Асоба, што вызначылася ў якой‑н. галіне грамадскай дзейнасці. Дзяржаўны дзеяч. Дзеяч навукі. Заслужаны дзеяч мастацтваў БССР. Грамадскі дзеяч. □ За гады савецкай улады многа выдатных людзей з’явілася ў беларускім Палессі. Гэта дзеячы народнай гаспадаркі, дзеячы ператварэння і ўдасканалення краю, дзеячы навукі і культуры.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
abjure
[æbˈdʒʊr]
v.t.
1) адрака́цца, зрака́цца, адмаўля́цца
to abjure power — адрачы́ся ад ула́ды, зрачы́ся ўла́ды
2) афіцы́йна адступа́цца
to abjure one’s religion — адступі́цца ад ве́ры
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
мэ́рыя
(фр. mairie, ад лац. major = старшы)
орган гарадской выканаўчай улады, а таксама будынак, дзе ён размешчаны.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
дэцэнтраліза́цыя
(ад дэ- + цэнтралізацыя)
1) сістэма кіравання, пры якой частка функцый цэнтральнай улады пераходзіць да мясцовых органаў;
2) адмена цэнтралізацыі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
непаты́зм
(ад лац. nepos, -otis = унук, нашчадак)
раздача рымскімі папамі даходных пасад, вышэйшых царкоўных званняў сваякам для ўмацавання ўласнай улады.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
апазі́цыя, ‑і, ж.
1. Супрацьпастаўленне сваіх поглядаў, сваёй палітыкі якой‑н. іншай палітыцы, іншым поглядам; супрацьдзеянне, супраціўленне.
2. Група людзей ўнутры якога‑н. грамадства, арганізацыі і пад., якая супрацьпастаўляе свае погляды, сваю палітыку поглядам, палітыцы большасці. Парламенцкая апазіцыя. □ Імкнучыся перашкодзіць перамозе апазіцыі, улады Дамініканскай Рэспублікі рэзка ўзмацнілі рэпрэсіі.«Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непава́га, ‑і, ДМ ‑вазе, ж.
Адсутнасць павагі, да каго‑, чаго‑н.; непачцівыя адносіны да каго‑, чаго‑н. Захопнікі без разбору жорстка каралі ўсіх, хто хоць чым-небудзь праяўляў сваю непавагу да іх улады.Кухараў.[Старшыня журы:] — Устаць, загадваю я вам! Іначай вы будзеце адказваць за непавагу і абразу журы.Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прэцэдэ́нт, ‑у, М ‑нце, м.
Кніжн. Выпадак у мінулым, які служыць прыкладам або апраўданнем для падобных выпадкаў у будучым. Савецкія людзі не маюць перад сабой гістарычных прэцэдэнтаў, ідуць нязведаным шляхам.«Звязда».// Рашэнне суда або іншага органа дзяржаўнай улады, якое прымаецца за ўзор пры рашэнні аналагічных выпадкаў. Судовы прэцэдэнт.
[Ад лац. praecedens, praecedentis — папярэдні.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
захо́пм Ergréifung f -; Ánsichreißen n -s; Wégnahme f -, Wégnehmen n, -s (адбіранне); Besítz¦ergreifung f - (чаго-н von D); Eróberung f -, -en (заваяванне);
захо́п ула́ды Máchtergrei fung f -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
запазы́чанасць, ‑і, ж.
Наяўнасць доўгу (даўгоў). Ліквідаваць запазычанасць. □ З устанаўленнем Савецкай улады ўся запазычанасць памешчыкам, банкірам, буржуазнай дзяржаве была з сялян спісана.«Весці».//Разм. Адставанне па вучэбнай праграме; не здадзены студэнтам экзамен, залік і пад. У .. [Юркі] зноў была запазычанасць па англійскай мове, і ён пакуль ліквідаваў яе, адстаў ад хлопцаў.Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)