сібе́рна,
Разм.
1. Прысл. да сіберны.
2. безас. у знач. вык. Пра халодную пагоду з рэзкім ветрам. Сіберна так, а [дзяўчына] як бы і не заўважае холаду — не спяшаецца. Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стараво́рыўны, ‑ая, ‑ае.
Які здаўна падвяргаецца ворыву. Стараворыўныя землі. □ Дзямід Сыч накіраваўся на стараворыўны тарфянік першай брыгады. Паслядовіч. Тарфяныя глебы як цалінныя, так і стараворыўныя, патрабуюць глыбокага ворыва. «Беларусь».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
схудне́лы, ‑ая, ‑ае.
Моцна пахудзелы, худы. [Шабуніха] азірнулася на голас, убачыла старую жанчыну са схуднелым, зняможаным тварам. Мележ. Дзіця так і заснула ў .. [дзеда] на руках — бруднае, схуднелае і стомленае. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
харва́ты, ‑аў; адз. харват, ‑а, М ‑ваце, м.; харватка, ‑і, ДМ ‑тцы; мн. харваткі, ‑так; ж.
Паўднёваславянскі народ, які складае асноўнае насельніцтва Харватыі, што ўваходзіць у склад СФРЮ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шкарпэ́ткі, ‑так; адз. шкарпэтка, ‑і, ДМ ‑тцы, ж.
Кароткія панчохі, якія не даходзяць да калена. Васіль Кузьміч зняў туфлі і закінуў ногі ў шкарпэтках на падушку канапы. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
positive [ˈpɒzətɪv] adj.
1. пэ́ўны, безумо́ўны, бясспрэ́чны;
a positive refusal цвёрдая адмо́ва;
a positive proof бясспрэ́чны до́каз
2. упэ́ўнены;
Are you sure? – Yes, I’m positive. Вы ўпэўнены? – Так, абсалютна.
3. стано́ўчы, канструкты́ўны;
a positive reaction стано́ўчая рэа́кцыя;
positive thinking канструкты́ўная ду́мка
4. math., phys. дада́тны
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Bene merenti bene profuerit, male merenti par erit
Таму, хто cee дабро, адплацяць дабром, хто сее зло ‒ злом.
Сеющему добро отплатят добром, сеющему зло ‒ злом.
бел. Што пасееш, тое і пажнеш. Дар за дар. Як гукаюць, так і адгукаюцца. Як прывітаешся, так і адкажуць. Як ты да людзей, так і людзі да цябе.
рус. За добро добром и платят, а за худо ‒ худом. Доброму добро, а худому перемять ребро. Лихое лихим называют, а доброе добрым поминают. Как посеешь, так и пожнёшь.
фр. Comme tu sèmeras tu moissonneras (Как посеешь, так и пожнёшь).
англ. As a man sows so shall he reap (Как человек сеет, так и должен жать).
нем. Wie die Aussaat, so die Ernte (Каков посев, таков и урожай). Wie man es treibt, so geht’s (Как проживёшь, так и прослывёшь).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
◎ Не́цепка, паводле апісання: «изба без топки печи, находящаяся чрез сени часто без печи, хотя и с приготовленным фундаментом для неё, служащая отчасти кладовою, а отчасти (летней порою) спальнею, так как здесь меньше мух и блох» (Нік. Очерки, 1, 103). З ⁺не‑цепл‑ка, вытворнае ад цепліць ’ацяпляць, паліць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Патха́ння ’унушэнне’ (горац., Яруш.). Утворана ад той жа асновы, што і блізкае па значэнню натхнённе < яа‑тх‑няць (гл.) < прасл. -dbxngti. Так серб.-харв. надахнуйвати азначае ’ўнушаць’ і ’натхняць’, а літ. ijzvepimas -- ’унушэнне’ і ’натхненне’. Прыстаўка па‑, магчыма, ад лексемы павучанне (< ст.-рус. по‑ученин), блізкай семантычна да патхання.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гандля́ ’гання’ (Жд. 2.). Дыялектная форма звычайнага гання́ (а гэта — утварэнне ад гнаць, ганя́ць). Тут адбыліся складаныя фанетычныя працэсы, субстытуцыя, дысіміляцыя. Развіццё формы слова можна ўявіць сабе па паасобных элементах так: гання́ — *ганнʼйя — *ганнʼля́ (субстытуцыяй й — лʼ) — гандля (дысіміляцыя ‑нн‑ > ‑нд‑ або, што верагодней, устаўное ‑д‑ паміж нʼ — лʼ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)