БРА́ЦКАЯ МАГІ́ЛА,

масавае пахаванне загінуўшых у ходзе ваен. дзеянняў ці памерлых ад ран воінаў, партызан, а таксама ваеннапалонных і мірных жыхароў. Адразу пасля баёў пахаванні ў брацкіх магілах ажыццяўлялі аднапалчане загінуўшых з выкананнем пэўнага рытуалу і ваен. ушанаванняў, ставілі сціплыя помнікі з даступных матэрыялаў. У шэрагу выпадкаў з некалькіх брацкіх магіл стваралі ваен. могілкі, рабілі і адзіночныя пахаванні. Шырока вядома брацкая магіла ў Севастопалі, дзе пахаваны рус. воіны, якія загінулі пры абароне горада ў Крымскую вайну 1853—56. Пасля Вял. Айч. вайны ў некаторых месцах рабіліся перапахаванні з адзіночных магіл у брацкія, ставілі помнікі, стваралі мемарыялы. Першы помнік на брацкай магіле сав. воінам пастаўлены ў 1945 у Кёнігсбергу (цяпер Калінінград, Расія). Найб. вядомы брацкія магілы ў Берліне (Трэптаўпарк), С.-Пецярбургу (Піскароўскія могілкі), Луганску, Севастопалі, Керчы (Украіна) і інш. На Беларусі 5575 брацкіх магіл. Найб. масавыя пахаванні: у Мінску каля былой в. Масюкоўшчына (больш за 80 тыс. чал.), у в. Баравая Мінскага р-на (30 тыс. чал.), на ст. Лясная Баранавіцкага р-на (50 тыс. чал.). Ахоўваюцца дзяржавай.

т. 3, с. 254

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

бра́цкі, -ая, -ае.

1. гл. брат.

2. Шчыры, сяброўскі, блізкі па духу.

Брацкая сустрэча.

Брацкае прывітанне.

Брацкая магіла — агульная магіла воінаў, змагароў, ахвяр і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

tomb [tu:m] n. магі́ла (звычайна з надмагільным помнікам);

Tomb of the Unknown Soldier магі́ла Невядо́мага салда́та;

Tomb of God Магі́ла Го́спада;

go down into the tomb паме́рці, сысці́ ў магі́лу

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

дол, -у, м.

1. Ніз, зямля.

Апусціцца на д.

2. мн. -ы, -аў. Яма, адкрытая магіла для пахавання.

Капаць д.

|| прым. до́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Дольная частка муроў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гарба́ты, -ая, -ае.

1. Які мае горб (у 1 знач.).

Г. стары.

2. у знач. наз. гарба́ты, -ага, мн. -ыя, -ых, м. Гарбун.

Гарбатага магіла выправіць.

3. Выгнуты, з гарбінкай.

Г. нос.

|| наз. гарба́тасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

магі́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.

Памянш. да магіла (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Mssengrab

n -(e)s, -gräber бра́цкая магі́ла, агу́льная магі́ла

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Grbstätte

f -, -n магі́ла

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

leopard [ˈlepəd] n. леапа́рд

a leopard cannot change its spots ≅ гарба́тага магі́ла вы́правіць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Grbhügel

m -s, - магі́ла, курга́н

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)