про́ба², -ы, мн. -ы, проб, ж.

Колькасць частак высакароднага металу, якая змяшчаецца ў пэўнай колькасці вагавых долей сплаву, а таксама кляймо на вырабах з высакароднага металу, якое абазначае гэту колькасць.

Золата нізкай пробы.

|| прым. про́бны, -ая, -ае (спец.).

Пробнае золата (з кляймом пробы).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

...дольны, ‑ая, ‑ае.

Другая састаўная частка складаных слоў; абазначае: які складаецца са столькіх долей, колькі паказвае першая частка гэтых слоў, напрыклад: аднадольны, двухдольны, трохдольны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Схед: (маладая) на схєдъ стояла, з долей размоўляла, тлумачыцца “на сходѣ, перед отправлением в церковь” (Доўн.-Зап., Пін.). Відаць, да польск. дыял. sched ’сход’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

секундаме́р,

Прыбор для вымярэння часу з дакладнасцю да дзесятых долей секунды. [Суддзя] стаяў з секундамерам у руках і ўважліва сачыў за кожным рухам удзельнікаў бегу. «Беларусь».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лі́чнік, ‑а, м.

У матэматыцы — лік простага дробу, які стаіць над рысай (абазначае лік долей, з якіх складаецца дроб); проціл. назоўнік. У дробе 2/5 лічнік 2, а назоўнік 5.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

такт¹, -а, М -кце, мн. -ы, -аў, м.

1. Метрычная музычная адзінка: кожная з роўных па працягласці долей, на якія дзеліцца музычны твор па ліку метрычных націскаў у ім.

Прайграць восем тактаў.

2. Рытм якога-н. руху, дзеяння.

Адбіць т.

3. Частка рабочага цыкла якога-н. механізма (спец.).

Т. поршня паравой машыны.

|| прым. та́ктавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мікрамашы́на

(ад мікра- + машына);

м. электрычная — спецыяльны тып электрычнай машыны магутнасцю ад долей вата да соцень ватаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сэпто́ль

(ням. Septole, ад лац. septimus = сёмы)

рытмічная фігура, аналагічная квінтолі, але складзеная з сямі музычных долей.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

двухдо́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Які складаецца з дзвюх семядолей (пра зародак раслін). Двухдольныя расліны.

2. у знач. наз. двухдо́льныя, ‑ых. Клас пакрытанасенных раслін, зародак якіх складаецца з дзвюх семядолей.

3. Які складаецца з дзвюх рытмічных долей, частак. Двухдольны верш. Двухдольны рытм.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

метр​2

(гр. metron = мера)

1) вершаваны памер;

2) раўнамернасць чаргавання моцных і слабых долей у музычным такце; сістэма арганізацыі рытму.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)