Зрэ́бны ’суровы’ < *изгребьнъ (гл. зрэб’е), ужо з XIV–XV стст. jьz‑greb‑ьn‑ъ.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кастры́вы і кастра́вы, ‑ая, ‑ае.

З кастрыцай, кастрою. Кастрывае зрэб’е. Кастрывае кудзеля. □ Пад пальцам чуваць суровы, кастравы кужаль. Пташнікаў. Моцна спала дзяўчынка на мулкай дзярузе. Да кастравай кудзелі прыпаўшы нічком. Броўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зрэ́бніна, ‑ы, ж.

Разм. Тое, што і зрэб’е (у 2 знач.). У куфэрку ляжалі тры пары бялізны, два ручнікі і кавалак зрэбніны на анучы, што адрэзала сястра Хімка ад .. сувою палатна. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Рэме́ха ’грубае самаробнае палатно, зрэб’е’ (ТС). Рус. ре́мох, ремо́ха ’ануча’, ремошина, ремушка ’ануча; лахманы’. Ад рэмень (Даль, 3, 1676) з экспрэсіўнай суфіксацыяй.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

абдзі́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. абдзіраць — абдзерці (у 1 знач.).

2. толькі мн. (абдзі́ркі, ‑рак). Ільняное ці канаплянае валакно з-пад грэбеня. // Кудзеля з такога валакна; зрэб’е.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Раме́ха (рэме́ха) ’грубае самаробнае палатно, зрэб’е’ (ТС). Разам з рус. рему́ха ’старое парванае адзенне’ звязваецца з рэ́мень (гл.), параўн. рамушо́к, раму́шак ’папружка, раменьчык’, і ўзыходзіць да ’вузкая палоска матэрыі; абтрапаны край матэрыі’, гл. рамузі́ніна, ра́мец.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

по́сконь ж.

1. бот. мані́цы, род. мані́ц, ед. мані́ца, -цы ж.;

2. (материал) канаплі́на, -ны ж.; уст. (домотканный холст из волокна конопли, дерюга) зрэ́б’е, род. зрэ́б’я ср.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Вярхо́ўе 1 ’частка ракі ля яе вытокаў’ (БРС, КТС), укр. верхівʼя, рус. верховье ’тс’. Усходнеславянская лексема (на астатняй слав. тэрыторыі слова мае іншыя значэнні; параўн. славен. vrhóvje ’горы’), утвораная ад vьrx‑ъ, дзе ‑ъ паходзіць з й < *‑ой; яго рэфлекс мы назіраем у пазнейшым суф. ‑ov‑ (Экерт, ВСЯ, 4, 104). Спачатку vьrxovьje абазначала ’верх чаго-небудзь’; ’вяршыня гары’, потым (ва ўсходніх славян) — ’месца на вяршыні, адкуль рака выцякае’ (Шанскі, 1, В, 69).

Вярхо́ўе 2 ’першы ачос ільну’ (Касп.); ’нізкагатунковая пража з пачасся льну’ (Уладз.), вярхо́ўя ’горшы гатунак ільнянога валакна’ (Бяльк.); ’зрэб’е, ачоскі з атрапанага льну’ (Янк. II, III, барыс., Янк. Мат.), пін. вэрхо́вʼе ’зрэб’е’ (Шатал.). Рус. верховье: йонаўск. (ЛітССР), прэйл. (ЛатССР), пск., смал. ’першыя вычаскі’, таксама с.-урал. ’слой ільновалакна’, пск., йонаўск., прэйл. ’пража з першых вычасак’, йонаўск. ’палатно з гэтай пражы’. Бел. інавацыя. Да вярхоўе 1 < прасл. vьrxovьje ’вярхі чаго-небудзь’.

*Вярхо́ўе 3, вярхо́ўя (зборн.) ’вярхі дрэў’ (Бяльк.), укр. верхівʼя, польск. wierzchowie, славен. vrhǫ̑vje ’тс’, якое магло б быць другасным. Да вярхо́ўе 1 < прасл. vьrxovьje ’вярхі, верхнія часткі чаго-небудзь’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ізрэ́б’е ’валакно, якое засталося пасля ачоскі льну’, ’палатно з гэтага валакна’ (Касп.). Рус. дыял. изгре́бье, изгре́б, изгреба са шматлікімі суфіксальнымі варыянтамі ’ачоскі льну; валакно льну з ачоскаў’, ’палатно з ільняных ачоскаў’, изгре́бовать ’часаць лён упершыню’ (наўг.), укр. згрі́бʼя, бʼя ’пакулле, ачоскі’ (Грынч.), ст.-рус. изгреби, изгребие (XIII ст.) ’пакулле, ачоскі льну, канапель’, ’грубыя адходы льну і канапель’. Ад ст.-рус. изгребие — прэфіксальна-суфіксальнага наз. з коранем ‑греб‑ (гл. грэбці) са стратай ‑г‑ у кансанантнай групе. Гл. зрэб’е.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

tow

I [toʊ]

1.

v.t.

цягну́ць на буксі́ры

2.

n.

1) буксі́раваньне n.

2) буксі́р -у m.

3) буксірны кана́т

4) карабе́ль, аўтамабі́ль на буксі́ры

•

- in tow

II [toʊ]

1.

n.

1) кудзе́ля f., зрэ́б’е n.

2) па́кульле n.

2.

adj.

зрэ́бны

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)