недалу́га, ‑і, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑лузе, Т ‑ай (‑аю), ж.

Разм.

1. Слабы, хваравіты чалавек; інвалід. [Лятун:] — Стары я, браткі, недалугай раблюся. Што год, то горш. Лынькоў.

2. Няспрытны, няўмелы чалавек; недарэка, няўклюда. — Чаго поркаешся? От, недалуга, — гукнула Марфа знізу. — Хутчэй. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

несумле́нны, ‑ая, ‑ае.

Які страціў сумленнасць, які ідзе на непрыстойныя ўчынкі. Знаходзіліся такія куточкі, хоць і мала іх было, дзе несумленны чалавек, вядома, з хітрасцю ды асцярожнасцю, мог свае рукі пагрэць. Васілевіч. // Які выяўляе адсутнасць сумленнасці. Працоўны чалавек ніколі не спакушаўся багаццем, нажытым несумленным шляхам. Шкраба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

го́рды, -ая, -ае.

1. Надзелены пачуццём уласнай годнасці, павагі да сябе.

Г. чалавек.

2. Поўны пачуцця задавальнення сабой.

Г. позірк.

3. Ганарысты, фанабэрысты.

Ласкавае цялятка дзвюх матак ссе, а гордае — ніводнай (прыказка).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гумары́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

1. Аўтар або выканаўца гумарыстычных твораў.

2. Чалавек, схільны да гумару.

|| ж. гумары́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. гумары́сцкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дасці́пны, -ая, -ае.

1. Які вызначаецца вострым розумам, незвычайным уменнем ярка, трапна, смешна або з’едліва выказаць думку.

Д. чалавек.

Д. фельетон.

Д. жарт.

2. Цікаўны, дапытлівы.

Дасціпнае дзіця.

|| наз. дасці́пнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дво́йка, -і, ДМ дво́йцы, мн. -і, дво́ек, ж.

1. Лічба

2.

2. Група з двух чалавек або двух аднародных прадметаў.

3. Нездавальняючая школьная адзнака.

4. Назва чаго-н., абазначанага лічбай 2.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нуда́, -ы́, ДМ -дзе́, ж.

1. Непрыемны душэўны стан, выкліканы немагчымасцю здзейсніць свае надзеі, жаданні; сум, туга.

2. Нудны чалавек (разм.).

Эх ты, н. хадзячая!

3. Паныласць, маркота, журба.

Восеньская н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

няво́льнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Раб, зняволены.

2. перан., чаго. Чалавек, які знаходзіцца пад уплывам, уладаю чаго-н.

Н. пачуццяў.

|| ж. няво́льніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

|| прым. няво́льніцкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лесаві́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Чалавек, які жыве ў лесе, займаецца паляваннем (разм.).

2. У міфалогіі: чалавекападобная казачная істота, якая жыве ў лесе і наводзіць жахі як нячыстая сіла, лясун.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ма́мка, -і, ДМ -мцы, мн. -і, -мак, ж.

1. гл. мама.

2. Жанчына, якая корміць грудзьмі чужое дзіця.

|| прым. ма́мчын, -а (разм.).

Мамчына хустка.

◊

Мамчын сынок (іран.) — распешчаны хлапчук, малады чалавек.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)