Verbum

анлайнавы слоўнік

каласава́нне ¹, ‑я, н.

Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. каласаваць ¹, каласавацца.

каласава́нне ², ‑я, н.

Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. каласаваць ².

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

выкола́шиваться несов., с.-х. каласава́ць; выплыва́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

закаласе́ць

‘пачаць каласаваць’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
	адз.	мн.
1-я ас.	-	-
2-я ас.	-	-
3-я ас.	закаласе́е	закаласе́юць
Прошлы час
м.	закаласе́ў	закаласе́лі
ж.	закаласе́ла
н.	закаласе́ла
Дзеепрыслоўе
прош. час	закаласе́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

каласава́цца, ‑суецца; незак.

Тое, што і каласаваць ¹; каласіцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

kłosić się

незак. каласаваць, каласіцца

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

körnen

vt драбі́ць, гранулява́ць

(sich) каласава́ць, выплыва́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Вы́сыпаць ’высыпаць’ (БРС, Нас., Яруш., Шат., Бяльк., Касп.); ’закінуць, расцягнуць (на вадаёме сетку-трыгубіцу)’ (Янк. II), высепа́те ’рабіць градкі ў агародзе’ (КЭС), высыпа́цца ’з’яўляцца (аб калоссі), каласаваць’ (Выг. дыс., Шатал.). Да сыпаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

каласі́цца, ‑сіцца; незак.

Выпускаць колас; каласаваць ¹. І ячмень, і авёс, і пшаніца Падымаюцца стройнай сцяной, Пачынаюць ужо каласіцца. Астрэйка. // перан. Шумець, пералівацца калоссем. Жыта буйна каласіцца, Нахіляецца чалом. Броўка. Каласяцца нівы на адваяваных ад балота ўрадлівых землях. В. Вольскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ear

[ɪr]

1) ву́ха n., pl. ву́шы

2) слы́х -у m. (да му́зыкі)

I have no ear for music — Я ня ма́ю слы́ху

3) ву́шка (збанка́)

•

- be all ears

- external ear

- give an ear

- inner ear

- middle ear

- play by ear

[ɪr]

ко́лас -а m., pl. каласы́, coll. кало́сьсе n.

ear of rye — жы́тні ко́лас

ear of corn — ката́х кукуру́зы; сукве́цьце кукуру́зы

v.i.

каласі́цца, каласава́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Пу́каць ₁ ’стукаць, страляць, лопаць, падаць з глухім гукам’ (Нас., лельч., Нар. лекс.; Мат. Маг.; Сл. ПЗБ), пу́кацца ’лопацца; падаць’ (ТСБМ, Яруш., Гарэц., Нас., ТС, паст., вільн., лаг., Сл. ПЗБ; Шат.), сюды ж пу́каўка іран. ’пра лёгкую зброю’ (ТСБМ); укр. пу́кати ’стукаць, лопаць’, рус. пу́кать ’стукаць, страляць, лопаць, пухкаць’, польск. pukać ’стукаць, страляць’, чэш. pukati ’лопаць, пухкаць’, славац. pukat ’тс’, в.-луж. pukać, н.-луж. pukaś ’тс’, славен. pókati ’лопаць’, púkati ’пухкаць, псаваць паветра’, серб.-харв. pući (puknuti); pucati ’лопаць; страляць’, балг. пу́кам ’тс’, макед. пука ’тс’. Прасл. *pukati ’выдаваць глухі гук’; назалізаваны варыянт *pǫkati ’лопаць, лопацца’, магчыма, у выніку другаснага збліжэння на базе “вобразнай” семантыкі. Этымалогію гукапераймальнага бел. пу́каць, пу́кнуць ’выдаваць глухі трэск падобна да гуку пу́’, аформленага тыповым для гукаперайманняў фармантам ‑к‑, прапанаваў яшчэ Шымкевіч (2, 32), тое ж у Насовіча: въ кишкахъ пу́каець (Нас.), параўн. в.-луж. wutroba pukoce ’тс’. Узводзяць да і.-е. кораня *peu̯‑: *pou̯‑: *pū̆‑, які, пашыраны фармантам ‑s‑, прадстаўлены і ў пухнуць, гл. Фасмер, 3, 403; Шустар-Шэўц, 2, 1189; Чарных, 2, 82; ЕСУМ, 4, 630. Параўн. пухкаць, по́каць (гл.).

◎ Пу́каць ₂ ’абіваць збожжавыя; каласаваць ячмень’ (віц., ЛА, 2; шуміл., Сл. ПЗБ; Бяльк.). Верагодна, да ну́каць ’біць, стукаць’ пад уплывам літ. pūkuoti ’біць, малаціць’, аднак геаграфія слова, параўн. рус. ну́кать ’тс’, а таксама ’абіваць галоўкі ільну’, ’выбіваць бялізну прачом’ (калуж., цвяр., пск., смал.) і ’малаціць гарох, сачавіцу’ (паўд., Даль), дае падставы бачыць тут супольную арэальную семантычную інавацыю ’біць’ — ’малаціць’.

Пу́каць ₃ ’іграць на скрыпцы, пальцамі перабіраючы струны’ (Ян.). Відаць, да пу́каць ₁ ’стукаць, выдаваць адрывістыя, рэзкія гукі’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)