taktyczny

taktyczn|y

тактычны;

~e posunięcie — тактычны ход;

chwyt ~y — тактычны прыём

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

падко́п, -пу м.

1. (действие) подко́п;

2. (подземный ход) подко́п;

3. перен., разг. (происки) подко́п, подры́в, ко́зни ед. нет;

◊ рабі́ць п. — стро́ить ко́зни

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

пракапа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны і -ко́паны; зак., што.

1. Зрабіць што-н., капаючы ў даўжыню, у глыбіню.

П. канаву.

2.

Капаючы, прайсці наскрозь.

П. падземны ход.

3. Правесці які-н. час капаючы.

Пракапаў увесь дзень.

|| незак. прако́пваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 і 2 знач.).

|| наз. прако́пванне, -я, н. (да 1 і 2 знач.) і прако́пка, -і, ДМ -пцы, ж. (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

уве́рх, прысл.

1. У вышыню, увысь; у напрамку да верхняй часткі чаго-н.

Полымя ўзвіваецца ў.

Сцежка вяла ў. на ўзгорак.

2. Унутраным бокам наверх ці ніжняй часткай прадмета ўгору.

Вывернуць кажух у. шэрсцю.

На беразе ляжала лодка ў. дном.

3. У напрамку да вытоку ракі, супраць цячэння.

У. па Дняпры.

◊

Уверх дном (разм.) — не так, як трэба (пра ход спраў, парушэнне звычайнага парадку).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

дыспе́тчар

(англ. dispatcher)

работнік, які рэгулюе рух транспарту або ход работы прадпрыемства з аднаго цэнтральнага пункта пры дапамозе сродкаў сувязі.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

дыспе́тчар, ‑а, м.

Работнік, які рэгулюе рух транспарту або ход работы прадпрыемства з аднаго цэнтральнага пункта. На пульце кіравання, ля якога сядзіць дыспетчар і які аддалены на многа метраў ад варот шлюза, ёсць ключ аўтаматычнага кіравання са шкалой. «Маладосць».

[Англ. dispatcher.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Манту́ла ’ход гульні ў баланты (у цуркі)’, манту́ліць ’біць, гуляць’ (ТС). Рус. перм. дать мантулу кому‑либо ’ўдарыць каго-небудзь’. Паводле Цыхуна (Бел.-укр. ізал., 86), семантычна найбольш блізка лексема стаіць да рум. mântuióla ’заканчэнне’, ’збаўленне, вызваленне, уратаванне’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

speed

[spi:d]

1.

n.

1) шпа́ркасьць, ху́ткасьць f., хутчыня́ f.

to gather speed — пабо́льшваць ху́ткасьць, набіра́ць ху́ткасьці

2)

а) ход -у m.

The boys ran at full speed — Хлапцы́ бе́глі по́ўным хо́дам

б) slow speed — паво́льны ход

в) half speed — сярэ́дні ход

2.

v.i., sped or speeded, speeding

1) ху́тка ісьці́, е́хаць, імча́ць

The boat sped over the water — Ло́дка імча́ла па вадзе́

2) перавыша́ць дазво́леную ху́ткасьць

3.

v.t.

прысьпе́шваць

•

- speed limit

- speed up

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

*Пахаткі́ 1, похоткі́ ’частка пчалінай сям’і, якая выконвае разведвальную функцыю’ (Анох.). Да паход, ход < хадзі́ць (гл.). Параўн. іван. ходкы́ ’работа пчол па разведцы’.

Пахаткі́ 2 ’зручны для работы’ (паст., Сл. ПЗБ). У выніку кантамінацыі хваткі і пахватны ’тс’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

патае́мны gehéim ángelegt, Gehéim-;

патае́мны ход Gehéimgang m -(e)s, -gänge;

патае́мны замо́к Gehéimschloss n -es, -schlösser;

патае́мныя дзве́ры Gehéimtür f -, -en

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)