Сці́лка ’подсцілка з тонкай скуры, тканіны і пад., якая ўкладваецца ў абутак’ (ТСБМ). Ад -сцілаць, параўн. усціла́ць, высціла́ць, гл. сцяліць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ва́лены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад валіць (у 1, 6 знач.).
2. у знач. прым. Ссечаны, спілаваны. Валены лес.
3. у знач. прым. Зроблены шляхам валення. Валены абутак. Валеныя вырабы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бале́ткі, ‑так; адз. балетка, ‑і, ДМ ‑тцы, ж.
Лёгкі, мяккі абутак у выглядзе туфляў без абцасаў. Андрэй толькі цяпер заўважыў, што .. [дзяўчынка] была ў балетках і таму бегала ціхенька, як кошачка. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пранасі́цца, ‑носіцца; зак.
1. Прадрацца ад доўгага нашэння; вынасіцца (пра адзенне, абутак). Чаравікі пранасіліся. □ І не знае, што надзець, Зося — гожая паненка. Проста сорамна глядзець, Пранасілася сукенка. Зарыцкі.
2. Насіцца некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ту́флі, ‑фель і фляў; адз. туфель, ‑фля, м.
Абутак, які закрывае нагу не вышэй шчыкалаткі. Парусінавыя туфлі. □ Да туфляў ліпнуць збітыя пялёсткі люцікаў і нейкае яшчэ зусім зялёнае травяное насенне — круп[ы]. Кірэйчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэксты́льны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да тэкстылю, звязаны з вытворчасцю яго. Тэкстыльная прамысловасць. □ Уявім, што фабрыка тэкстыльная, і пашырэнне фабрыкі патрабуе павелічэння колькасці льну. Чорны. // Зроблены, пашыты з тэкстылю. Тэкстыльны абутак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Во́буў, вобуўя ’абутак’ (Юрч.). Запазычанне з рус. обувь, якое да абуць (гл.). (Фасмер, 3, 109; Вахрас, Наим. об., 132 і наст.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Макрасту́пы (уст.), ’галёшы’ (б.-каш., Мат. Гом.; лях., Сл. Брэс.). З рус. мокросту́пы ’абутак для хадзьбы па мокраму лесу’, ’лапці’, ’галёшы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
узле́зці, -зу, -зеш, -зе; узле́з, -зла; узле́зь; зак.
1. на што. Узабрацца куды-н. высока, на паверхню чаго-н.
У. на слуп.
2. на каго-што. Пра адзенне, абутак: надзецца, налезці (разм.).
Бот ледзь улез на нагу.
3. на каго-што. Прыціснуць нагой каго-, што-н., наступіць (разм.).
|| незак. узла́зіць, -ла́жу, -ла́зіш, -ла́зіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Пачу́так ’адчуванне, настрой’ (Сцяшк.) — аддзеепрыметнікавае ўтварэнне з суфіксам ‑ак (аб ім Сцяцко, Афікс. наз., 23 і 82), як абу́так, збы́так ’збытае’. Беларускае.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)