Плю́сікі ’дранікі’ (пух., Сл. ПЗБ). Няясна. Гл. наступнае слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Страмля́ць, стромля́ти ‘утыкаць’ (беласт., Сл. ПЗБ). Да папярэдняга слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рыпутува́ць ’есці гучна якую-небудзь зеляніну’ (Бяльк.). Гукапераймальнае слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сыраква́ш ’квашаны бурачнік’ (смарг., Сл. ПЗБ). Гл. наступнае слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тапы́ршчыць ’тапырыць’ (ТСБМ). Параўн. тапарашчыць (гл.), да наступнага слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тармасу́ха ’назва танца’: полька‑тармасуха (Барад.). Да папярэдняга слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

БЯЛІ́НСКІ Вісарыён Рыгоравіч

(11.6.1811, г. Свеаборг, Расія, цяпер Суаменліна, Фінляндыя — 7.6.1848),

рускі літаратурны крытык, публіцыст. Вучыўся ў Маскоўскім ун-це. У 1833 збіраўся працаваць настаўнікам рус. мовы ў Беларусі, пазней адмовіўся. Зблізіўся з гуртком М.У.Станкевіча, дзе вывучаў філас. сістэмы Канта, Фіхтэ, Шэлінга; пазней зацікавіўся філасофіяй Гегеля. Супрацоўнічаў у выданнях М.І.Надзеждзіна «Телескоп» і «Молва» (1833—36), рэдагаваў час. «Московский наблюдатель» (1838—39). З 1839 у Пецярбургу, працаваў у «Отечественных записках» А.А.Краеўскага. У 1846—48 кіраваў крытычным аддзелам час. «Современник» М.А.Някрасава і І.І.Панаева. Бялінскаму ўласцівыя выключная эстэтычная чуйнасць, рознабаковы падыход да з’яў мастацтва. У крытыка-публіцыстычных артыкулах, аглядах, рэцэнзіях ён звяртаўся да пытанняў філасофіі (эвалюцыя ад ідэалізму да матэрыялізму), адстойваў ідэі рэв.-дэмакр. руху, на аснове дыялектыкі распрацоўваў тэорыю мастацтва і л-ры (гал. крытэрыямі каштоўнасці маст. твора лічыў прастату вымыслу, дасканаласць праўды жыцця, народнасць, арыгінальнасць), гісторыі л-ры (вылучаў ламаносаўскі, карамзінскі, пушкінскі, празаічна-апавяд. перыяды і інш.), тэорыі і гісторыі крытыкі як найб. яркага ўвасаблення развіцця грамадскай думкі. Сярод прац «Літаратурныя мары: (Элегія ў прозе)» (1834), «Аб рускай аповесці і аповесцях сп. Гогаля («Арабескі» і «Міргарад»)» (1835), «Нішто аб нічым, або Справаздача сп. выдаўцу «Тэлескопа»...» (1836), «Герой нашага часу... Твор М.Лермантава», «Гора ад розуму. Твор А.С.Грыбаедава» (абодва 1840), «Вершы М.Лермантава», «Раздзяленне паэзіі на роды і віды», «Агульнае значэнне слова літаратура» (усе 1841), «Прыгоды Чычыкава, або Мёртвыя душы» і «Слова пра крытыку» (1842), а таксама пагадовыя агляды рус. л-ры 1840—47. Асаблівае месца ў творчасці Бялінскага належыць цыклу з 11 артыкулаў «Творы Аляксандра Пушкіна» (1843—46) — фактычна першай спробе манаграфічнага аналізу творчасці пісьменніка на фоне гіст. і літ. працэсаў. «Ліст да Гогаля» (1847), напісаны за мяжой, стаў своеасаблівым завяшчаннем крытыка.

Тв.:

Полн. собр. соч. Т. 1—13. М., 1953—59;

Собр. соч. Т. 1—9. М., 1976—82.

Літ.:

Березина В.Г. Этюды о Белинском — журналисте и критике. СПб., 1991.

Л.І.Зарэмба.

т. 3, с. 397

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

верабе́й, -б’я́ м. воробе́й;

◊ стрэ́ляны в. — стре́ляный воробе́й;

стары́ в. — ста́рый воробе́й;

старо́га ~б’я́ на мякі́не не падма́неш — посл. ста́рого воробья́ на мяки́не не проведёшь;

страля́ць з гарма́т па ~б’я́х — погов. пали́ть из пу́шек по воробья́м;

сло́ва не верабе́й, вы́леціць — не зло́віш — посл. сло́во не воробе́й, вы́летит — не пойма́ешь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перано́с м.

1. Hinübertragen n -s, Versétzung f -; Übertrágung f -;

2. (на іншы тэрмін) Áufschub m -(e)s; Prolongíeren n -s, Verlégung f -; Vertágung f - (пасяджэння і пад.);

перано́с тэ́рміну Termínverschiebung;

3. f -бухг. Übertrag m -(e)s, -träge, Transpórt m -(e)s, -e;

4. лінгв. (часткі слова) Ábteilung f -, -en; Sílbentrennung f -, -en

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Бражка (брашка) ’радня, сваяцтва; талака’ (Яўс.). Рус. бра́жка ’дрэнная кампанія; п’яная кампанія’. Няяснае слова. ёсць дзве магчымасці тлумачэння: 1) ад бра́жка < бра́га (гл.) ’брага’ метафарызацыяй; 2) нейкая сувязь з брат, дакладней, з гіпакарыстычнымі формамі гэтага слова: бел. брахна, брахне́йка і да т. п. На карысць гэтай другой магчымасці сведчыць значэнне ў бел. слова ’радня, сваяцтва’. Але параўн. польск., чэш. арго braška ’брат’ (гл. Будзішэўска, Żarg., 70).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)