селе́кцыя, -і, ж.

1. Навука аб метадах стварэння гатункаў і гібрыдаў раслін, парод жывёл і культур мікраарганізмаў.

2. Паляпшэнне гатункаў раслін або парод жывёл і вывядзенне новых гатункаў і парод шляхам штучнага адбору, скрыжавання.

|| прым. селекцы́йны, -ая, -ае.

Селекцыйная станцыя.

Селекцыйнае насенне (палепшанае).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

многаступе́нны, ‑ая, ‑ае.

Які праходзіць рад ступеней. Многаступенная сістэма адбору. // Які адбываецца па ступенях, перыядах. Многаступенныя выбары (сістэма выбараў, пры якой выбаршчыкі выбіраюць толькі прадстаўнікоў, якія затым выбіраюць дэпутатаў).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фільтрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., каго-што.

1. Ачышчаць, прапускаючы праз фільтр (вадкасць, газы). Фільтраваць ваду.

2. Прапускаць праз сябе вадкасць. Пясок пустыні фільтруе зімнюю вільгаць.

3. перан. Разм. Падвяргаць адбору.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апраба́цыя, ‑і, ж.

1. Афіцыйнае ўхваленне, якое выносіцца на падставе выпрабаванняў, праверкі. Апрабацыя навучальных праграм.

2. Спец. Абследаванне гатунковых якасцей пасеваў сельскагаспадарчых культур, парод жывёлы для адбору лепшых з іх. Палявая апрабацыя бульбы.

[Лац. approbatio.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дарвіні́зм, ‑у, м.

Вучэнне аб гістарычным развіцці жывой прыроды, аб паходжанні відаў жывёл і раслінных арганізмаў шляхам натуральнага адбору.

•••

Сацыяльны дарвінізм — рэакцыйная плынь у буржуазнай сацыялогіі, якая пераносіць прынцып барацьбы за існаванне на вобласць грамадскіх з’яў і адносін.

[Ад імя заснавальніка Чарлза Дарвіна.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

БАТО́МЕТР

(ад грэч. bathos глыбіня + ...метр),

прылада для адбору проб вады з пэўнай глыбіні вадаёмаў. З дапамогай батометра вывучаюць фіз.-хім. і сан. ўласцівасці вады і завіслыя ў ёй прымесі. Бываюць імгненнага напаўнення (марскі і рачны батометры) і працяглага напаўнення (батометр-бутэлька, вакуумны батометр). Донныя батометры прыстасаваны да адбору проб наносаў. Некаторыя батометры спалучаны з тэрмометрамі, якія фіксуюць т-ру на глыбіні адобру пробы.

т. 2, с. 350

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

артагене́з

(ад арта- + -генез)

тэорыя развіцця жывой прыроды, паводле якой эвалюцыя арганізмаў адбываецца ў строга вызначаных напрамках, без прыроднага адбору.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

дарвіні́зм

[ад англ. C. Darwin = прозвішча англ. біёлага (1809—1882)]

вучэнне аб эвалюцыйным развіцці жывых арганізмаў на Зямлі шляхам натуральнага адбору.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

лі́стынг

(англ. listing, ад list = спіс)

1) папяровая раздрукоўка інфармацыйных дадзеных, атрыманых на ЭВМ;

2) рэгламентаваная фондавай біржай працэдура адбору і допуску каштоўных папер у продаж.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

дызрупты́ўны

(лац. disruptus = разарваны);

д. адбор — адна з форм штучнага адбору, пры якім унутры папуляцыі ўзнікае полімарфізм, г.зн. некалькі форм, кожная з якіх можа даць пачатак новаму віду.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)