2.што і без дап. Паспешліва, невыразна прачытаць, выступіць і пад. (разм.).
А. адказ.
3. Адслужыць, адпрацаваць доўгі час на якой-н. цяжкай або малацікавай службе, рабоце (разм.).
А. дзесяць гадоў на будаўніцтве.
4.каго і без дап. Хутка прайсці, праехаць; завезці.
А. пехатою пяць кіламетраў.
А. на машыне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
on foot
а) пе́шкі, пе́ша, пехато́й, пехато́ю
б) у дзе́яньні, у ста́дыі падрыхто́ўкі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Пехато́й, пехато́ю, пехото́ю, пехато́м, пехо́том, пехото́м ’пешшу, сваімі нагамі’ (ТСБМ, Др.-Падб., Касп., ТС, Сл. ПЗБ; жытк., Мат. Гом.; ЛА, 5). Укр.піхотою, рус.пехото́ю, польск.piechotą, piechotką ’тс’. Прыслоўе — былы назоўнік у Тв. скл. Да пяхота (гл.). Формы на ‑том — вынік кантамінацыі лексем пехата́ і пяшком.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пяшко́м, прысл.
Пешым ходам, не транспартам; пеша, пехатою. Цераз рэкі, масты, Цераз пушчы, кусты, Дзе пяшком, Дзе прамчымся на ўспененых конях.Броўка.— А дадому як дабярэшся? — сказала, быццам роднаму. — Поездам ці пяшком?Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ráppe
m -n, -n вараны́ (конь);
◊ auf Schústers ~n разм. на сваі́х дваі́х, пехато́ю, пе́шшу
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
паабла́зіць, ‑зіць; зак.
Разм. Аблезці, даліняць, аблупіцца — пра ўсё, многае або пра ўсіх, многіх. Скура пааблазіла. Сцены пааблазілі. □ Трэба было ісці пехатою... Але [Завішнюк] яшчэ доўга сядзеў на шліхце бярвення, .. з якога пааблазіла кара.Пташнікаў.[Ганначка:] — А з маімі [каровамі] да выстаўкі далёка дыбаць. Як пааблазілі зімой, дык і цяпер яшчэ што бубны.Дайліда.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адтрапа́ць, ‑траплю, ‑трэплеш, ‑трэпле; зак.
1. Трэплючы, ачысціць ад кастрыцы. Змяла ў мяльніцы я лён, Адтрапала лён траплом, — Засвяціў, як цудны сон, Лён шаўковым валакном.Купала.
2. Перастаць займацца трапаннем; скончыць трапанне. — Ай, дзеткі, — сказала [Стэфа]. — Я ўжо сваё і адцерла і адтрапала.Чарнышэвіч.
3.Разм. Прайсці пехатою. Адтрапаць трыццаць кіламетраў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
afoot
[əˈfʊt]
adv., adj.
1) пехато́ю; пе́ша
Did you come all the way afoot? — Ці вы ўсю́ даро́гу йшлі́пехато́ю?
2) на нага́х; у ру́ху, у пра́цы
Not a person in the house was yet afoot — Ніхто́ яшчэ́ ў ха́це ня быў уста́ўшы
Preparations for dinner were afoot in the kitchen — У ку́хні йшла́ падрыхто́ўка да абе́ду
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
змя́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. змяк, ‑ла; зак.
1. Стаць мяккім; размякнуць. Папера змякла. Хлеб змяк.
2.Разм. Зрабіцца вялым; расслабіцца, абмякнуць. Змякла, стамілася цела.Шынклер.Бацька азірнуўся і адразу змяк. — А, Косця? Ты калі прыехаў? — Нядаўна з поезда! Быў ужо і дома.Карпюк.
3.Абл. Змокнуць. Ішоў [дзядуля] ад станцыі да Брудзянішак пехатою і трапіў пад заліўны дождж, змяк наскрозь і празяб.Гарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зняве́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., каго-што.
Нанесці каму‑, чаму‑н. фізічныя пашкоджанні; пакалечыць. Твар цяжка было разгледзець, так яго знявечылі фашысты перад павешаннем.Новікаў.// Нанёсшы значныя пашкоджанні, давесці да непрыгоднасці, сапсаваць (пра рэчы, прадметы). Даніла даўно пайшоў пехатою да тых далёкіх непраходных хмызоў, якія сваёй дрыгвою зусім знявечылі канал.Пестрак.//перан. Зрабіць дрэнны ўплыў; сапсаваць. Знявечыць душу. Знявечыць жыццё.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)