ла́ты, лат і -аў.
Металічныя даспехі, браня, якія ў старажытнасці засцерагалі ад халоднай, а ў Сярэднія вякі і ад агнястрэльнай зброі.
|| прым. ла́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ла́та², -ы, ДМ ла́це, мн. -ы, лат, ж.
Абчасаная жэрдка, якая кладзецца ўпоперак крокваў пры крыцці страхі.
Палажыць латы.
|| прым. ла́тны, -ая, -ае.
Латныя цвікі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пала́та¹, -ы, ДМ -ла́це, мн. -ы, -ла́т, ж.
1. Вялікі, пышна аздоблены будынак, памяшканне (уст.).
Княжацкія палаты.
2. Асобны пакой у бальніцы, лячэбнай установе.
Шпітальная п.
|| прым. пала́тны, -ая, -ае (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ла́та¹, -ы, ДМ ла́це, мн. -ы, лат, ж.
Кавалак тканіны, скуры, якім залатана дзірка на адзенні, абутку і пад.
|| памянш. ла́тачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым. ла́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
АЎСЕ́КЛІС
(Auseklis; сапр. Крогземіс Мікеліс Якабавіч; 18.9.1850, г.п. Алоя, воласць Унгурпілс, Латвія — 6.2.1879),
латышскі паэт. Прадстаўнік рамантызму ў лат. літаратуры. Праследаваўся за вальнадумства. Аўтар зб. «Вершы» (1873). Выступаў супраць ням. баронаў і лат. духавенства, услаўляў свабодалюбства лат. народа, па-майстэрску выкарыстоўваў фальклорныя сюжэты, вобразы.
М.Абала.
т. 2, с. 88
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ла́ты ед. нет, ист. ла́ты, род. лат ед. нет, па́нцыр, -ра м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́ручы, ‑аў; адз. няма.
1. Гіст. Частка брані або лат, якая ахоўвала рукі ад локця да кісці.
2. Парчовыя нарукаўнікі ў адзежы свяшчэннаслужыцеляў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праві́снуць, ‑не; пр. правіс, ‑ла; зак.
Апусціцца, прагнуцца пад цяжарам. Правады правіслі. □ Замест страхі над галавою правісла сетка з крокваў і лат. Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БІЕЗБА́РДЗІС, Безбард (Biesbārdis) Каспар Каспаравіч (8.12.1806, воласць Слока, Латвія — 12.9.1886), латышскі публіцыст і грамадскі дзеяч; адзін з лідэраў руху младалатышоў. Вучыўся ў Дэрпцкім ун-це (г. Тарту). Аўтар першага філас. артыкула на лат. мове. Выступаў супраць ням. засілля ў Прыбалтыцы, за сац. правы латышоў-сялян, за самабытнае развіццё лат. культуры. Пераклаў на лат. мову творы Ф.Шылера, Вергілія, Сафокла.
Б.Гудрыке.
т. 3, с. 148
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
А́БАЛА (Ābola) Мірдза Эдуардаўна
(н. 23.2.1923, воласць Світэнэ, Латвія),
латышскі літаратуразнавец. Д-р філал. н. (1956). Скончыла Латвійскі ун-т (1949). Даследчыца творчасці Я.Судрабкална, бел.-лат. гіст. і літ. сувязей (кн. «Дружба, умацаваная ў вяках», з Д.Вікснай, 1977). Прымала ўдзел у складанні навук. збору твораў Я.Райніса (т. 1—3, 5—7, 17; варыянтаў 1—3; Дзярж. прэмія Латвіі 1986). Аўтар прац «Райніс і беларусы» (1975), «Ян Судрабкалн і беларусы» (1977). Складальнік лат.-бел. і бел.-лат. слоўніка. На лат. мову пераклала зб. прозы У.Караткевіча «Чазенія» (1976), шэраг апавяданняў Я.Коласа і інш. Прэзідэнт Латышскай асацыяцыі беларусістаў (з 1991).
т. 1, с. 11
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)