протира́ться

1. праціра́цца; прашаро́ўвацца;

2. (пробираться с трудом) прост. прапіха́цца, прабіра́цца, прадзіра́цца; см. протере́ться;

3. страд. праціра́цца; прашаро́ўвацца; см. протира́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прала́зіць I несов.

1. пролеза́ть; (проходить сквозь толпу — ещё) пробира́ться, проти́скиваться, прота́лкиваться;

2. (сквозь что-л.) проходи́ть; (о нитке и т.п. — ещё) продева́ться;

3. перен., разг., неодобр. пролеза́ть, пробира́ться

прала́зіць II сов. (провести нек-рое время в лазании) прола́зить, прола́зать;

уве́сь дзень ~зіў па гара́х — весь день прола́зил (прола́зал) по гора́м

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

проника́ть несов.

1. праніка́ць; (проходить) прахо́дзіць; (попадать) трапля́ць, папада́ць; (просачиваться) прасо́чвацца; (пробираться) прабіра́цца; (прокрадываться) пракра́двацца;

2. перен. (распространяться, укрепляться) праніка́ць, прасяка́ць; см. прони́кнуть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

втира́ться

1. (впитываться при натирании) уціра́цца;

2. (пробираться, протискаться) разг. ула́зіць, убіва́цца, уціска́цца;

3. перен. (проникать хитростью в какую-л. среду) разг. уціра́цца, убіва́цца; см. втере́ться;

4. страд. уціра́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уціска́цца I несов.

1. вжима́ться, вда́вливаться, вти́скиваться;

2. (пробираться) вти́скиваться;

3. затя́гиваться;

1-3 см. уці́снуцца;

4. страд. вжима́ться, вда́вливаться; вти́скиваться; ужима́ться; увя́зываться; втя́гиваться; см. уціска́ць I

уціска́цца II несов., страд. притесня́ться, угнета́ться, пресле́доваться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ці́снуцца несов.

1. (прижиматься) жа́ться;

ц. адзі́н да аднаго́ — жа́ться друг к дру́гу;

ц. да сцяны́ — жа́ться к стене́;

2. (толкаясь, двигаться, пробираться куда-л.) тесни́ться;

ц. да дзвярэ́й — тесни́ться к дверя́м;

3. перен. (скупиться) жа́ться;

4. страд. жа́ться; дави́ться; см. ці́снуць I 2

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сквозь предлог с вин. праз (што); скрозь (што);

пробира́ться сквозь толпу́ прабіра́цца праз (скрозь) нато́ўп;

я был гото́в сквозь зе́млю провали́ться я быў гато́вы скрозь зямлю́ правалі́цца;

смотре́ть сквозь па́льцы глядзе́ць праз па́льцы;

сказа́ть сквозь зу́бы сказа́ць праз зу́бы;

смотре́ть сквозь при́зму глядзе́ць праз пры́зму;

смотре́ть сквозь ро́зовые очки́ глядзе́ць праз ружо́выя акуля́ры.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бра́цца (за каго, што) несов.

1. (руками за что-л.) бра́ться;

2. (начинать какую-л. работу с помощью каких-л. орудий) бра́ться;

б. за сяке́ру — бра́ться за топо́р;

3. (начинать какую-л. работу, без указания на орудие труда) бра́ться, приступа́ть (к чему), принима́ться;

б. за рабо́ту — бра́ться за рабо́ту, приступа́ть к рабо́те, принима́ться за рабо́ту;

4. (давать согласие что-л. сделать) бра́ться; вызыва́ться;

5. (возникать) бра́ться;

адку́ль у яго́ бяру́цца сі́лы? — отку́да у него́ беру́тся си́лы?;

6. разг. (в знач. становиться, усиливаться — чаще всего о природных явлениях — переводится в зависимости от контекста): на́нач бра́ўся маро́з к но́чи уси́ливался (крепча́л) моро́з;

7. безл., разг. (приближаться) клони́ться, наступа́ть, идти́;

бярэ́цца на зіму́ — наступа́ет зима́;

бра́лася на вясну́ — приближа́лась (наступа́ла) весна́;

бярэ́цца на дзень — наступа́ет у́тро, света́ет;

8. разг. (идти, двигаться в определённом направлении) пробира́ться, направля́ться;

трэ́ба б. на ўсход — на́до пробира́ться на восто́к;

9. (идти на приманку — о рыбе) клева́ть;

аку́нь до́бра бярэ́цца на чарвяка́о́кунь хорошо́ клюёт на червяка́;

10. (да каго, чаго; без доп.) разг. (прилипать) ли́пнуть (к кому, чему и без доп.), пристава́ть, ма́заться, (о чём-л. цепком — ещё) цепля́ться;

фа́рба яшчэ́ бярэ́цца — кра́ска ещё ли́пнет (ма́жется);

ваўчкі́ бяру́цца за адзе́жу — череда́ цепля́ется за оде́жду;

11. разг. (о заразной болезни) быть зарази́тельной;

грып ве́льмі бярэ́цца — грипп весьма́ зарази́телен;

12. разг. (проявлять усердие к какой-л. работе) бра́ться, стара́ться;

хло́пчык до́бра бярэ́цца за вучо́бу — ма́льчик хорошо́ берётся за учёбу;

13. разг. (начинать усиленно заниматься чем-л.) ударя́ться (во что); налега́ть (на что);

бра́цца за фі́зіку — налега́ть на фи́зику, ударя́ться в фи́зику;

14. разг. (принимать на себя ответственность за кого-, что-л.) руча́ться;

я за яго́ бяру́ся — я за него́ руча́юсь;

15. заступа́ться;

свой за свайго́ бярэ́цца — свой за своего́ заступа́ется;

16. разг., фам. (за кого-л.) принима́ться, бра́ться;

за яго́ ўжо бяру́цца — за него́ уже́ беру́тся;

17. страд. бра́ться, взима́ться; принима́ться; подверга́ться, тереби́ться, дёргаться; заключа́ться; извлека́ться; отбира́ться; см. браць;

б. за ро́зум — бра́ться за ум;

б. ў бо́кі — подбоче́ниваться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)