Verbum

калма́ты, -ая, -ае.

1. Пакрыты густымі скудлачанымі валасамі, поўсцю; кудлаты, касматы.

Калматыя бровы.

2. перан. 3 няроўнымі, як бы пашматанымі на кавалкі краямі (пра хмары, клубы пары, туману і пад.).

Калматыя хмары.

|| наз. калма́тасць, -і, ж. (да 1 знач.).

калма́ціцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ціцца; незак.

Станавіцца калматым, кудлаціцца, касмаціцца.

|| зак. пакалма́ціцца, -ціцца, раскалма́ціцца, -ма́чуся, -ма́цішся, -ма́ціцца і (разм.) скалма́ціцца, -ціцца.

калма́ціць, -ма́чу, -ма́ціш, -ма́ціць; -ма́чаны; незак., каго-што.

Рабіць калматым, кудлаціць, касмаціць.

К. воўну.

К. валасы.

|| зак. пакалма́ціць, -ма́чу, -ма́ціш, -ма́ціць; -ма́чаны, раскалма́ціць, -ма́чу, -ма́ціш, -ма́ціць; -ма́чаны і (разм.) скалма́ціць, -ма́чу, -ма́ціш, -ма́ціць; -ма́чаны.

калмы́кі, -аў, адз. калмы́к, -а, м.

Народ, што складае асноўнае насельніцтва Рэспублікі Калмыкія, якая ўваходзіць у склад Расійскай Федэрацыі.

|| ж. калмы́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак.

|| прым. калмы́цкі, -ая, -ае.

кало́да¹, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -ло́д, ж.

1. Кароткае тоўстае бервяно.

2. Вулей, зроблены з камля дуплістага дрэва.

Чатыры калоды пчол.

3. перан. Пра непаваротлівага, нязграбнага чалавека (разм., пагард.).

◊

Цераз пень калоду (разм., неадабр.) — дрэнна, абы-як (рабіць што-н.).

кало́да², -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -ло́д, ж.

Камплект ігральных карт.

У калодзе 52 карты.

кало́ддзе, -я, н., зб.

Калоды, бярвёны.

кало́дзеж, -а, мн. -ы, -аў і кало́дзезь, -я, мн. -і, -яў, м.

1. Збудаванне ў выглядзе вузкай глыбокай ямы, умацаванай ад абвалаў зрубам, трубамі для здабывання вады з ваданосных слаёў зямлі.

Пачысціць к.

2. Яма для розных тэхнічных патрэб (спец.).

Шахтавы к.

Каналізацыйны к.

○

Артэзіянскі калодзеж — буравы калодзеж з труб, які падае глыбінную напорную ваду.

|| прым. кало́дзежны, -ая, -ае.

кало́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.

1. Невялікая калода; тое, што і калода (у 1 знач.).

Парэзаць бярозу на калодкі.

2. Кусок дрэва, які служыць асновай у некаторых інструментах, прыборах.

К. рубанка.

3. Кусок дрэва, выструганы ў форме ступні, які выкарыстоўваецца пры пашыве абутку; капыл.

Выплятаць лапці на калодцы.

4. Сярэдняя частка кола, у якой умацоўваюцца спіцы.

Колы па калодкі ў гразі.

5. Планка для мацавання на грудзях ордэнаў, медалёў ці ордэнскіх стужак.

Ордэнская к.

|| памянш. кало́дачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

|| прым. кало́дачны, -ая, -ае (да 2 і 3 знач.).

кало́дкі, -дак (уст.).

Масіўныя драўляныя кайданы, якія надзявалі раней на ногі, рукі і шыю арыштанта для папярэджання ўцёкаў.