Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
трыбу́на, -ы, мн. -ы, -бу́н, ж.
1. Узвышэнне для выступлення прамоўцы.
Аратар падняўся на трыбуну.
2.перан. Месца, сфера, дзе праходзіць грамадская дзейнасць каго-н.
Грамадская т.
3. Збудаванне з паступовым узвышэннем радоў, лавак для публікі (на стадыёнах, плошчах і пад.).
|| прым.трыбу́нны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
soapbox[ˈsəʊpbɒks]n.
1. скры́нка для мы́ла
2.infml імправізава́ная трыбу́на;
a soapbox orator ву́лічны ара́тар (які стаіць на скрынцы)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Памага́таріран. ’памагаты, памочнік’ (Сцяшк. МГ). Да памага́ць з лац. па паходжанню суф. ‑тар па тыпу аратар, куратар і г. д.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Wórtführer
m -s, -
1) ара́тар, прамо́ўца
2) прадстаўні́к, выра́знік
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
прамоўца, аратар, красамоўца
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
Рачны́ ’самаўпэўнены’ (Сцяшк. Сл.), ’самаўладны’: ot bez panou̯ nasz akonam jak raczny stau̯ (Арх. Федар.), ’нахабны’: які ты рачны, слова ні дасі сказаць (Сцяц.) рачны ’ганарлівы’ (тс). Відаць да *rekti ’сказаць’ (гл. рэкнуць), магчыма, пад уплывам польск.rzeczny ’істотны, сапраўдны’, параўн. rzecznik ’выканаўца, патрон, пракурор’ (гл. Длугаш-Курчабова, 451), укр.речни́к ’аратар’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АБД АЛЬ-КА́ДЗІР,
Абд аль-Кадзер (Насір-ад-дзін ібн Мухіддзін аль-Хасані; 6.9.1808—26.5.1883), нацыянальны герой Алжыра, палкаводзец, вучоны, аратар, паэт. Паходзіў з уплывовага феад. роду. У 1832—47 узначаліў паўстанне супраць франц. акупацыі Алжыра. У 1832 абвешчаны султанам Зах. Алжыра, прыняў тытул эміра. У 1847—52 зняволены ў Францыі. З 1855 займаўся багаслоўем у Дамаску. Аўтар прац па вайск. справе, рэліг.-філас. трактата.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГА́МІЛЬТАН
(Hamilton) Александэр [11.1.1755 (1757?),
в. Невіс, Сент-Кітс і Невіс — 12.7.1804], дзяржаўны дзеяч ЗША. У час Вайны за незалежнасць 1775—83 карыстаўся папулярнасцю як аратар і публіцыст. У 1776—81 у арміі, сакратар Дж.Вашынгтона. Лідэр партыі федэралістаў з 1789. Прыхільнік канстытуцыйнай манархіі на англ. ўзор. У 1789—95 міністр фінансаў. Адстойваў неабходнасць цэнтралізаванай дзяржавы, якая спрыяе развіццю капіталіст. сістэмы гаспадаркі. Ініцыятар заключэння нявыгаднага для ЗША дагавора (1794) з Англіяй.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Ара́ць, дыял. формы: гараць, ораты, орати, гораты пашыраны ва ўсіх гаворках Беларусі, за выключэннем паўночнавіцебскіх, усходнемагілёўскіх і гомельскіх (Арашонкава–Мурашка, Бел. мова, 107). Рус.дыял.орать, укр.орати, польск.orać, чэш.orati, славац.orať, в.-луж.worać, н.-луж.woraś (палаб.våronă ’воранае’), балг.ора́, серб.-харв.о̀рати, славен.oráti. Ст.-слав.орати. Літ.árti, лат.ar̂t, лац.arare, грэч.ἀρόω і г. д. І.‑е. *ar(ə)‑ ’араць’ (Покарны, 62–63), паводле Шпехта (KZ, 68, 42²), звязана з *erə‑ ’раздзяляць’ (першасна ’раздзяляць зямлю’). Фасмер, 3, 148, дзе іншая літаратура. Ад араць утвораны шэраг назоўнікаў, што абазначаюць працэс, тэрыторыю, час: аралля, аральба, араллё, араво, орыва, ворыва, арання, арацьба, араннік, аратар, аратнік, аратняк, аральбіт, арач, арэц, аратай і інш.