ймеш, но́йме; но́ймем, но́ймеце, но́ймуць; наня́ў, -няла́, -ло́, -лі; наня́ты; зак., каго-што.
Прыняць на работу або ўзяць у часовае карыстанне за плату.
Н. рабочых.
Н. кватэру.
|| незак. найма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. наём, на́йму і найм, на́йму, м. Працаваць па найме.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гра́фік¹, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Дыяграма, якая адлюстроўвае колькасныя паказчыкі развіцця або стану чаго-н.
Г. павышэння зарплаты.
2. План работы з дакладнымі паказчыкамі нормы і тэрмінаў выканання.
Працаваць строга па графіку.
|| прым. графі́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Г. метад рашэння задачы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
працаздо́льнасць, ‑і, ж.
1. Фізічная здольнасць да працы, дзейнасці.
2. Здольнасць многа і прадукцыйна працаваць. — Колькі ў гэтага чалавека энергіі, якая працаздольнасць! — разважаў Максім. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пра́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Работніца, якая займаецца мыццём бялізны. Калі была [Рога] на катарзе, дык ёй даводзілася доўга працаваць прачкай. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аўтаба́за, ‑ы, ж.
Транспартнае прадпрыемства па арганізацыі перавозак на аўтамабілях, а таксама месца стаянкі, захавання запасных частак і рамонту аўтамабіляў. Працаваць на аўтабазе. Інжынер аўтабазы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
голь, ‑і, ж.
Разм. Тое, што і галота. — Ну, вось вам і праўда, — адказвае.. пан, — голь нямытая, працаваць вам заўсёды на нас, паноў. Нар. казка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выжы́львацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Разм. Працаваць з вялікім стараннем, з натугай. Цяжка было.. [Акіліне] з дачкою выкідацца з бясхлеб’я, але ж выжыльвалася як магла. Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сляса́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.
Разм. Працаваць слесарам, выконваць слясарную работу. — А дзе.. [сын] працуе? — спытала Люба. [Лукер’я Назараўна:] — У гаражы. Шафёрам быў, а цяпер слясарыць, рамантуе... Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ты́раць ‘цяжка працаваць’ (Сцяшк. Сл.; Скарбы). Параўн. польск. tyrać ‘цяжка працаваць, не шкадуючы сіл і здароўя’, аргат. ‘красці’, ‘працаваць’ (Каня, Słownik), tyrać, terać ‘псаваць, нішчыць, траціць’, ‘надрывацца’, каш. tërac, tėrac ‘тс’, utërac są ‘змучыцца’, чэш. týrati ‘мучыць; катаваць (жывёл)’, славац. týrať ‘мучыць’. Арэальна, хутчэй за ўсё, запазычана з польскай мовы; узводзіцца да дыял. зах.-слав. *tyrati няяснага паходжання. Не зусім надзейна звязваецца генетычна з прасл. *turiti ‘паганяць’, ‘гнаць’, ‘турыць’ (Брукнер, 589; Махэк₂, 664; Рэйзак, 687; SEK, 5, 146–147). Пры прасл. *tiriti ‘мучыць’ да *terti ‘церці’ (Пралік, 637). Значэнне ‘красці’ ў польскай мове, відаць, у выніку збліжэння з усх.-слав. тырыць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)