яре́м м., уст., прям., перен. ярмо́, -ма́ ср.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

І́га 1 ’ярмо для запрагання валоў’ (мін., Жыв. сл., 42). Рус. и́го ’прыгнёт’, уст. ’ярмо’, укр. і́го ’ярмо’, польск. jugo ’ярмо, перакладзіна ў санях’, палаб. jaiďü ’прыгнёт, ярмо’, чэш. jho ’тс’, славен. igȏ ’прыгнёт, валоўе ярмо’, серб.-харв. уст. иго ’прыгнёт, ярмо’, балг. и́го ’прыгнёт’, макед. иго ’прыгнёт, ярмо’. Ст.-слав., ст.-рус. иго ’прыгнёт, ярмо’. Прасл. *jьgo < *i̯ŭgom узыходзіць да і.-е. *i̯eu̯‑g‑ ’звязваць’; параўн. і.-е. матэрыял: літ. jùngas ’ярмо’ (n — пад уплывам дзеяслова jùngti ’злучаць, запрагаць’), ст.-інд. yugám ’ярмо’, junákti ’запрагаць, спалучаць’, лац. iugum ’ярмо’, iungō ’звязваць, злучаць’, грэч. ζυγόν ’ярмо’, ζεύγνῡμι ’запрагаць, спалучаць’, хец. i̯ukan ’ярмо’, гоц. juk ’тс’, арм. luc ’тс’, авест. yaog‑ ’запрагаць’. Бернекер, 1, 421–422; Покарны, 1, 508–509; Фасмер, 2, 115–116; Слаўскі, 1, 445–446; Безлай, 1, 208; Трубачоў, Эт. сл., 206–208, там жа падрабязны агляд літ-ры. Этнаграфічны бок гл. Машынскі, Kultura, 647–656.

Іга́ 2 ’злая жанчына’ (Нас.). Гл. яга.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

oxbow

[ˈɑ:ksboʊ]

n.

1) ярмо́ n

2) за́вадзь f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

jarzmo

н.

1. ярмо;

2. перан. прыгнёт

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Zéntnerlast

f -, -en перан. ця́жар, прыгнёт, ярмо́

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

самовла́стие самаўла́дства, -ва ср., самаўла́ддзе, -ддзя ср.;

и́го самовла́стия ярмо́ самаўла́дства (самаўла́ддзя);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Вярмо́ ’ярмо’ (Шн., 2; Шн., 1; Сцяшк.; Жд., 1); ’вупраж для вала’ (Мат. АС Гродз.). Да ярмо́ (гл.). Пачатковае в‑ — пераасэнсаванне пратэзы i̯‑ ў гродзенскіх гаворках, дзе маецца і адваротная з’ява; параўн. вавёрка — яе́рка (ДАБМ).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

и́го ср. ярмо́, -ма́ ср.; (гнёт) прыгнёт, -ту м.; (неволя) няво́ля, -лі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

unyoke

[ʌnˈjoʊk]

v.t.

1) здыма́ць ярмо́

unyoke oxen — распрэ́гчы вало́ў

2) разлуча́ць, адлуча́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

yoke [jəʊk] n.

1. ярмо́, хаму́т;

a yoke of oxen па́ра запрэ́жаных вало́ў

2 fml прыгнёт

3. каро́мысел (для вёдзер)

4. ге́стка (сукенкі)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)