Cuilibet fatuo placet sua clava
Кожнаму дурню свой кій падабаецца.
Каждому дураку своя палка нравится.
бел. Кожны цыган сваю кабылу хваліць. Жаба сваё балота хваліць. Кожны стралец сваю стрэльбу хваліць. Усякі ліс свой хвост хваліць.
рус. Всяк/каждый кулик своё болото хвалит. Всякая лиса свой хвост хвалит. Всякий цыган свою кобылу хвалит. Каждая Алёнка хвалит свою бурёнку. Всякая сосна своему бору шумит. Каждый мастер сам себе дивится. Каждый поп хва лит своих святых. Всяк своё хвалит. Всякая хохуля сама себя не похулит. Всякая жаба сама себя хвалит.
фр. A chaque oiseau son nid est beau (Для каждой птицы своё гнездо прекрасное).
англ. Every bird likes its own nest (Каждая птица любит своё гнездо).
нем. Jeder Bär brummt nach seiner Höhle (Всякий медведь рычит о своей берлоге).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Dilige me vilem, nam bonum omnes diligunt
Палюбі мяне нікчэмнага, а добрага ўсе любяць.
Полюби меня ничтожного, а хорошего все любят.
бел. Пазнаюць нашу дачку і ў андарачку. Пазналі б у лядзе, а не ў нарадзе. Малы жук, а пары сабе шукае. Малы Кузьма, ды высокая яму цана.
рус. Полюбите нас чёрненькими, а беленькими всяк полю бит. Полюби-ка нас в черне, а в красне-то и всяк полюбит. Корми меня в весну, а в осень я и сам сыт буду.
фр. Il faut aimer ses amis avec leurs défauts (Надо любить своих друзей с их недостатками).
англ. Choose your wife on Saturday, not on Sunday (Выбирай жену в рабочий день, а не в воскресенье).
нем. Freunde in der Not gehen zehn auf ein Lot (Друзья в беде идут десять на лот).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Omnes homines ad quaestum suum callent
Усе людзі ўмелыя/ведаюць толк у тым, што тычыцца іх выгады.
Все люди искусны/знают толк в том, что касается их выгоды.
бел. Гаспадаром стане тады, як свая вош укусіць. Усякаму сваё мілей. Кожны млын на сваё кола ваду цягне. Кожная сасна свайму бору песню пяе. Кожныя граблі да сябе грабуць.
рус. Каждый в свою нору тянет. И мышь в свою норку тащит корку. Всяк хлопочет, себе добра хочет. Всякий Демид себе норовит. Роман всё кладёт в свой карман. Всякая сосна своему бору шумит, каждый Никитка хлопочет о своих пожитках. Всяк на себя умён.
фр. Chacun veut avoir son compte (Каждый хочет иметь свой счёт).
англ. Every bird thinks its own nest best (Каждая птица считает своё гнездо лучшим).
нем. Jeder hat das Seine lieb (Каждому дорого своё).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
са́ні (род. сане́й) ед. нет са́ни; (простые сани) дро́вни, ро́спуски;
◊ не ў свае́ с. не садзі́ся — посл. не в свои́ са́ни не сади́сь; всяк сверчо́к знай свой шесто́к;
які́я са́мі, такі́я і с. — погов. каковы́ са́ми, таковы́ и са́ни; по Се́ньке и ша́пка;
глядзе́ць на папо́вы с. — дыша́ть на ла́дан
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Cucullus non facit monachum
Клабук не робіць манахам.
Клобук не делает монахом.
бел. Варону ў селязня не перафарбуеш. Калі не поп, то і ў рызу не ўбірайся. Папа пазнаюць і ў радне.
рус. Не делает платье монахом. Не всяк монах, на ком клобук. Чётки святым не делают.
фр. L’habit ne fait pas le moine (Одежда не делает монахом).
англ. The cowl (hood) does not make the monk (Клобук не делает монахом).
нем. Das Kleid macht keinen Mönch (Одежда не делает монахом). Die Kapuze macht den Mönch nicht (Монашеский клобук не делает монахом).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Quot homines, tot sententiae
Колькі людзей, столькі думак.
