пазніка́ць, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -а́е; -а́ем, -а́еце, -а́юць; зак.
Знікнуць, перастаць існаваць — пра ўсё, многае; прапасці, схавацца — пра ўсё, многае, усіх, многіх.
Пазнікалі многія расліны на палях.
Недзе пазнікалі патрэбныя рэчы.
Байцы пазнікалі ў цемры.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
artful [ˈɑ:tfl] adj.
1. хі́тры; спры́тны;
an artful person спрытню́га
2. до́бры, зру́чны ў карыста́нні (пра рэчы, прадметы)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
эві́кцыя
(лац. evictio = вяртанне судовым шляхам сваёй уласнасці)
юр. пазбаўленне валодання, канфіскацыя рэчы на законнай падставе.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Прычында́лы, прычанда́лэ, прычында́лле ’жартаўлівая (іншы раз зневажальная) назва розных прылад, рэчаў аднаго якога-небудзь прызначэння’ (ТСБМ, Янк. 1; мсцісл., З нар. сл.; ТС; драг., Нар. лекс.), ’начынне, прылады’ (Янк. 3.), прычында́льля, прыцанда́лле ’ўсякія дробныя рэчы ў гаспадарцы; прылады, начынне’ (Бяльк., Мат. Маг.), прычында́лле ’інструменты’ (Мат. Гом.), прычында́лы перан. ’фокусы’ (Сл. Брэс.), прычы́нды экспр. ’дурыкі’ (ТС). Укр. причанда́ли, причанда́л ’прылады, начынне, рэчы’, рус. причанда́лы, приченда́лы ’прадметы; дэталі прылад працы, розныя прылады, інструменты’, ’непатрэбныя рэчы, барахло’. Да прычына (гл.) з устаўным ‑д‑ (Трубачоў у Фасмера, 3, 369).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рэч, -ы, мн. -ы, -аў, ж.
1. Асобны прадмет, выраб.
Антыкварная р.
2. Тое, што належыць да асабістай рухомай маёмасці.
Чамадан з рэчамі.
Цёплыя рэчы.
3. Пра творы навукі, мастацтва.
Ён напісаў цудоўную р.
Слабая р.
4. Нешта, нейкая з’ява, абставіны.
Складаная р. жыццё.
Дзіўная р.! (вокліч, які паказвае на моцнае ўражанне). Называць рэчы сваімі імёнамі (гаварыць прама, не хаваючы ісціны).
|| прым. рэ́чавы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Р. мяшок.
Р. доказ.
Рэчавае права (маёмаснае права валодання рэчамі). Рэчавая хвароба (цяга да набывання рэчаў у 2 знач.; набывальніцтва, рэчавізм).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
павыва́льваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Вываліць усіх, многіх або ўсё, многае. Павывальваць седакоў з саней. Павывальваць рэчы з партфеля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
барахо́льшчык, ‑а, м.
Разм.
1. Чалавек, які скуплівае і перапрадае старыя рэчы.
2. Чалавек, які захапляецца набыццём рэчаў, асабліва адзення, абутку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
даўгавя́зы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Вельмі высокі і худы; цыбаты. Аднекуль з’явіўся даўгавязы крыклівы старшыня і загадаў скласці рэчы на фурманкі. Каваль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дрэнь, -і, ж. (разм.).
1. зб. Розныя непрыгодныя рэчы, хлам.
Поўныя кішэні ўсякай дрэні.
2. Што-н. нядобрае, непрыемнае.
Усю ноч нейкая д. снілася.
3. у знач. вык. Пра каго-, што-н. кепскае, нікчэмнае.
Надвор’е — д.
Токар з яго — д.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
выклю́чны, -ая, -ае.
1. Які з’яўляецца выключэннем з агульных правіл, са звычайных норм (кніжн.).
Выключныя правы.
2. Асаблівы, незвычайны.
В. выпадак.
3. Які з’яўляецца асаблівасцю толькі дадзенай асобы, калектыву, рэчы.
Выключная заслуга вучонага.
Вырабы выключнай якасці.
|| наз. выклю́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)