прэ́мія, ‑і, ж.

1. Грашовае або іншае матэрыяльнае заахвочванне як узнагарода за поспехі, заслугі і пад. Міжнародная Ленінская прэмія «За ўмацаванне міру паміж народамі». □ Некалі да калектывізацыі Шаройка штогод атрымліваў прэміі за лепшага ў раёне каня, за лепшую свінаматку, за найвышэйшы ўраджай бульбы. Шамякін. [Фёдар Сапожнікаў] прадстаўлены да Ленінскай прэміі за распрацоўку і ўкараненне новых метадаў будаўніцтва цеплавых электрастанцый са сборнага жалезабетону. Дадзіёмаў. // Дадатковая грашовая ўзнагарода да заработнай платы за перавышэнне вытворчых норм. Прэмія за перавыкананне плана.

2. Спец. Грашовая сума, якая выдаецца некаторымі ўрадамі як заахвочванне за вываз некаторых тавараў. Экспартныя прэміі.

3. Спец. Розніца паміж біржавай і намінальнай вартасцю каштоўнай паперы.

4. Спец. Грашовая сума, якую выплачвае страхавальнік страхавой установе за рызыку, якую яна нясе.

5. У дарэвалюцыйнай Расіі — бясплатны дадатак да часопіса або газеты, а таксама бясплатная прыдача пры пакупцы некаторых тавараў.

•••

Нобелеўская прэмія — міжнародная прэмія за адкрыцці ў навуцы, за поспехі ў літаратуры і пад., якая прысуджаецца з працэнтаў на капітал, завешчаны шведскім прадпрыемцам А. Нобелем.

[Ад лац. praemium — узнагарода.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

БУ,

1) грашовая адзінка Японіі з золата ці серабра ў 1573—1860.

2) Назва японскай вагавой адзінкі да ўвядзення дзесятковай сістэмы. У выглядзе сярэбраных зліткаў рознай пробы бу мог выконваць функцыі грошай.

т. 3, с. 303

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

валю́та, -ы, ДМю́це, мн. -ы, валю́т, ж.

1. Грашовая сістэма краіны, а таксама грашовыя адзінкі гэтай сістэмы.

Залатая в.

2. зб. Грошы замежных краін, якімі карыстаюцца ў міжнародных разліках.

Замежная в.

|| прым. валю́тны, -ая, -ае.

Валютныя аперацыі.

Валютны курс — суадносіны паміж рознымі валютамі (у 1 знач.), кошт грашовай адзінкі адной краіны, выражаны ў валюце (у 1 знач.) другой краіны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пія́стр

(іт. piastra = плітка)

1) старажытная грашовая адзінка рознай вартасці ў Іспаніі, Партугаліі;

2) дробная грашовая адзінка і манета ў Турцыі, Егіпце, Сірыі, Іардане, Ліване, Судане і некаторых іншых краінах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

пенгё

(венг. pengo)

грашовая адзінка Венгрыі ў 1925—1946 гг.; заменена форынтам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

zapomoga

zapomog|a

ж. дапамога (грашовая);

udzielić ~i — даць грашовую дапамогу

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

е́ўра

[англ. Euro(pean) = еўрапейскі]

адзіная грашовая адзінка краін Еўропы, што ўваходзяць у Еўрапейскі саюз.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

стыпе́ндыя

(лац. stipendium = плата)

штомесячная грашовая дапамога студэнтам, аспірантам і навучэнцам сярэдніх спецыяльных навучальных устаноў.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

zloty

[ˈzlɔti]

n., pl. -tys or coll. -ty

зло́ты -ага, зло́т -а m., залато́ўка f. (грашо́вая адзі́нка ў По́льшчы)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

maternity [məˈtɜ:nəti] n. мацяры́нства;

maternity leave во́дпуск у су́вязі з нараджэ́ннем дзіця́ці;

a maternity home радзі́льны дом;

maternity benefits/pay/allowance грашо́вая дапамо́га жанчы́не ў су́вязі з нараджэ́ннем дзіця́ці

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)