разма́заць, -ма́жу, -ма́жаш, -ма́жа; -ма́ж; -ма́заны; зак., што.
1. Разнесці, расцерці па якой-н. паверхні, мажучы, пэцкаючы яе.
Р. гразь па падлозе.
2. перан. і без дап. 3 лішнімі падрабязнасцямі, адступленнямі расказаць, апісаць што-н. (разм.).
|| незак. разма́зваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дама́заць, ‑мажу, ‑мажаш, ‑мажа; зак., што.
1. Дакончыць мазанне чаго‑н.; абмазаць, намазаць да якога‑н. месца.
2. Расходаваць на мазанне ўвесь матэрыял. Дамазаць усю гліну.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падма́заць, -ма́жу, -ма́жаш, -ма́жа; -ма́ж; -ма́заны; зак.
1. што. Памазаць знізу або злёгку.
П. падшыпнікі.
П. скавараду.
2. перан., каго (што). Даць каму-н. хабар (разм.).
Не падмажаш — не паедзеш (прыказка).
|| незак. падма́зваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. падма́званне, -я, н. і падма́зка, -і, ДМ -зцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перама́заць, -ма́жу, -ма́жаш, -ма́жа; -ма́ж; -ма́заны; зак.
1. каго-што. Зрабіць брудным, запэцкаць.
П. рукі чарнілам.
2. што. Замазаць, намазаць зноў або ўсё, многае.
П. аконныя рамы.
П. усе падшыпнікі салідолам.
|| незак. перама́зваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. перама́званне, -я, н. і перама́зка, -і, -зцы, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абма́заць, -ма́жу, -ма́жаш, -ма́жа; -ма́ж; -ма́заны; зак., каго-што.
1. Пакрыць, намазаць якім-н. рэчывам.
А. сцены глінай.
2. Забрудзіць, запэцкаць.
А. рукі фарбай.
|| незак. абма́зваць, -аю, -аеш, -ае.
|| звар. абма́зацца, -ма́жуся, -ма́жашся, -ма́жацца; -ма́жся; незак. абма́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. абма́зка, -і, ДМ -зцы, ж. (да 1 знач.) і абма́званне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перама́заць, ‑мажу, ‑мажаш, ‑мажа; зак.
1. што. Намазаць, памазаць або абмазаць што‑н. яшчэ раз.
2. што. Намазаць, памазаць або абмазаць усё, многае. Перамазаць усе падшыпнікі салідолам.
3. каго-што. Запэцкаць усё, многае або ўсіх, многіх; запэцкаць у многіх месцах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Маджа́ры ’доўгі, цяжкі воз з шырокімі драбінамі, які выкарыстоўваюць для перавозкі сена і снапоў’ (бых., Рам. 8), мажа́ры ’тс’ (ТСБМ, Інстр. I, Малч., Мат. Гом., Бяльк.), мыжа́ра (Бяльк.), мажа́рка ’сані з маленькімі драбінкамі’ (Бяльк.), ма́жа ’кош у возе, санях’ (Маш., Пятк.), ’скрыня для перавозкі чагосьці дробнага, сыпкага’ (нараўл., Мат. Гом.), ма́жы ’воз для перавозкі сена, снапоў’ (Касп.; барыс., Шатал.; круп., Нар. сл.). Укр. ма́жа ’чумацкі воз’, мажа́ра ’вялікі воз’, польск. устар. maża ’чумацкі воз’ (з укр. мовы), рус. крымск. маджа́ра, мажа́ра, можа́ра ’вялікая татарская арба’, драбіны’. Паходзіць з крым.-тат. madžar драбіны’, калмыцк. madžar tergn̥ ’вялікая калымага’ (Радлаў, 4, 2050; Рамстэд, KWb, 253), якое Мункачы (KSz 6, 205) выводзіць з назвы венграў — magyar ’мадзьяр’ (Фасмер, 2, 557).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́мазаць, ‑мажу, ‑мажаш, ‑мажа; заг. вымаж; зак., што.
1. Намазаць, нацерці чым‑н. Вымазаць паркет масцікай.
2. у што. Разм. Запэцкаць, замазаць. Вымазаць адзенне ў мел.
3. Разм. Расходаваць на мазанне, націранне. Вымазаць увесь вазелін. // Зняць, ачысціць з паверхні чаго‑н. рэшткі масла, смятаны і пад. Вымазаць скавараду.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пама́заць, ‑мажу, ‑мажаш, ‑мажа; зак.
1. што. Пакрыць слоем чаго‑н. тлустага або вадкага. — Трэба будзе абцасы падбіць, ды дзёгцем памагаць.., — гаворыць.. [бацька] да і перадае боты ў яе рукі. Галавач. [Разэля:] — А можа падсмажанага сыру хочаш ці памажаш аладку маслам? Гурскі.
2. каго. Учыніць над кім‑н. абрад памазання.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ма́заць, мажу, мажаш, мажа; заг. маж; незак.
1. што. Пакрываць тонкім слоем чаго‑н. тлустага або вадкага. Мачыха, спазніўшыся снедаць з усімі, мазала пшанічныя блінцы маслам і запівала іх параным малаком. Васілевіч. // Змазваць. Сяляне круцяцца туды і сюды з торбачкамі ў руках, пояць коней, мажуць калёсы. Бядуля. Усе хлопцы ўзяліся за апошняе, што было неабходным перад паходам — чысціць і мазаць зброю. Кулакоўскі. // Абмазваць для ўцяплення. Мазаць хату глінай.
2. што. Разм. Рабіць брудным, пэцкаць, пляміць. Мазаць стол чарнілам. □ Парадку дзеці не трымалі, І іх ніколі не сціскалі.. Так, Юзік пальцам поркаў страву І верашчакай мазаў лаву. Колас. // Пэцкаць пры дотыку (аб прадметах). Фарба мажа рукі.
3. што і без дап. Разм. Няўмела, непрыгожа маляваць або пісаць. Закарузлыя, крывыя пальцы, папаленыя ў кузні, лягчэй малатком па жалезу б’юць, [чым] пяром па паперы мажуць. Бядуля.
4. Разм. Рабіць промахі (у гульні, стрэльбе і пад.). Мы гулялі [у мяч] без ранейшага імпэту, неяк вяла, часта «мазалі». Васілёнак.
5. перан. Разм. Даваць хабар. [Грышка Верас:] — Эх мілы мой ты! за панамі Няма прадыху. Хто з грашамі І мажа збоку, — той і едзе, Так вось і робіцца, суседзе. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)