прыкро́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.
Разм. Прыйсці. [Вронік:] — Далёка крочым, дзеду? — Дзядок страпянуўся. — А ўжо, можна сказаць, прыкрочыў. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
плятка́р, плеткара, м.
Той, хто любіць пляткарыць. Хочацца голасна сказаць усім гэтым плеткарам, што яны лгуць, брэшуць! Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
звя́гнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
1. Аднакр. да звягаць (у 2 знач.).
2. Неабдумана, неасцярожна сказаць што‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мо́жна, безас. у знач. вык.
1. з інф. Ёсць магчымасць. Цяпер .. [дзікоў] можна разгледзець і без бінокля. В. Вольскі.
2. Дазваляецца. Услаўляў і слаўлю я Час наш пераможны. А чаму пра салаўя Мне пісаць не можна? Бялевіч.
•••
Жыць можна гл. жыць.
Пасаліўшы, есці можна гл. есці.
Можна сказаць гл. сказаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павуча́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. павучаць.
2. Парада, настаўленне. Асабліва безуважным быў Грышка да дзедавых павучанняў, калі недзе яго чакалі сябры... Паслядовіч. — Другі раз, перш чым сказаць што, падумай, — папярэдзіў [Валодзю] Паўлік, які любіў чытаць хлопцам павучанні. Рунец.
3. Пропаведзь, прамова, якія ўтрымліваюць павучальныя парады. Сказаць павучанне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
half-cock [ˌhɑ:fˈkɒk] n. :
♦ go off at half-cock BrE, infml пача́ць (што-н.) без дастатко́вай падрыхто́ўкі; сказа́ць ці зрабі́ць неабду́мана/неразва́жліва
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
праскуго́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак.
Разм.
1. Абазвацца скуголеннем (пра сабаку). // Жаласліва, ныючы, плачучы, сказаць.
2. Скуголіць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зама́ла, прысл.
Разм. Менш чым трэба; малавата. А мне дзвюх моў і слоў замала, Каб нешта простае сказаць. Пысін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адпалі́ць, -палю́, -па́ліш, -па́ліць; -па́лены; зак., што.
1. Спаліць частку прадмета; перапаліўшы, аддзяліць.
А. кавалак шнура.
2. Апрацаваць тэрмічным спосабам метал, шкло для надання адпаведнай якасці (спец.).
3. перан. Зрабіць, сказаць што-н. нечаканае.
◊
Адпаліць штуку (разм., неадабр.) — учыніць што-н. недарэчнае, непрыстойнае.
|| незак. адпа́льваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ На́цса ’гэта значыць, так сказаць’: nałpy, nacsa zwiery takije (Пятк. 2). Алегра-форма да значыцца, параўн. на́ча (гл.), ля (з паглянь), ач (з бач) і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)