вы́пусташыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак. (разм.).
1. што. Зрабіць пустым; апаражніць.
В. торбу сухароў.
2. перан., каго-што. Пазбавіць маральнай, творчай сілы.
В. душу.
Бязмэтнае жыццё выпусташыла гэтага чалавека.
3. перан., што. Пазбавіць жывога зместу, галоўнага, істотнага (у вучэнні, тэорыі і пад.).
В. ідэю.
|| незак. выпусто́шваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́пусташыць, ‑шу, ‑шыш, ‑шыць; зак., што.
1. Разм. Зрабіць пустым; апаражніць. Выпусташыць торбу сухароў.
2. перан. Пазбавіць маральнай, творчай сілы.
3. перан. Пазбавіць жывога зместу, галоўнага, самага істотнага (у вучэнні, тэорыі і пад.). Выпусташыць ідэю.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэпеці́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; незак.
1. што. Праводзіць рэпетыцыю чаго-н., развучваць.
Р. п’есу.
Р. ролю.
2. каго (што). Дапамагаць каму-н. у праходжанні вучэбнага курса, у вучэнні.
Р. вучня.
|| зак. адрэпеці́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны (да 1 знач.) і прарэпеці́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны (да 1 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
АЎТАГЕНЕ́З
(ад аўта... + ...генез),
у эвалюцыйным вучэнні адна з канцэпцый, у аснове якой ляжыць перадумова аб незалежнай ад знешніх умоў эвалюцыі жывой прыроды, што накіроўваецца і рэгулюецца ўнутр. нематэрыяльнымі фактарамі. Аўтагенез блізкі да віталізму. Аўтагенетычны характар маюць вучэнні аб градацыі Ж.Б.Ламарка, арыстагенез Г.Осбарна, батмагенез Э.Копа, номагенез Л.С.Берга і інш. Прыхільнікі аўтагенезу бачаць доказы аўтагенетычных тэндэнцый эвалюцыі ў з’явах эвалюцыйнага паралелізму і канвергенцыі ў біялогіі.
т. 2, с. 109
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
паліго́н Вялікі ўчастак поля, дзе праходзяць вайсковыя вучэнні (БРС). Тое ж мане́ж (Ваўк. Сцяшк.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
анёл, ‑а, м.
1. У рэлігійным вучэнні пасланец бога, якога малявалі ў выглядзе юнака з крыламі. — О! — выгукнуў.. [партызан] маладым голасам. — Хто ты? Анёл з неба ці зорка вячэрняя? Шамякін.
2. перан. Увасабленне чаго‑н. дадатнага, ідэальнага. Анёл прыгажосці. Анёл цярплівасці. □ А сам.. [Паходня], калі на тое пайшло, не такі ўжо анёл, не такі чысцюля, ян прыкідваецца, — дадаў Шнітаў. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фаланстэ́р
(фр. phalanstere, ад гр. phalanks = вайсковы табар)
спецыяльны будынак для фалангі 3 ва ўтапічным вучэнні французскага сацыяліста Ш. Фур’е (гл. фур’ерызм).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ска́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Шынель, скручаны ў трубку і звязаны па канцах для нашэння цераз плячо. Ідуць байцы, як хвалі, У скатках цераз плечы, А сонца зорыць з жалем На іх з глыбінь — сінечы. Колас. Ты цяпер сам, як бацька. На вучэнні ўначы Аўтамат свой і скатку Там нясеш на плячы. Прыходзька. // Які‑н. прадмет, скручаны ў трубку. Грышка ўзяў палатку, Цітка — коўдраў скатку. Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ева́нгелле
(гр. euangelion = літар. добрая вестка)
частка Бібліі, дзе змешчаны апавяданні аб жыцці, дзейнасці і вучэнні Ісуса Хрыста, напісаныя апосталамі Маркам, Матфеем, Лукой і Іаанам.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
эктагене́з
(ад экта- + -генез)
агульная назва кірункаў у эвалюцыйным вучэнні, якія разглядаюць гістарычнае развіццё жывой прыроды як прамое прыстасаванне арганізмаў да навакольнага асяроддзя (проціл. аўтагенез).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)