observation

[,ɑ:bzərˈveɪʃən]

n.

1) назіра́льнасьць f., нагля́д -у m.

to keep under observation — трыма́ць пад нагля́дам

2) назіра́ньне n.

The tramp escaped observation — Валацу́га ўцёк ад назіра́ньня

3) назіра́ньне, дасьле́даваньне n.

4) заўва́га, за́цемка f., вы́казаная ду́мка, камэнта́р -у́ m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

uwaga

uwag|a

ж.

1. увага;

zwracać ~ę — звяртаць увагу;

uchodzić (umykać) uwadze — выпадаць з-пад увагі; праходзіць па-за ўвагай;

wziąć pod ~ę — прыняць (узяць) пад увагу;

z ~i na co — беручы пад увагу што; улічваючы што; з прычыны чаго;

~a! — увага! асцярожна!;

”~a! stopień!” — “асцярожна! прыступка!”;

”~a! wysokie napięcie!” — «асцярожна! высокае напружанне!»;

”~a! zły pies!” — “асцярожна! злы сабака!”;

2. заўвага;

3. заўвага; вымова;

zrobić ~ę — зрабіць заўвагу

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

home4 [həʊm] adv.

1. до́ма; дамо́ў, дадо́му, даха́ты;

Is she home yet? Яна дома?

2. у цэль, у са́мую кро́пку;

The remark went home. Заўвага патрапіла ў цэль.

bring/come home to smb. тлума́чыць каму́-н., даво́дзіць да свядо́масці каго́-н., дахо́дзіць да чыёй-н. свядо́масці;

hit/strike home зразуме́ць, дапя́ць; дайсці́ (да чыёй-н. свядомасці)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Verwis

I

m -es, -e заўва́га, вымо́ва

j-m inen ~ ertilen [gben*] — аб’яві́ць [зрабі́ць] каму́-н. вымо́ву [заўва́гу]

inen ~ instecken — разм. вы́слухаць заўва́гу

inen ~ lösen [tlgen] — зняць вымо́ву [заўва́гу]

II

m -es, -e спасы́лка (на арыгі- нал, кнігу і г.д.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

crack1 [kræk] n.

1. трэ́шчына, раско́ліна, шчы́ліна

2. трэск, гру́кат; пстры́канне, ля́сканне, шчо́ўканне

3. infml по́ўха, апляву́ха

4. infml грубава́ты жарт; саркасты́чная заўва́га

5. slang крэк (наркотык з ачышчанага какаіну, да якога пры ўжыванні вельмі хутка ўзнікае хваравітая цяга)

at the crack of dawn infml на світа́нні, до́світкам, на зо́лку;

have a crack at smth. infml паспрабава́ць зрабі́ць што-н.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

crude

[kru:d]

1.

adj.

1) прыблі́зны, неапрацава́ны, сыры́

a crude data — сыры́я да́дзеныя

2) про́сты, прыміты́ўны

a crude log cabin — про́стая бу́дка зь бярве́ньня

3) прыблі́зны

a crude marriage rate — прыблі́зны працэ́нт жані́мстваў (у статы́стыцы)

4) нячэ́саны, гру́бы (мане́ры); безгусто́ўны

a crude remark — гру́бая заўва́га

2.

n.

неачы́шчаная на́фта

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Сула́1 ’бярозавы сок’ (ігн., воран., Сл. ПЗБ). З літ. sulà ’тс’ (Лаўчутэ, Балтизмы, 73).

Сула́2 ’гурт жанчын, якія ўдзельнічаюць у абрадзе ваджэння стралы/сулы’ (усх.-палес., СіБФ, 1986, 45), ’абрадавае дзеянне ў выглядзе доўгай змейкі гуляючых, якая скручваецца ў тугі клубок’ (добр., Земляроб. каляндар), ’абрадавы кіёчак, які пускаюць у раку пры ваджэнні сулы’ (гом., бран.). Паводле Вінаградавай (Язык культуры, 230), назва паходзіць з фальклорнага тэксту, які суправаджае абрад (“Ой лятить сула да й удоль села”), дзе сула можа чаргавацца са страла (гл. страла3), што дае падставы звязаць яе са стараж.-рус. сула, сулица ’кароткае кідальнае кап’ё’ (гл. суліца), гл. Антропаў, Веснік ЕДУ, 1987, 1, 56. Сумніўная генетычная сувязь з рум. (малд.) sul ’вясенні абрад провадаў (пахавання) зробленай з дэталяў ткацкага стана лялькі’ (< рум. sul ’вал ткацкага стана’), гл. Г. И. Кабакова. Этногенез, ранняя этническая история и культура славян. М., 1985, 54–55.

