Verbum

запо́льны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Размешчаны за межамі поля, нівы, якія апрацоўваюцца. Запольныя ўчасткі зямлі.

адгу́шкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм. Скончыць гушкаць. Адгушкалі нівы... У лузе, за стагамі, Блукаў я, нібы жнівень, з мокрымі нагамі. Тармола.

неабся́жны, ‑ая, ‑ае.

Вялікі па працягласці, памерах; бязмежны. Пад сінім небам залацяцца неабсяжныя нівы. В. Вольскі. Дыхне ветрык і бягуць прыбоем жытнёвыя хвалі ў неабсяжную даль да самага небасхілу. Машара.

трэці́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., каго.

Пагардліва абыходзіцца з кім‑н., зневажальна адносіцца да каго‑н. Буржуазныя нацыяналісты з «Нашай нівы» спрабавалі трэціраваць Янку Купалу, Якуба Коласа і другіх паэтаў-рэалістаў. Ларчанка.

[Ад фр. traiter — абыходзіцца.]

ні́ва, ‑ы, ж.

1. Апрацаванае пад сяўбу або засеянае поле. У рукі ўласныя свой лёс Узяў народ вольналюбівы, На вогнішчах палацы ўзнёс, Ператварыў балоты ў нівы. Крапіва. У збожжа ўсякае ніва прыбралася, — Хараства там якога няма! Купала. // Пра збажыну, якая расце на полі. Нерухомыя разлівы пшанічнай нівы нібы абсыпаліся драбнюткімі бліскаўкамі. Беразняк.

2. перан. Галіна дзейнасці. — Жадаю поспехаў на высакароднай ніве асветы, — пакланіўся .. [аграном] Рыце. Васілевіч. Піліп Пестрак раней за Танка выйшаў на літаратурную ніву. У. Калеснік.

асо́т, ‑у, М асоце, м.

Пустазелле сямейства складанакветных, якое расце на палях, пры дарогах, у лясах і агародах. Цябе чакае ўжо ралля Прыгожай вольнай нівы, — Няма асоту, ні былля... Год будзе ўрадлівы. Чарот.

гару́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

Абл. Невысокая горка, маленькі ўзгорак. Сцежка падымаецца ад саснячку на гарушку. Пташнікаў. Унізе, пад гарушкаю, пераліваецца цераз дарогі і сцежкі растопленае золата нівы. Вялюгін.

разгла́дзіцца, ‑дзіцца; зак.

Зрабіцца гладкім, роўным, без складак. Нівы разгладзіліся. Плацце разгладзілася. // Расправіцца, знікнуць (пра маршчыны, няроўнасці). Суровыя складкі на ілбе [партызанаў] разгладзіліся, і строгі былі яго самкнёныя губы і выгнутыя чорнымі дужкамі вусы на іх. Колас.