з’е́хаць, з’е́ду, з’е́дзеш, з’е́дзе; з’едзь; зак.

1. Едучы, спусціцца з чаго-н.

З. з гары на санках.

2. Едучы, павярнуць у бок.

З. з дарогі.

3. Пакінуць якое-н. жыллё, перасяліўшыся (разм.).

З. з кватэры.

4. перан. Ссунуцца з месца, спаўзці; асунуцца ўніз (разм.).

Шапка з’ехала на патыліцу.

У непрытомнасці жанчына з’ехала на зямлю.

З’ехаць з глузду (разм.) — страціць розум, звар’яцець.

|| незак. з’язджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

бык¹, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Самец буйной рагатай жывёлы, дзікай і свойскай.

Бой быкоў.

Племянны б.

2. звычайна мн. Падсямейства буйных жвачных млекакормячых (тур, бізон, зубр і пад.).

Браць быка за рогі (разм.) — пачынаць дзейнічаць энергічна, з галоўнага.

|| памянш. бычо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м. Быць бычку на вяровачцы (прыказка).

|| прым. бычы́ны, -ая, -ае і быча́чы, -ая, -ае.

Нораў бычачы, а розум цялячы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

Intellignz

f -

1) ро́зум, інтэле́кт; развіццё; інтэліге́нтнасць, культу́рнасць

2) інтэліге́нцыя

wrktätige [schffende] ~ — працо́ўная інтэліге́нцыя

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Вумрозум’ (Грыг., Др.-Падб., Шат., Бяльк., Жд., 3, КСТ, Нар. сл.), ум ’тс’ (ваўк., Федар., 4), укр. ум, рус. ум, вум (Растаргуеў, Бранск.), ст.-рус. умъ, польск. um, чэш. um, славац. um, славен. um, серб.-харв. у̑м, макед. ум, балг. ум, ст.-слав. оумъ. Роднаснае да літ. aumuõрозум’, omenìs, omena ’прытомнасць’, omė̃ ’звычка’ (Фасмер, 4, 161; Махэк₂, 669; Младэнаў, 651; Фрэнкель, 26). Фрэнкель (там жа) прыводзіць іншыя балт. паралелі і ўказвае на неабходнасць аддзяліць іх ад слоў, утвораных пры дапамозе розных прэфіксаў ад і.-е. кораня ‑men‑ (слав. *mьněti) тыпу aũmonis ’бессэнсоўны’ і пад. Параўн. таксама Атрэмбскі, Gramatyka, 180, які сцвярджае, што ўсе літ. словы на ‑monis працягваюць даўнія ўтварэнні з асновай ‑men‑.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

theoretical [θɪəˈretɪkl] adj.

1. тэарэты́чны;

theore tical arithmetic тэо́рыя лі́чбаў;

theoretical learning тэарэты́чныя ве́ды

2. аналіты́чны, схі́льны да тэарэтызава́ння;

a theoretical mind аналіты́чны ро́зум

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

hide2 [haɪd] v. (hid, hidden) хава́ць; хава́цца

hide one’s light under a bushel BrE уто́йваць свой ро́зум і та́лент; быць залі́шне сці́плым

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

intelligence [ɪnˈtelɪdʒəns] n.

1. ро́зум, інтэле́кт;

great/keen/high intelligence высо́кі ўзро́вень разумо́вага развіцця́

2. зве́сткі, інфарма́цыя

3. разве́дка;

the intelligence service разве́двальная слу́жба

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

virile [ˈvɪraɪl] adj.

1. мужчы́нскі; узмужне́лы; ста́лы;

virile courage му́жнасць

2. му́жны; мо́цны, ду́жы;

a virile mind жывы́ ро́зум;

virile sports спорт для мужчы́ны

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

impenetrable

[ɪmˈpenɪtrəbəl]

adj.

1) непрахо́дны (лес); непраніка́льны

2) неўспрыма́льны да но́вага (чалаве́к, ро́зум)

3) недасту́пны о́зуму)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

mobile

[ˈmoʊbəl]

adj.

рухо́мы, перасо́ўны, пераво́зны, перано́сны

mobile home — перасо́ўная ха́та

a mobile mind — гну́ткі ро́зум

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)