шар-зо́нд

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. шар-зо́нд шары́о́нды
Р. ша́рао́нда шаро́ў-зо́ндаў
Д. ша́ру-зо́нду шара́м-зо́ндам
В. шар-зо́нд шары́о́нды
Т. ша́рам-зо́ндам шара́мі-зо́ндамі
М. ша́ры-зо́ндзе шара́х-зо́ндах

Крыніцы: nazounik2008, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

А́рктыка, -і, ДМ -тыцы, ж. (з вялікай літары).

Паўночная палярная вобласць зямнога шара.

|| прым. аркты́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гло́бус, -а, мн. -ы, -аў, м.

Мадэль зямнога шара або нябеснай сферы, умацаваная на вертыкальнай падстаўцы.

|| прым. гло́бусны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шаравы́, -а́я, -о́е.

1. гл. шар.

2. Які мае форму шара.

Шаравая маланка.

3. Які мае шарападобную будову, дэталі.

Ш. клапан.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ма́точкин шар (пролив) Ма́тачкін Шар, род. Ма́тачкіна Ша́ра м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

карамбо́ль, ‑ю, м.

У більярднай гульні — рыкашэтны ўдар шара, які адскочыў ад другога шара, па трэцяму. // Більярдная гульня ў тры шары з прымяненнем такога ўдара.

[Фр. carambole.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

quadrant [ˈkwɒdrənt] n.

1. math. квадра́нт (чвэрць круга, шара, акружнасці)

2. tech. се́ктар

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

паўсфе́ра, ‑ы, ж.

Палавіна сферы, шара. Нябесная паўсфера.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

літасфе́ра, ‑ы, ж.

Верхняя цвёрдая абалонка зямнога шара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

айкуме́на, ‑ы, ж.

Тэрыторыя зямнога шара, населеная людзьмі.

[Грэч. oikuménē, ад oikéō — насяляю.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)