Зава́лы

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. Зава́лы
Р. Зава́л
Зава́лаў
Д. Зава́лам
В. Зава́лы
Т. Зава́ламі
М. Зава́лах

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

затава́ранасць, ‑і, ж.

Скопішча, завал тавараў дзе‑н. Затаваранасць складаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

залом,

завал на рэках.

т. 6, с. 516

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

зава́ла

‘перашкода’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. зава́ла зава́лы
Р. зава́лы зава́л
Д. зава́ле зава́лам
В. зава́лу зава́лы
Т. зава́лай
зава́лаю		 зава́ламі
М. зава́ле зава́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

зава́ла, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

1. Прыстасаванне ў форме металічнага стрыжня або жэрдкі для запірання дзвярэй.

Зачыніць дзверы на замок і завалу.

2. Тое, што і завал (у 1 знач.).

3. перан. Лянівы чалавек, лежабок (разм.).

|| прым. зава́льны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адпе́рці áufschließen* vt; áufmachen vt, öffnen vt (адкрыць); entríegeln vt (засаўку, завал)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

zator, ~u

м. затор; завал;

zator uliczny — вулічны затор

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Туго́шына ‘непраходнае балота ў лесе’ (Яўс.). Няясна; магчыма, мікратапонім мясцовага паходжання. Відаць, роднаснае ст.-цюрк. tuɣ ‘перашкода, завал, запруда’. Параўн. таксама ўкр. (рус. і бел. — ЕСУМ, 5, 667) туга́й ‘саланчаковая раўніна’, туга́ї ‘густыя зараснікі на берагах рэчак і азёраў у пустынях і паўпустынях Сярэдняй Азіі’, татар. тугай ‘лука, абалона’, кірг. ‘зараснік маладога кустоўя, змешанага з чаротам і трыснягом у абалонах рэк, на балоцістых мясцінах’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

АБВА́Л,

раптоўны адрыў і падзенне вял. масаў горных парод са стромкіх схілаў гор, рачных далін, абразійных марскіх берагоў. Здараюцца ад страты счаплення ці часовай апоры горных парод у выніку іх выветрывання, падмывання ці размыву, сейсмічных штуршкоў. Абрынутыя масы акумулююць як завал. У выніку буйнейшага Усойскага абвалу на р. Мургаб (аб’ём пароды 2,2 млрд. м³) утварылася Сарэзскае возера на Паміры (1911).

т. 1, с. 17

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

zwał, ~u

м. куча;

zwał śniegu — снежны завал;

zwał węglowy горн. вугольны адвал

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)