аксітацы́н

(ад аксі- + гр. tokos = нараджэнне)

гармон задняй часткі гіпофіза, які выклікае скарачэнне гладкай мускулатуры ўнутраных органаў (пераважна маткі).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

акрамега́лія

(ад акра- + гр. megas, -alou = вялікі)

непрапарцыянальны, празмерны рост канечнасцей і касцей твару ў сувязі з парушэннем функцыі гіпофіза.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

АДЭНО́МА

(ад адэн... + ...ома),

дабраякасная пухліна, якая можа развіцца з залозістага эпітэлію і захаваць структурныя прыкметы зыходнай тканкі. Развіваецца ў тканках малочнай, шчытападобнай, прастаты, гіпофіза і інш. залоз, а таксама ў залозістым эпітэліі слізістых абалонак страўніка, кішэчніка і інш. Часам перараджаецца ў злаякасную пухліну. Лячэнне хірургічнае.

т. 1, с. 146

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

самататрапі́н

(ад гр. soma, -atos = цела + trope = змена)

прадукт сакрэцыі пярэдняй часткі гіпофіза, які садзейнічае росту, уплывае на абмен рэчываў; гармон росту.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ганадатрапі́ны

(ад ганады + гр. tropos = напрамак)

гармоны, якія выпрацоўваюцца пярэдняй часткай гіпофіза і ўплываюць на развіццё і функцыю палавых залоз жывёл і чалавека.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

пралакці́н

(ад лац. pro = для + lac, lactis = малако)

гармон пярэдняй часткі гіпофіза, які рэгулюе ў жывёл і чалавека функцыі малочных залоз і яечнікаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

БАЗАФІ́ЛЫ,

1) клеткі, якія маюць у пратаплазме зярністыя структуры, што афарбоўваюцца асн. фарбавальнікамі (адсюль назва). Тэрмінам «базафілы» абазначаюць адзін з відаў зярністых лейкацытаў (базафільныя гранулацыты) крыві (у норме базафілаў у чалавека 0,5 — 1% ад усіх лейкацытаў), таксама адзін з відаў клетак пярэдняй долі гіпофіза.

2) Арганізмы, што аддаюць перавагу шчолачным субстратам і шчолачнаму асяроддзю.

т. 2, с. 218

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АКСІТАЦЫ́Н,

гармон пазваночных жывёл і чалавека, які ўтвараецца ў гіпаталамусе (паравентрыкулярным ядры), пераносіцца ў заднюю долю гіпофіза, потым выдзяляецца ў кроў. Пептыд складаецца з 9 амінакіслотных астаткаў. Стымулюе скарачэнні гладкіх мышцаў, асабліва мышцаў маткі і малочных залозаў. Выдзяляецца ў перыяд лактацыі пры раздражненні саскоў, пры расцяжэнні маткі ў познія тэрміны цяжарнасці. Выкарыстоўваецца ў акушэрстве.

т. 1, с. 206

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

гіперпітуітары́зм

[ад гіпер + лац. (grandula) pituitaria = гіпофіз]

павышэнне функцыі гіпофіза, якое прыводзіць да разладу росту і развіцця арганізма (гігантызму, акрамегаліі і інш.); параўн. гіпапітуітарызм.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

вазапрэсі́н

(ад лац. vas = сасуд + pressare = ціснуць)

1) гармон задняй часткі гіпофіза, які выклікае звужэнне крывяносных сасудаў, павышэнне крывянога ціску, памяншае выдзяленне мачы ныркамі;

2) прэпарат гэтага гармону.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)