ба́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак. і аднакр.
Разм.
1. Утварыць моцны адрывісты гук, выстраліць. Гулка бахнуў драбавік. Броўка. / у безас. ужыв. — Ну і бахнула! — у захапленні ўсклікнуў Мікешка, скаціўшыся з абрыву. Беразняк.
2. З шумам ударыць, стукнуць, кінуць. Бахнуць па галаве. Бахнуць кулаком па стале. Бахнуць шклянку на падлогу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
це́рці, тру, трэш, трэ; тром, траце́, труць; цёр, цёрла; тры; цёрты; незак., што.
1. Націскаючы, вадзіць узад і ўперад па чым-н.
Ц. падлогу шчоткай.
Ц. спіну мачалкай.
2. Размінаючы, націскаючы, змешваць, ператвараць што-н. у парашок, у дробную аднародную массу.
Ц. тытунь.
Ц. мак.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра абутак, адзенне: будучы цесным, нязручным, націраць, пашкоджваць скуру.
4. Пераціраць, рабіць мякчэйшым.
Ц. лён.
|| аднакр. церану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́; -ну́ць; -ні́ і цярну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, церняце́, -ну́ць; -ні́ (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паласну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак., каго-што (разм.).
Ударыць чым-н. доўгім, вузкім, што звычайна пакідае след у выглядзе вузкай паласы.
П. нагайкай па спіне.
П. нажом.
П. з аўтамата (перан.). Яе словы паласнулі па сэрцы (перан.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прамільгну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні; зак.
1. Паказацца і хутка знікнуць.
Поезд прамільгнуў маланкай.
У яго словах прамільгнула іронія (перан.).
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Вельмі хутка прайсці, прамінуць (пра час).
Месяц часу незаўважна прамільгнуў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
праштурхну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні; -ту́рхнуты; зак., каго-што.
Прасунуць штуршком.
П. корак у бутэльку.
П. справу (перан.: прасунуць, паскорыць).
|| незак. прашту́рхваць, -аю, -аеш, -ае і праштурхо́ўваць, -аю, -аеш, -ае;
|| наз. прашту́рхванне, -я, н. і праштурхо́ўванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ху́каць, -аю, -аеш, -ае; незак., на каго-што, у што і без дап.
Выпускаць ротам струмень паветра, каб сагрэць, прыцішыць боль і пад.
Х. на рукі.
|| аднакр. ху́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні.
|| зак. паху́каць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. ху́канне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ці́скаць, -аю, -аеш, -ае; незак., каго-што.
1. Націскаць на што-н. шмат разоў.
2. Сціскаць у абнімках, моцна абнімаць (разм.).
3. Друкаваць з дапамогай друкарскага прэса (спец.).
|| аднакр. ціскану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.
|| наз. ці́сканне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шкумата́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; незак., каго-што.
Матляннем, тузаннем у розныя бакі рваць, імкнуцца парваць на часткі.
Сабака шкуматаў прасціну.
|| зак. пашкумата́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны.
|| аднакр. шкуматну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.
|| наз. шкумата́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
завіну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., каго-што.
Абл. Закруціць 1, загарнуць у што‑н. [Фурман] завінуў грошы ў анучку, схаваў у кішэню. Гарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ціскану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.
Аднакр. да ціскаць (у 1, 2 і 4 знач.), ціснуць 1 (у 1, 2, 4–8 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)