склад​III м

1. у розн. знач (сукупнасць) Bestánd m -es, Bestände; Personálbestand m (асабовы);

склад ура́да Zusámmensetzung der Regíerung;

асабо́вы склад Personálbestand m; Personál n -s, -e (бальніцы); Belégschaft f -, -en (калектыў завода і г. д);

склад выкла́дчыкаў Léhrkörper m -s, -;

склад кама́нды спарт die Mánnschafts¦aufstellung f -, -en;

у по́ўным складзе vóllzählig;

быць у складзе дэлега́цыі éiner Delegatión ángehören;

сацыя́льны склад soziále Zusámmensetzung;

2. кніжн (характар) Verfássung f -, Bescháffenheit f -;

склад ро́зуму Mentalität f -, Géistesrichtung f -, Géistesbeschaffenheit f -, Dénkart f -;

склад хара́ктару Charákterbeschaffenheit [ka-] f;

людзі асаблі́вага складу Ménschen von besónderem Schlág;

чалаве́к друго́га складу ein Mensch aus ánderem Holz;

3. (фізічны выгляд) Körperbau m -(e)s, Körperbeschaffenheit f -; Gestált f -;

ён мо́цнага складу er ist kräftig gebáut; er hat éine kräftige Gestált;

4. лінгв:

сло́ўнікавы склад Wórtbestand m -(e)s;

лексі́чны склад мо́вы lexikálischer Spráchbestand

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Склад 1 ‘месца захоўвання (тавараў, матэрыялаў і пад.)’, ‘састаў’, ‘стан’, ‘постаць, целасклад’, ‘манера, спосаб выказваць думкі, гаварыць, пісаць’ (ТСБМ, Нас., Шат., Гарэц., Байк. і Некр., Варл., Янк. 3., ТС, Сл. ПЗБ), ‘лад, логіка, стройнасць’ (Пятк. 2), ‘штабель дроў’ (Шатал.), ‘павець’ (Сл. ПЗБ), скла́дзік ‘кладоўка’ (Сцяшк., Сл. ПЗБ, Жд. 1), склада́нец ‘постаць, целасклад’ (Ян.), ст.-бел. складанка ‘збор, даход’ (Ст.-бел. лексікон). Аддзеяслоўны дэрыват ад скласці, складу < класці (гл.). БЕР (6, 754) на падставе агульнаславянскага распаўсюджання, параўн. рус. склад, польск. skład, чэш. sklad і г. д. узнаўляе прасл. *sъkladъ, але гэта няпэўна з прычыны прадуктыўнасці словаўтваральнай мадэлі. Значэнне ‘састаў’, магчыма, калька польск. skład ‘тс’, але яе практычна нельга адрозніць ад уласнабеларускага ўтварэння; аналагічна значэнне ‘спецыяльнае памяшканне’, што для старабеларускай і рускай выводзіцца з польск. skład ‘magazyn’ (Віткоўскі, Słownik, 173; Гарбуль, Slavistica Vilnensis, 2004, 171).

Склад 2 ‘адзінка вымаўлення, сілаба, частка слова’ (ТСБМ, Ласт., Байк. і Некр., Варл., Гарэц., Шат.; ашм., Стан.). Слова як лінгвістычны тэрмін з’явілася ў XIX ст. (Гіст. лекс., 250). Да складаць < класці; параўн. і рус. читать по складам ‘аб тым, хто яшчэ не ўмее бегла чытаць’, а таксама слог ‘склад’ < сложи́ть ‘скласці’.

Склад 3 ‘дзве барозны ворыва, пласты якіх пакладзены адна на другую’ (Шат., Шатал., Сцяшк., Дэмб., Юрч., Янк. 3., ТС, Сл. ПЗБ, Выг., Варл., Стан., Жыв. сл.), ‘узараны загон з двайной баразной пасярэдзіне’ (Яшк.), ‘частка загона’ (гом., Нар. словатв.). Укр. орати у склад ‘араць, пачынаючы з сярэдзіны загона такім чынам, што пласты кладуцца ўсярэдзіну’, чэш. orati do skladu ‘тс’, польск. skład ‘сярэдняя ўзвышаная частка загона’, славац. sklad ‘тс’, серб.-харв. скла̑д ‘склад’. Этымалагічна тое ж, што і склад 1. Спецыяльна гл. Махэк₂, 251–252.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

склад Узараны загон з двайной баразной пасярэдзіне (Жытк., Крыч., Мсцісл. Юрч., Нясв., Рэч., Слаўг., Смал., Стол., Шчуч.). Тое ж скід (Лёзн.), складок (Нясв., Слаўг.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

склад, сховішча, схова, база, пакгаўз / для збожжа: элеватар / для зброі: арсенал

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

фра́нка-склад м. фра́нко-склад

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

та́рны та́рный;

т. склад — та́рный склад

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

стало́ўскі разг. столо́вский;

с. склад — столо́вский склад

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

артскла́д м., воен. (артылеры́йскі склад) артскла́д (артиллери́йский склад)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

телосложе́ние ср. склад це́ла; целаскла́д, -ду м., склад, род. скла́ду м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

складскі́ гл. склад¹.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)