1. У дарэвалюцыйнай Расіі — паслужны спіс, куды заносіліся звесткі аб праходжанні службы чыноўнікам.
2.Спец. Асобная кніга або бланк, куды адносяцца асноўныя звесткі аб стане, эксплуатацыі, рамонце і пад. якога‑н. механізма, збудавання. Фармуляр машыны.
3. Бібліятэчная картка, у якой адзначаюцца звесткі аб кнізе і аб карыстанні ёю чытачом.
[Ням. Formular ад лац. formula — форма.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
БРАКГА́ЎЗА І ЭФРО́НА ЭНЦЫКЛАПЕДЫ́ЧНЫ СЛО́ЎНІК,
самая вял. руская дарэв. універсальная энцыклапедыя. Першае выданне ажыццёўлена ў 1890—1907 у Пецярбургу ў 82 асноўных і 4 дадатковых паўтамах; першыя 8 т. пад рэд. І.Я.Андраеўскага, астатнія пад рэд. К.К.Арсеньева і Ф.Ф.Петрушэўскага; 2-е выд. пад назвай «Новы энцыклапедычны слоўнік», выйшла ў 1911—16 (выдадзена 29 тамоў з 48).
Для выпуску Бракгаўза і Эфрона «Энцыклапедычнага слоўніка» ням. выдавецкай фірмай Ф.А.Бракгаўза і рас. выдаўцом і кнігагандляром І.А.Эфронам у 1889 створана выд-ва (пазней акц.т-ва; існавала да 1930). Першае выданне слоўніка ўключае некалькі дзесяткаў тысяч энцыклапедычных артыкулаў, ілюстраваных малюнкамі, фотаздымкамі, картамі. На пач. кожнага паўтома даецца спіс яго найб. значных артыкулаў, у 82-м паўтоме — спіс пачатковых і канцавых артыкулаў па тамах і паўтамах, поўны спіс асоб, якія прымалі ўдзел у складанні слоўніка (больш за 700 прозвішчаў), 285 фотаздымкаў супрацоўнікаў выд-ва, якія працавалі над ім. Дадатковыя паўтамы (83—86) змяшчаюць інфармацыю, якая па розных прычынах не трапіла ў асн. тамы. У канцы 86-га паўтома надрукаваны вял. энцыклапедычны нарыс «Расія».
Выд-ва «Вялікая Расійская энцыклапедыя» (Масква) з 1991 выдае 12-томны «Энцыклапедычны слоўнік. Бракгаўз і Эфрон: Біяграфіі» (т. 1—5, 1991—94), у якім рэпрынтным спосабам узнаўляюцца каля 40 тыс. біяграфій з першых двух выданняў слоўніка.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
index1[ˈɪndeks]n.
1. (pl.indexes) катало́г; алфаві́тны спіс;
subject index прадме́тны паказа́льнік
2. (pl.indexesorindices) і́ндэкс; каэфіцые́нт;
price indexі́ндэкс цэн
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
наменкла́тар
(лац. nomenclator)
1) нявольнік, які пастаянна суправаджаў рабаўладальніка ў Стараж. Рыме;
2) уст.спіс, рэестр тэрмінаў з галіны якой-н. навукі, пералік асоб, каталог.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
праскры́пцыя
(лац. proscriptio = аб’ява)
публічнае асуджэнне палітычных праціўнікаў у Стараж. Рыме з абвяшчэннем іх па-за законам, а таксама спіс асоб, абвешчаных па-за законам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
фармуля́рм.
1. (форма) Vórdruck m -(e)s, -e, Formulár n -s, -e;
2.уст. (паслужныспіс) Díenstliste f -, -en
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
пра́ца, -ы, ж.
1. Чалавечая дзейнасць, накіраваная на стварэнне пры дапамозе прылад вытворчасці матэрыяльных і духоўных каштоўнасцей, неабходных для жыцця людзей.
Фізічная п.
Разумовая п.
Людзі працы (працоўныя; высок.). Падзел працы.
Прылады працы.
2. Работа, занятак.
Цяжкая сялянская п.
Аплаціць за працу.
3.мн. -ы, прац. Вынік разумовай дзейнасці, твор.
Навуковая п.
Спіс друкаваных прац.
4. Тое, што і работа (у 3 знач.).
Хадзіць на працу.
|| прым.працо́ўны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Працоўная кніжка (дакумент аб працоўным стажы).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
наменклату́ра, ‑ы, ж.
1. Пералік, сукупнасць назваў, тэрмінаў, якія ўжываюцца ў якой‑н. галіне навукі, вытворчасці і пад. Хімічная наменклатура. Наменклатура вырабаў. Наменклатура запасных частак.
2. Пералік бухгалтарскіх рахункаў. Старшы бухгалтар зробіць абаротны, пасля сальдав[ан]ы баланс, прыложыць да яго калькуляцыі і формы, патрэбныя па наменклатуры — і справаздача гатова.Скрыган.
3.Спіс кадравых пасад, якія зацвярджаюцца вышэйшай арганізацыяй.
[Лац. nomenclatura — пералік, спіс.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папіса́ць, ‑пішу, ‑пішаш, ‑піша; зак.
1.што і без дап. Пісаць некаторы час. Ды я кажу: — Ну, ты цяпер папішы, а я, брат, буду рысаваць.Брыль.
2.каго-што. Разм. Занесці ў спіс усё, многае або ўсіх, многіх. Папісаць усіх у гурток. Папісаць усю маёмасць.
•••
Нічога не папішаш — тое, што і нічога не зробіш (гл. зрабіць).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)