малазяме́лле, ‑я, н.

Недастатковая колькасць зямлі для вядзення сельскай гаспадаркі. Беднасць і малазямелле змушалі клінкоўцаў шукаць заработку на старане. Колас. У той час, калі ў БССР працоўныя сяляне вызваліліся ад прыгнечання і атрымалі бясплатна зямлю, у Заходняй Беларусі гаспадарамі краю засталіся памешчыкі, а сяляне задыхаліся ад малазямелля. Палуян.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АНАБА́РСКІ ЗАЛІ́Ў,

у заходняй частцы мора Лапцевых, паміж берагам мацерыка Еўразіі і п-вам Нордвік. Даўж. 67 км, шыр. каля ўваходу 76 км, ва ўнутр. частцы 7—9 км, глыб. 3—12 м. На Пд пераходзіць у Анабарскую губу, у якую ўпадае р. Анабар. Большую ч. года ўкрыты лёдам.

т. 1, с. 331

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Абмага́ць ’перамагаць’, абмагчы ’падужаць, змагчы’ (Сцяц.). На магчымасць калькі з літ. apgalė́ti ’тс’ (да galė́ti ’магчы’) звяртае ўвагу Непакупны Baltistica, VII (1), 1971, 15. Ён бачыць у літ. apgalė́ti і pérgalėti (абсалютныя сінонімы, адпаведныя бел. абмагаць і перамагаць) рэпрэзентантаў дзвюх моўных зон, прычым формы з ap‑ (аб‑) цягнуцца да заходняй (прускай), параўн. ст.-прус. epwarisnan (він. скл.) перамога’ і лат. varet ’магчы’ (там жа, 14).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

паж, ‑а, м.

1. У сярэднія вякі — падлетак, юнак дваранскага роду, які служыў пры двары караля або буйнога феадала. Паж каралевы. // перан. Іран. Аб мужчыне, які аддана адносіцца да жанчыны, дагаджае ёй.

2. У царскай Расіі і краінах Заходняй Еўропы — малодшая прыдворная пасада.

3. У царскай Расіі — выхавальнік Пажскага корпуса.

[Фр. page.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сеньёр 1, ‑а, м.

У сярэднія вякі ў Заходняй Еўропе — землеўладальнік, які меў неабмежаваную ўладу на тэрыторыі, якой валодаў. // Вярхоўны феадал у адносінах да сваіх васалаў.

[Ад лац. senior — старэйшы.]

сеньёр 2, ‑а, м.

У Іспаніі — форма ветлівага звароту да мужчыны (ужываецца ў спалучэнні з іменем або прозвішчам асобы). // Разм. Назва асобы мужчынскага полу.

[Ад лац. senior — старэйшы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гры́нпіс

(англ. Greenpeace, ад green = зялёны + реасе = свет)

арганізацыя абаронцаў навакольнага асяроддзя ў Заходняй Еўропе і Амерыцы, заснаваная ў 1971 г. у Канадзе.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ліцэ́й

(лац. lyceum, ад гр. Lykeion = школа ў Афінах, дзе вучыў Арыстоцель)

сярэдняя агульнаадукацыйная навучальная ўстанова ў некаторых краінах Заходняй Еўропы, Расіі, Беларусі.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Першая канферэнцыя камуністычных арганізацый Літвы, гл. Першая канферэнцыя Кампартыі Літвы і Заходняй Беларусі

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

зрачы́ся, зракуся, зрачэшся, зрачэцца; зрачомся, зрачацеся; пр. зрокся, зраклася, ‑лося; зак., каго-чаго.

Адмовіцца, адрачыся ад каго‑, чаго‑н. Хацеў бы вас, песні, Зрачыся, пакінуць, — Сілачкі ж мне мала. Купала. Ад імя сваіх сяброў Танк урачыста заявіў, што маладая літаратура Заходняй Беларусі не зрачэцца рэвалюцыйных і гуманістычных традыцый Коласа і Купалы. Калеснік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

metropolitan

[,mətrəˈpɑ:lətən]

1.

adj.

1) сталі́чны; які́ нале́жыць да вялі́кага го́раду або́ цэ́нтру

2) Eccl. мітрапалі́цкі

2.

n.

1) жыха́р вялі́кага го́раду

2) арцыбі́скуп -а m.захо́дняй царкве́), мітрапалі́т -а m. (у правасла́ўнай царкве́)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)