светлячо́к, ‑чка, м.
Памянш.-ласк. да святляк; тое, што і святляк. Бацька разгарнуў насоўку ў цемені, і светлячкі заззялі белым халодным святлом. Пальчэўскі. // звычайна мн. (светлячкі́, ‑оў); перан. Пра бляск вачэй. У яго [Колышава] чыстых, адкрытых шырока вачах успыхвалі цікаўныя і неспакойныя светлячкі. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тара́шчыць, ‑шчу, ‑шчыш, ‑шчыць; незак., што.
Разм. Шырока раскрываць (вочы); здзіўлена або спалохана глядзець на што‑н. Васіль Грыбок тарашчыў крыху лупатыя бясколерныя вочы з бесцырымоннай нахабнай цікаўнасцю. Шамякін. Яня глядзіць, як тата працягвае дзеду грошы, і ажно вочы тарашчыць ад здзіўлення. Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
headline [ˈhedlaɪn] n.
1. загало́вак (газетнага артыкула, асабліва на першай старонцы)
2. каро́ткі змест апо́шніх наві́н (на радыё, тэлебачанні)
♦
grab/hit/make the headlines тра́піць у загало́ўкі газе́т; шыро́ка асвятля́цца ў дру́ку; вы́клікаць сенса́цыю
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
read2 [red] adj. (in) начы́таны; дасве́дчаны (у якой-н. галіне);
a widely read man шыро́ка адукава́ны чалаве́к;
be deeply/little/well read in a subject мець глыбо́кую/сла́бую/до́брую падрыхто́ўку у якой-н. галіне́
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
пеліка́н
(лац. pelecanus, ад гр. pelekanos)
вялікая вадаплаўная птушка атрада весланогіх з доўгай дзюбай і вялікім мяшком пад ёю; шырока распаўсюджана ў краінах з гарачым і цёплым кліматам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Калу́ша ’чаромха’ (Сцяшк. Сл.). Мясцовая трансфармацыя больш шырока вядомага калакалуша. Хаця, магчыма, неабходна меркаваць пра непасрэднае ўтварэнне суфіксам ‑ух‑а ад кал ’гразь, балота’? Гл. усю праблематыку пад калакалуша.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
по́зех, ‑у, м.
Міжвольны глыбокі ўдых і выдых з шырока разяўленым ротам, а таксама гук, які ўзнікае пры гэтым; зявок. Я веру поўдню. Казкі не лапоча ён І позехам даўгім не крывіць рот, А моўчкі ўсмак працуе заклапочана Ды рукавом з ілба сцірае пот. Бураўкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сак 1, ‑а, м.
Жаночая вопратка тыпу кароткага прасторнага паліто. [Тэкля] была апранута ў чыстую доўгую спадніцу і дабротны суконны сак. Краўчанка.
[Фр. sac.]
сак 2, ‑а, м.
Рыбалоўная снасць у выглядзе сеткі, нацягнутай на абруч. Шырока ўжываліся на Беларусі .. сеткавыя мяшкі, .. прывязаныя да абруча (сакі, падсакі). «Помнікі».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
со́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Агульная назва натрыевых солей вугальнай кіслаты, якія шырока выкарыстоўваюцца ў тэхніцы, медыцыне, быце. Крышталічная сода.
•••
Кальцыніраваная сода — бязводны вуглякіслы натрый.
Каўстычная сода — тэхнічная назва едкага натру.
Пітная сода — ачышчаны двухвуглякіслы натрый, белы парашок, які ўжываецца ў медыцыне і кулінарыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Раздо́р ’драўляныя вілы’ (барыс., Сл. ПЗБ), рус. дыял. раздо́р ’расшчэпленае дрэва’, ’заезд пры аранні’, ’стан, калі дзве ліны (у бурлакоў) шырока разыходзяцца ў розныя бакі’. Ад раз- і драіць, дзерці (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)