paskudztwo
н. паскудства; гадасць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
гідо́та, ‑ы, ДМ ‑доце, ж.
Абл. Гадасць. — Клянецца ў дружбе, павазе і любові, а сам, дзе толькі можна, робіць усялякія гадасці. От гідота! Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
га́дость ж. га́дасць, -ці ж.; брыдо́та, -ты ж., паску́дства, -ва ср.;
де́лать га́дости рабі́ць га́дасці.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
па́кость ж., разг. паску́дства, -ва ср., га́дасць, -ці ж.;
не говори́те па́костей не гавары́це паску́дства.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ме́рзость ж. брыдо́та, -ты ж., агі́днасць, -ці ж., паску́дства, -ва ср., по́скудзь, -дзі ж.; га́дасць, -ці ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
скве́рность ж. га́дасць, -ці ж., бры́дасць, -ці ж.; паску́дства, -ва ср., по́скудзь, -дзі ж.; см. скве́рный 1.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
брыда́, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Разм.
1. Што‑н. непрыемнае, брыдкае, паскуднае; дрэнь, гадасць. [Янка:] — Ведаеш, брат, такая прыснілася брыда, што і цяпер яшчэ праціўна ў роце. Колас. А кпіны слухаць там і розную брыду — Ды ну іх, кажа [заяц], к ліху! Крапіва.
2. Разм. Аб кім‑н. брыдкім, паскудным, агідным. Усе адчувалі, што недалёка той дзень, калі рушыць наперад слаўная Савецкая Армія і дачыста змяце з зямлі фашысцкую брыду. Шчарбатаў. — Вон з хаты, брыда! — закрычала.. [Параска] і ўсхапілася. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Касны́ ’сараматны’, ’дрэнны’, ’худы’ (Касп.: «Твая карова дужа косная»). Слова, якое мае адпаведныя паралелі, як здаецца, толькі ў рус. мове. Параўн. рус. дыял. кастный. кастной ’паскудны, гадкі, брыдкі, нячысты’. Паводле Трубачова, Эт. сл., 9, 158, гэта лексема узыходзіць да прасл. (дыял.) *kasib. якое мае вельмі разгалінаваную семантыку. Параўн. яшчэ ў рус. гаворках касть ’патрава хлебная’, ’свавольства, паскудства’, ’кал’, ’пацук або мыш’, ’дрэнь, гадасць, брыдота’ і г. д. Паводле Трубачова, там жа, 157, магчыма, даўняе вытворнае з падаўжэннем галоснага о ö (> а) ад слова *kostь ’косць’. Як семантычную паралель Трубачоў прыводзіць іншае вытворнае ад слова *kostь — *ко&сипъш семантыка якога эвалюцыяніравала ад ’касцявы’ да ’тленны, нячысты’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
obrzydliwość
obrzydliwoś|ć
ж.
1. агіднасць, гадасць;
2. агіда;
nudny aż do ~ci — нудны, аж агіда бярэ;
~ć mię bierze — агіда бярэ
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
безобра́зие ср.
1. (о внешности) га́дасць, -ці ж., агі́днасць, -ці ж.; (уродство) пачва́рнасць, -ці ж.;
2. (беспорядок, бесчинство) агі́днасць, -ці ж., бязла́ддзе, -ддзя ср., непара́дак, -дку м.;
како́е безобра́зие! яка́я агі́днасць!;
что за безобра́зие! што за агі́днасць!;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)