стро́мкі
1. круто́й, обры́вистый;
с. бе́раг — круто́й (обры́вистый) бе́рег;
2. прямо́й и высо́кий;
~кая хво́я — пряма́я и высо́кая сосна́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
про́вод про́вад, -ду м.;
прямо́й про́вод прамы́ про́вад;
телефо́нный про́вод тэлефо́нны про́вад;
телегра́фный про́вод тэлегра́фны про́вад;
возду́шный про́вод паве́траны про́вад.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
про́сты
1. в разн. знач. просто́й; (несложный, обычный — ещё) нехи́трый, незате́йливый, немудрёный, незамыслова́тый;
п. механі́зм — просто́й механи́зм;
~тае рашэ́нне — просто́е реше́ние;
~тае палатно́ — просто́е полотно́;
п. чалаве́к — просто́й челове́к;
~тая бандэро́ль — проста́я бандеро́ль;
п. фасо́н — просто́й (незате́йливый, немудрёный, незамыслова́тый) фасо́н;
п. сюжэ́т — просто́й (незате́йливый, немудрёный, незамыслова́тый) сюже́т;
2. (без претензий) просто́й; бесхи́тростный; прямо́й;
3. (о глазе) просто́й, невооружённый;
4. (ровный, без изгибов) прямо́й;
5. (откровенный) прямо́й;
п. адка́з — прямо́й отве́т;
6. разг. (о лошади) неспу́танный;
○ ~тая мо́ва — грам. пряма́я речь;
п. перы́яд — просто́й пери́од;
◊ п. сме́ртны — просто́й сме́ртный;
прасце́й про́стага — про́ще просто́го
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ВЕЛІЧЭ́НКА Уладзімір Міхеевіч
(н. 27.4.1916, г. Віцебск),
бел. хірург. Д-р мед. н., праф. (1965). Засл. дз. нав. Беларусі (1974). Скончыў Віцебскі мед. ін-т (1940), з 1955 працуе ў ім. Навук. працы па рэканструктыўных і арганазберагальных аперацыях: пластыка дэфектаў тоўстай і прамой кішак, вагатаміі пры лячэнні язвавай хваробы дванаццаціперснай кішкі; па дыягностыцы і метадах лячэння хвароб падстраўнікавай залозы.
Тв.:
Замещение дефектов толстой и прямой кишок илеотрансплантатом. Мн., 1967;
Острый панкреатит в эксперименте и клинике. Мн., 1971;
Обширные резекции кишечника. Мн., 1974 (разам з І.М.Сіпаравым);
Первая доврачебная помощь. М., 1990 (у сааўт.).
т. 4, с. 69
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
наво́дка ж.
1. (действие) навядзе́нне, -ння ср.;
наво́дка гля́нца навядзе́нне гля́нцу;
наво́дка моста́ навядзе́нне мо́ста;
2. (орудия) наво́дка, -кі ж.;
прямо́й наво́дкой прамо́й наво́дкай.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
БРА́ЙЦАЎ Васіль Раманавіч
(10.3.1878, в. Забялышын Хоцімскага р-на Магілёўскай вобл. — 6.7.1964),
савецкі хірург. Брат І.Р.Брайцава і Я.Брайцава. Акад. АМН СССР (1945). Засл. дз. нав. РСФСР (1946). Скончыў Маскоўскі ун-т (1906). У 1911—13 земскі ўрач у Пінску. З 1919 у Вышэйшай мед. школе, Цэнтр. клінічнай бальніцы імя М.А.Сямашкі, з 1937 адначасова ў Цэнтр. ін-це ўдасканалення ўрачоў у Маскве. Навук. працы па праблемах раку прамой кішкі, лячэнні язвавай хваробы страўніка і дванаццаціперснай кішкі, пластыцы стрававода, метадах лячэння раненняў крывяносных сасудаў і перыферычных нерв. ствалоў. Ганаровы чл. Хірург. т-ва Беларусі.
Тв.:
Острый аппендицит. М., 1946;
Заболевания прямой кишки. М., 1952;
Врожденные (дизонтогенетические) образования средостения и лёгких. М., 1960.
т. 3, с. 238
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
шрифт шрыфт, род. шры́фту м.;
жи́рный шрифт то́ўсты шрыфт;
курси́вный шрифт курсі́ўны шрыфт;
ме́лкий шрифт дро́бны шрыфт;
кру́пный шрифт буйны́ (вялі́кі) шрыфт;
готи́ческий шрифт гаты́чны шрыфт;
прямо́й шрифт прамы́ шрыфт;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
утвары́ць сов., в разн. знач. образова́ть;
у. прамы́ ву́гал — образова́ть прямо́й у́гол;
рака́ ўтвары́ла дугу́ — река́ образова́ла дугу́;
у. вае́нна-паліты́чны саю́з — образова́ть вое́нно-полити́ческий сою́з;
у. камі́сію — образова́ть коми́ссию
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
*Кале́шня, коле́шня і кол́эшня: ’гуменца для сена, саломы’ (кам., Нар. сл.), ’мякіннік, прыбудова да хлява, гумна’ (кам., Нар. сл.), ’паветка для калёс, плуга, бараны, саней’ (кам., брэсц., малар., пін., стол., Нар. сл.; Хар.), ’прыбудоўка, дзе знаходзілася майстэрня на колы, калёсы’ (пруж., кобр., драг., усх.-палес., Нар. сл.), ’дрывотня’ (зах.-палес., Нар. сл.; малар., Харузін). Фанетычны варыянт да калесьня ў падобных значэннях. Яшчэ Харузін (263) пісаў: «Слово колешня, по-видимому, стоит в прямой связи с общеславянским словом коло — круг, колесо». Паводле семантыкі — інавацыя, з падобнай фанетыкай адзначаецца і ў іншых, відавочна, укр. або блізкіх ім гаворках. Статус інавацыі не вельмі ясны. Параўн. укр. валын. колешня ’дрывотня’, гуц. ’вазоўня; таксама і для жывёлы пад адным дахам з хатай’, колішня ’двухколавы перадок у плузе’, рус. дан. ’першая пара быкоў, якая знаходзіцца непасрэдна каля пераду плуга’. Адносна суфіксацыі гл. яшчэ Сцяцко, Афікс. наз., 165–166.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
наво́дка ж.
1. в разн. знач. наво́дка;
н. мо́ста — наво́дка моста́;
прамо́й ~кай — прямо́й наво́дкой;
2. (лезвия) пра́вка, напра́вка;
3. настро́йка;
н. гіта́ры — настро́йка гита́ры;
1-3 см. наво́дзіць 1, 3, 4
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)