więznąć
незак. вязнуць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
тапі́ цца ¹, таплю́ ся, то́ пішся, то́ піцца; незак.
1. Пазбаўляць сябе жыцця, кінуўшыся ў ваду.
2. Пагружацца ў што-н. вязкае, зыбкае; вязнуць , засядаць у чым-н.
|| зак. утапі́ цца , утаплю́ ся, уто́ пішся, уто́ піцца.
|| наз. тапле́ нне , -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Стра́ гнуць ‘вязнуць , гразнуць, грузнуць’ (Сл. ПЗБ , Скарбы ), стря́ гнути ‘грузнуць’ (кам. , Жыв. НС ). Укр. стря́ гнути ‘вязнуць , грузнуць’, стра́ гнути ‘заблытвацца ў сетцы або ў невадзе (пра рыбу)’, польск. zastrzęgać ‘захрасаць, вязнуць ’, zastrąc , zastrzągł ‘тс’, якія Брукнер (522), ЕСУМ (5, 455) аб’ядноўваюць з усходнеславянскімі: застра́ ць , застрэ́ ць , рус. застря́ ть , застря́ нуть , бел. укр. встря́ ти , застря́ нути , супраць чаго Фасмер (2, 82). Формы з ‑г‑ , магчыма, звязаны з літ. stringù , strìgti ‘захраснуць, завязнуць’, лат. strẽgu , strigt ‘патануць (у чым-небудзь)’, straignis ‘багна, твань’; гл. Траўтман , 290; Мюленбах-Эндзелін , 3, 1089; Міклашыч , 325; ЕСУМ , 5, 455 (рэканструюецца прасл. дыял. *stręgati ‘грузнуць’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зано́ с , ‑у, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. заносіць — занесці (у 3, 4, 5 і 6 знач.).
2. Гурба, насып, намеценыя ветрам. Снежныя заносы. □ У заносах рыхлых вязнуць лыжы. Звонак .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вя́ знуть несов.
1. (в грязи и т. п. гра́ знуць; (липнуть) лі́ пнуць;
2. (в зубах) вя́ знуць .
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тану́ ць , тану́ , то́ неш, то́ не; тані́ ; незак.
1. Апускацца пад ваду на дно пад уздзеяннем сілы цяжару.
2. Гінуць, апускаючыся на дно.
Карабель тоне.
3. у чым . Апускацца ў што-н. мяккае, вязкае і пад. ; засядаць, вязнуць у чым-н.
Т. у гразі.
Т. у снезе.
4. перан. -н.
Хацінкі танулі ў зеляніне садоў.
|| зак. патану́ ць , -тану́ , -то́ неш, -то́ не; -тані́ .
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Пластава́ ць ’паўзці па-пластунску’ (ТСБМ ; ворап., маст. , Сл. ПЗБ ; Нар. Гом. , Стан. ). Першапачаткова азначала ’ляжаць пластом (пра чарнаморскіх казакоў)’, параўн. укр. пла́ стати ’паўзці’, ’ісці грузнуўшы, вязнуць ’, ’падкрадвацца’, бел. , рус. пласту́ н ’разведчык, які рухаецца пластом’: пластуны ляжаць пластом у чаратах і плаўнях, падпільноўваючы ворага і патаемна падпаўзаючы да яго (Даль , 3, 121).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
má hlen
(part II gemá hlen) vt мало́ ць, таўчы́ , драбні́ ць
die Räder ~ im Sand — калёсы вя́ знуць у пяску́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
застрева́ ть несов.
1. захраса́ ць, засяда́ ць, вя́ знуць , завяза́ ць;
2. перен. разг. (задерживаться)ы́ млівацца, ба́ віцца; (мешкать) мару́ дзіць, замару́ джваць; (оказываться в трудном положении) увяза́ ць; см. застря́ ть
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гру́ знуць , ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. груз і грузнуў, ‑ла; незак.
Апускацца ў што‑н. топкае, грузкае; вязнуць . Ногі ў гліне грузнуць і коўзаюцца па зямлі. Галавач . Некаторыя [бежанцы] завярнулі проста на поле і грузлі ў вясеннім балоце. Маўр . // перан. Знаходзіцца ва ўладзе чаго‑н. — Ты страціў не ўсё, — адказаў Тэафіл. — Але каб ты надалей грузнуў у клопат ах аб мізэрным жываце, ты страціў бы ўсё, Міха! Самуйлёнак .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)