бедната́ ж.
1. бе́дность; ску́дость;
б. гле́бы — бе́дность (ску́дость) по́чвы;
2. (бедный люд) беднота́; бедняки́ мн.;
ён лячы́ў і людзе́й замо́жных і беднату́ — он лечи́л и люде́й состоя́тельных и бедноту́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ГАЛЬЕ́ГАС (Gallegos) Ромула
(2.8.1884, Каракас — 5.4.1969),
венесуэльскі пісьменнік, дзярж. і паліт. дзеяч. У 1936 міністр нар. асветы Венесуэлы. З 1941 адзін з лідэраў партыі Дэмакр. дзеянне. У 1947—48 прэзідэнт Венесуэлы. У 1931—36 і 1948—58 у эміграцыі. У рэалістычных раманах «Рэйнальда Салар» (1920), «Павітуха» (1925), «Донна Барбара» (1929), «Кантаклара» (1934), «Канайма» (1935), «Бедны негр» (1937), «Іншаземец» (1942), «На той жа зямлі» (1943), шэрагу апавяданняў спроба асэнсаваць мінуўшчыну, сучаснасць і будучыню Венесуэлы і яе народа. Аўтар раманаў «Саломінка на ветры» (1952), «Зямля пад нагамі» (1971). У аснове яго творчасці — цэласная вобразна-філас. сістэма, заснаваная на антытэзе «варварства — цывілізацыя», адлюстраванні сувязі з’яў прыроды і грамадства, імкненні ў вобразах прыроды ўбачыць сутнасць жыцця людзей і сац. падзей. Шлях да перабудовы грамадства паводле Гальегаса ляжыць праз эканам. рэформы і маральнае самаўдасканаленне чалавека (уплыў ідэй Л.Талстога). Проза Гальегаса насычана кантрастамі, яркімі сімвалічнымі вобразамі і фалькл. матывамі.
Тв.:
Рус. пер. — Канайма. М., 1959;
Бедный негр. М., 1964;
Кантакларо. М., 1966.
т. 4, с. 477
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Utilitas aliqua sequitur post tristia damna
Нейкая карысць ідзе за сумнай стратай.
Какая-то польза следует за грустной утратой.
бел. Дзе ёсць прыбытак, там ёсць і ўбытак. За баляваннем ідзе галадаванне. Без накладу барышу не нажывеш. Даводзіцца знайсці, даводзіцца і згубіць.
рус. Прибыль с убытком на одних санях спят. Прибыль с убытком на одном полозу ездят. Без накладу барыш не живёт. Прибыль с убылью в одном дворе живут.
фр. Il n’est mal dont bien ne vienne (Нет плохого, за которым бы не шло хорошее).
англ. Every cloud has a silver lining (У любой тучи есть серебряная кайма). That which is bitter to endure may be sweet to remember (Иногда бывает приятно вспомнить то, что было тяжело переживать).
нем. Erst ein Schlecken, dann ein armer Lecker (Сначала сластёна, затем бедный лакомка).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Tam deest avaro, quod habet, quam quod non habet
Скупому ў аднолькавай ступені не хапае і таго, чаго не мае, і таго, што ў яго ёсць.
Скупому в равной мере недостаёт и того, чего не имеет, и того, что у него есть.
бел. Вочы страхачэ, а рукі грабачэ. Прагнаму заўсёды мала. 3 горла валіцца, а ён ніяк не здаволіцца ‒ усё пхае і пхае.
рус. Убогий во многом нуждается, а скупой во всём. Убого го одна нужда гнетёт, скупого две (убожество и скупость).
фр. Les avares font nécessité de tout (Скупые во всём нуждаются).
англ. He is not poor that has little, but he who desires much (Беден не тот, кто имеет мало, а кто желает много).
нем. Der Geizhals hat den Knopf auf dem Beutel (Жадный имеет на кошельке кнопку). Der Geizige ist allwegarm (Жадный ‒ самый бедный).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
несостоя́тельный
1. торг., юр. (неплатёжеспособный) неплацежаздо́льны;
несостоя́тельный должни́к неплацежаздо́льны даўжні́к; (банкрот) банкру́т;
2. (незажиточный) незамо́жны; (бедный) бе́дны;
несостоя́тельные лю́ди незамо́жныя (бе́дныя) лю́дзі;
3. перен. няслу́шны; (неосновательный) негрунто́ўны; (необоснованный) неўгрунтава́ны, неабгрунтава́ны; (лишённый оснований) беспадста́ўны; (неубедительный) неперакана́ўчы; (нежизнеспособный) нежыццяздо́льны; няздо́льны;
несостоя́тельная аргумента́ция няслу́шная (негрунто́ўная, неперакана́ўчая) аргумента́цыя;
несостоя́тельная тео́рия няслу́шная (неўгрунтава́ная, беспадста́ўная) тэо́рыя.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
го́лы
1. го́лый, наго́й, оголённый, обнажённый;
2. перен. го́лый;
го́лыя фа́кты — го́лые фа́кты;
го́лыя лічбы — го́лые ци́фры;
3. перен. ни́щий, бе́дный;
◊ го́лая пра́ўда — го́лая пра́вда;
браць го́лымі рука́мі — брать го́лыми рука́ми;
свяці́ць го́лым це́лам — ходи́ть в лохмо́тьях;
на го́лым ме́сцы — на го́лом ме́сте;
го́ламу разбо́й не стра́шны — посл. го́лому разбо́й не стра́шен;
г. як бізу́н — погов. гол как соко́л;
г. збіра́йся, г. гато́ў — погов. го́лый собира́йся, го́лый гото́в
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)