Сколько людей, столько мнений.
бел. Кожны чалавек свой розум мае. Кожны свайго розуму пробуе. Што галава, то і розум.
рус. Сто голов, сто умов. Что голова, то ум. У каждого Фила та своя в уме палата. Сколько голов ‒ столько умов. Друг он мой, а ум у него свой. Всяк живёт своим умом. У всякого барона своя фантазия.
фр. Autant de têtes autant d’avis (Сколько голов, столько умов).
англ. So many men, so many minds (Сколько людей, столько мнений).
нем. Soviel Köpfe, soviel Sinne (Сколько голов, столько умов). Viel Köpfe, viel Sinne (Много голов, много умов).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Quisquis homo bene scit, ipsum quo calceus urget
Кожны чалавек добра ведае, дзе яму цісне чаравік.
Каждый человек хорошо знает, где ему жмёт башмак.
бел. Кожнаму свая болька баліць. Усякаму свая рана баліць. Кожны знае, дзе яму мазоль пячэ.
рус. Всяк знает, где его сапог жмёт. Каждый знает, что у него болит. Каждый своё горе лучше знает.
фр. Chacun sait où le soulier le blesse (Каждый знает, где жмёт башмак).
англ. No one but the wearer knows where the shoe pinches (Только хозяин знает, где жмёт башмак).
нем. Wissen, wo jemanden der Schuh drückt (Знать, где каждому ботинок жмёт).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Canit avis quaevis sicut rostrum sibi crevit
Кожная птушка так спявае, як у яе дзюба расце.
Каждая птица так поёт, как у неё клюв растёт.
бел. Якая птушка, такі і галасок. Якая птушка, такія і песні. Як умею, так і пяю.
рус. Всякая птица своим голосом поёт. Всякая птица свои песни поёт. Всяк молодец на свой образец. Всякий поп по-своему поёт. У всякой пичужки свой голосок. Всякий Филат на свой лад. У всякой пташки свои замашки.
фр. Tel bec tel chant (Каков клюв, такое и пение).
англ. A bird is known by its, note, and a man by his talk (Птицу узнаю по песне, человека ‒ по речам).
нем. Jeder Vogel singt, wie ihm der Schnabel gewachsen ist (Каждая птица поёт так, какой у неё вырос клюв).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
кабы́ла ж. кобы́ла;
◊ прышы́й ~ле хвост — прише́й кобы́ле хвост;
я не я, і к. не мая́! — погов. я не я, и ло́шадь не моя́!;
ко́жны цыга́н сваю́ кабы́лу хва́ліць — посл. всяк кули́к своё боло́то хва́лит;
пашкадава́ў воўк ~лу, пакі́нуў хвост ды гры́ву — погов. пожале́л волк кобы́лу, оста́вил хвост да гри́ву;
зажада́лася ~ле во́цату — погов. захоте́лось неве́сть чего́, захоте́лось пти́чьего молока́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Pecuniae omnia oboediunt
Грошам усё скараецца.
Деньгам всё покоряется.
бел. Грошы камень б’юць. Грошы муры ламаюць. Хто з грашыма, той і пан. 3 грашыма ўсюды добра. Грош і зімою грэе. Грошы ўсё зробяць.
рус. Деньги все двери открывают. Деньги и камень долбят. Стоит крякнуть да денежкой брякнуть ‒ всё будет. Мошна туга ‒ всяк ей слуга. Иному слова не скажи, а только деньги покажи. Есть в мошне ‒ будет и в квашне. Алтын сам ворота отпирает и путь очищает.
фр. Qui a de l’argent a des coquilles (У кого есть деньги, у того есть раковины).
англ. Money is power (Деньги ‒ это сила). Money rules the world (Деньги правят миром). Money makes the mare go (Деньги заставляют кобылу идти).
нем. Wo Geld redet, da gilt andere Rede nicht (Где говорят деньги, другая речь силы не имеет).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)