Су́ла ’рыба судак’ (калінк., Арх. ГУ), заўвага пра гандаль рыбай: “из Малороссіи разныя рыбы, особливо сула” (Меер Крыч.). Параўн. укр. сула́ ’судак, Lucioperca lucioperca L.’, рус. сула́ ’тс’, славац. šúl, šula ’тс’, серб.-харв. šulj ’тс’, балг. сула ’шчыпоўка’, сулка ’судак’. Запазычанне з цюркскіх моў, параўн. каракалп. сыла ’тс’, магчыма, таксама праз пасрэдніцтва венг. süllö ’тс’, гл. Каламіец, Рыбы, 116; Фасмер, 3, 799; ЕСУМ, 5, 471.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

уне́сці, унясу, унясеш, унясе; унясём, унесяце; пр. унёс, унесла і унясла, унесла і унясло; заг. унясі; зак., каго-што.

1. Прынесці, занесці ўнутр чаго‑н., куды‑н. Унесці рэчы ў вагон. □ [Гаспадыня] ўзялася за работу: набрала бярэма дроў, унесла ў хату і, запаліўшы газоўку, стала класці іх у печ. Чорны. Цётка папалася спагадлівая, картоплі чыгун наварыла, саломы ўнясла куль. Навуменка.

2. Заплаціць; зрабіць узнос. Унесці плату. □ Нарэшце я кажу ..[следчаму]: — Грошы я магу заўтра ўнесці ў касу. Пальчэўскі.

3. Уключыць у склад каго‑, чаго‑н. Унесці прозвішча ў спіс. □ Змены, што я ўнесла ў меню, асаблівага ўздыму не выклікалі. Савіцкі. // Дабавіць, дадаць да таго, што ўжо ёсць у наяўнасці, зрабіць папраўкі. [Язэп:] — План людзі складалі, і людзі могуць унесці ў яго папраўкі. Асіпенка.

4. Даць пранікнуць куды‑н., умяшаць у што‑н. Унесці кампост. Унесці мінеральныя ўгнаенні.

5. перан. Выклікаць, зрабіць. Больш жвавасці унесла заўвага Клаўдзі Хацкевіч. Шамякін. // Узбагаціць. Творы .. [М. Танка] ваеннага часу і пасляваенных гадоў ўнеслі значны ўклад у беларускую савецкую літаратуру. Бугаёў.

•••

Унесці свежы струмень у што — ажывіць, зрабіць больш цікавым, разнастайным.

Унесці яснасць — растлумачыць што‑н., зрабіць больш ясным.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

dig

[dɪg]

1.

v., dug, digging

1) капа́ць

2) вышу́кваць (інфарма́цыю), перашу́кваць, перако́пваць

3) Sl.

а) разуме́ць

б) падаба́цца

I dig you —

[m4]а) Я цябе́ разуме́ю

[m4]б) Ты мне падаба́есься

2.

n.

1) капа́ньне n.

2) informal штуршо́к -ка́ m., уда́р -у m.

3) зье́длівая заўва́га, кпі́на f.

- dig in

- dig into

- dig up

- dig out

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Абжа́ ’аглобля ў сасе’ (Касп.). Рус. паўн. обжа, обга, рус. курск. вобжа ’тс’, польск. obdza ’тс’ (Ці не сюды ж польск. obdza, obza ’вяроўка, шнур для прывязі жывёлы напашы’?), ст.-рус. обьжа ’мера зямлі’. Лат. abža ’аглобля’ з паўн.-бел. ці рускага. Па адной версіі < *o‑bъg‑ja ’гнутая’ да бгаць (гл.) — Патабня, РФВ, 5, 124; Ільінскі, РФВ, 62, 256, па іншай < *ob‑jъg‑ja да іга (гл.) — Мікала, IF, 26, 295; Далабко, ZfslPh, 3, 129–130; Турска, SFPS, 5, 115. Першая этымалогія выклікае пярэчанні фанетычнага характару. Супраць рэканструкцыі ‑bъg‑ сведчаць рускія формы обежь, обежка і ст.-рус. обьжа (Турска, там жа, 114). Другая этымалогія таксама мае свае цяжкасці фанетычнага характару: ‑bj‑ у ob‑jъg‑ja павінна было даць blʼ (Далабко, там жа, 129). Заўвага Далабка аб тым, што слова абжа як арэальна абмежаванае ўзнікла адносна позна, пасля таго як завяршыўся пераход bj > blʼ, непрымальная, бо ў тым жа слове рэалізаваўся пераход gj > ž (ці, можа, у апошнім выпадку адбылася субстытуцыя?). Варбот (Балто-слав. иссл., 42–48) суадносіць як генетычна тоесныя абжа і абза (гл.), зыходзячы з прасл. obьza/obьža (< *obьzja) ’луска’ (літ. ìžti лушчыцца’, išaiža ’шалупінне’) і верагоднасці семантычнага развіцця ад лыкавай вяроўкі (лыка) і скуранога рэменя (скуры) да часткі драўлянай сельскагаспадарчай прылады. Для прыняцця гэтай этымалогіі даводзіцца прызнаць існаванне шэрага семантычных пераходаў і дэрывацыйных пераўтварэнняў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)