in file

у рад (адзі́н за адны́м), цу́гам, ланцуго́м, ланцужко́м

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ачапі́ць, ачаплю, ачэпіш, ачэпіць; зак., што.

Акружыць, размясціцца ланцугом вакол каго‑, чаго‑н., закрываючы выхады, перагароджваючы доступ куды‑н., да чаго‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ка́ркі, ‑аў; адз. няма.

Памянш. да кары ​2 (у 1 знач.); невялікія кары. На дарозе вяршаліну ўскінулі на каркі ды прывязалі ланцугом гэтак жа, як і на пярэдніх санях. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зача́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.

Спец. Замацаваць, прывязаць канатам, ланцугом і пад. (судна, плыт і пад.). Шлюпку [матросы] выцягнулі на сушу, зачалілі за камень і пачалі распранацца. Кузьменка купацца не захацеў. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бра́згацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

Разм. Тое, што і бразгаць; стукацца. Бразгацца ў дзверы. □ [Лях:] — Садзіцеся на той канец, у нос. Тут я сам буду, — і ён пачаў бразгацца каля палка з ланцугом. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

chain​2 [tʃeɪn] v.

1. замацо́ўваць ланцуго́м, прымацо́ўваць ланцуга́мі

2. трыма́ць у ланцуга́х, кайдана́х; прыко́ўваць, прывя́зваць (таксама перан.);

chain (up) a dog пасадзі́ць саба́ку на ланцу́г

3. зачыні́ць на ланцужо́к (дзверы)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

бразгата́ць, ‑гачу, ‑гочаш, ‑гоча; незак., чым і без дап.

Дробна, часта бразгаць. Аркестр іграў факстрот, часта і гулка бухкаў барабан, звінелі і бразгаталі медныя талеркі. Хадкевіч. Недзе ў глыбіні саду бразгатаў ланцугом сабака. Лупсякоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гусь, ‑і; Р мн. гусей; ж.

Буйная вадаплаўная птушка сямейства качыных з доўгай шыяй, свойская або дзікая. Гусі шэрыя крык узнялі Над ракой ля прыціхлай вярбы. Панчанка. Угары доўгім ланцугом ляцяць дзікія гусі. Гамолка.

•••

Як з гусі вада гл. вада.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ланцу́г, ‑а, м.

1. Рад аднолькавых металічных звенняў, паслядоўна злучаных адно з адным. Ланцуг якара. □ Дзядзька Алесь з важатым ускацілі камель абрэзанай калоды на сані і прывязалі ланцугом. Якімовіч. // толькі мн. (ланцугі́, ‑оў). Аковы, кайданы. Трое стражнікаў абхапілі з усіх бакоў, надзелі ланцугі.. на чорныя мазолістыя рукі Андронавы. Каваль. Ішлі на пошукі схаваных скарбаў у ланцугі закованыя людзі. Дубоўка. // перан. Тое, што скоўвае свабоду, волю, гняце каго‑н. На зямлі раскутай Носяць шум вятры: «Бальшавіцкім гневам Знят ланцуг пакуты, — Вы — гаспадары!» Колас.

2. Суцэльны рад, сукупнасць каго‑, чаго‑н. Ланцуг электрычных агнёў. □ З дзвярэй фанернага цэха выпаўзаў .. ланцуг пустых ваганетак. Чорны. // Лінія байцоў, размешчаных на пэўнай адлегласці адзін ад другога. Ланцуг аўтаматчыкаў. Рассыпацца ў ланцуг. □ Ланцуг чырвонаармейцаў ляжаў перад узгорачкам. Дудо. // Рад гор. Горны ланцуг.

3. перан. Бесперапыннае ўзаемазалежнае развіццё чаго‑н.; паслядоўны рад падзей, думак і пад. Ланцуг асацыяцый. □ Нават і так званыя шкодныя драпежнікі маюць пэўнае значэнне ў агульным ланцугу заканамернасцей прыроды. В. Вольскі.

4. Спец. Устаноўка з шэрагу злучаных між сабой элементаў, якія ўтвараюць суцэльную лінію. Электрычны ланцуг. Ланцуг правадоў.

5. у знач. прысл. ланцуго́м. У рад, адзін за другім. Беглі хутка ланцугом партызаны. Мележ.

•••

І на ланцугу (ланцугом) не зацягнеш гл. зацягнуць.

На ланцугу не ўтрымаць гл. утрымаць.

Пасадзіць на ланцуг гл. пасадзіць.

Як з ланцуга сарваўся гл. сарвацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кайданы́, кайда́ны

(тур. kajdāni, ад ар. qajdāni)

1) жалезныя кольцы, змацаваныя ланцугом, для надзявання на ногі і рукі вязням;

2) перан. тое, што звязвае чалавека, пазбаўляе яго волі (напр. к. рабства).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)