ме́ней

1. нареч. сравнит. ст. ме́ньше, ме́нее;

2.: са́ма м. по ме́ньшей ме́ре

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

памянша́цца несов.

1. уменьша́ться, станови́ться ме́ньше; убавля́ться;

2. страд. уменьша́ться; убавля́ться; см. памянша́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Не́цепка, паводле апісання: «изба без топки печи, находящаяся чрез сени часто без печи, хотя и с приготовленным фундаментом для неё, служащая отчасти кладовою, а отчасти (летней порою) спальнею, так как здесь меньше мух и блох» (Нік. Очерки, 1, 103). З ⁺не‑цепл‑ка, вытворнае ад цепліць ’ацяпляць, паліць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

менш нареч. сравнит. ст. ме́ньше, ме́нее;

тым не м. — тем не ме́нее;

больш-м. — бо́лее и́ли ме́нее;

м. за ўсё — ме́нее всего́;

са́ма м. — а) са́мое ма́лое, по ме́ньшей ме́ре; б) ме́ньше всех

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Сырць ’рыба Vimba vimba L.’ (“сырть или рибец — меньше леща”, маг., Дэмб. 2). Рус. сырть ’тс’, польск. syrt ’тс’. Відаць, не можа разглядацца асобна ад цырта ’тс’ (гл.), параўн. польск. certa ’тс’, якое Брукнер (59) выводзіць з ням. Zärthe ’від рыбы’. Атаясамленне рус. сырть з сырок (гл.) ’від ласося’ (Фасмер, 3, 820), паводле Анікіна (517), не мае падстаў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

принижа́ться

1. (становиться ниже, меньше) прыніжа́цца; (снижаться) зніжа́цца; паніжа́цца;

2. (унижать себя) разг. прыніжа́цца, уніжа́цца;

3. страд. прыніжа́цца, уніжа́цца; см. принижа́ть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыцішэ́ць сов.

1. (стать тише) прити́хнуть, приути́хнуть;

2. (стать меньше по силе) уме́риться;

3. (стать смирнее) прити́хнуть; приути́хнуть, присмире́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

недапячы́ сов.

1. недопе́чь;

н. хлеб — недопе́чь хлеб;

2. недожа́рить;

н. ры́бу — недожа́рить ры́бу;

3. (изготовить меньше положенного — о хлебе) недопе́чь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Tacere est optimum et pro viribus sapere

Лепш за ўсё маўчаць і быць мудрым па меры сіл.

Лучше всего молчать и быть мудрым в меру сил.

бел. Прамоўчанае слова не псуець. Маўчок — пятачок, а два — грывеннік.

рус. Слово ‒ серебро, молчание ‒ золото. Говори меньше умнее будешь. Больше думай ‒ меньше говори. Много знай, да мало болтай.

фр. Il vaut mieux glisser du pied que de la langue (Лучше оступиться ногой, чем оговориться). Il est bon de parler et meilleur de se taire (Говорить ‒ хорошо, но лучше ‒ помолчать). Grande oreille courte langue (Большое ухо, короткий язык).

англ. Speech is silver, silence is gold (Речь ‒ серебро, молча­ние ‒ золото).

нем. Reden ist Silber, Schweigen ist Gold (Речь ‒ серебро, молчание ‒ золото).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Менш, меньш, мэнш, мэнч ’меней’ (ТСБМ, ТС; пруж., драг., Сл. ПЗБ), ме́ншы, ме́ньшы, ме́нчы ’малодшы на гады’, ’меншы’ (ТСБМ, Чуд., Нас., Бяльк., Янк. 2, Сл. ПЗБ, ТС, Ян.), ст.-бел. менший, менши, меньший, менъший (Булахаў, Гіст., 130). Укр., рус. меньший, рус. ме́ньше, меньшо́й, укр. менше, польск. mniejszy, н.-луж. mjeńšy, в.-луж. mjeńši, чэш., славац. menší, славен. mȃnjši, ст.-слав. мьнии, мьн̑ьши, мьн̑ьша. Прасл. mьńьjь < mьnjь‑jь < mьnjes‑, mьnjьš‑; роднасныя і.-е. адпаведнікі: літ. meñkas ’дробны, нязначны’, лац. minōr ’меншы’, minus ’менш’, гоц. mins ’тс’, mínniza ’меншы’, ст.-грэч. μείων, μεῑον ’тс’, μινυδω ’скарачаю’, ст.-ірл. menb ’маленькі’, ст.-інд. mināti ’скарачае’, тахар. B meṅki ’меншы’ (Міклашыч, 181; Бернекер, 2, 19; Траўтман, 184; Фасмер, 2, 598; Бязлай, 2, 166; Махэк₂, 359). Сюды ж менша́к ’малодшы сын’ (мядз., Жыв. сл.; паст., швянч., Сл. ПЗБ), ме́ншаць, ме́ньшаць ’убываць, змяншацца’, меншыць ’памяншаць; вузіць боты’ (ТСБМ, Др.-Падб., Нас., Растарг., Янк. 1, ТС, Сл. ПЗБ).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)