лабія́льны, ‑ая, ‑ае.

Спец.

1. Утвораны з удзелам губ; губны. Лабіяльныя зычныя «б», «п».

2. Падобны губе, губам; які нагадвае сабой губы. Лабіяльныя органы пачуццяў у насякомых.

[Ад лац. labialis — губны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ка́рны Straf -;

ка́рныя о́рганы Strfbehörden pl;

ка́рны атра́д Strfkommando n -s, -s; Vergltungskommando n -s, -s

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ао́рта, ‑ы, ДМ ‑рце, ж.

Галоўная артэрыя ў арганізме пазваночных і чалавека, якая выходзіць з левага жалудачка сэрца і жывіць артэрыяльнай крывёю ўсе органы цела, акрамя лёгкіх.

[Грэч. aorte.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фі́лія, ‑і, ж.

1. Тое, што і філіял. Філіі «Маладняка», што ўзніклі ў многіх гарадах Беларусі, мелі адпаведныя друкаваныя органы і выданні. Навуменка.

2. Філіял каталіцкай або лютэранскай царквы.

[Лац. filia.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ДВУХДО́МНЫЯ РАСЛІ́НЫ,

віды раслін, у якіх жан. і мужч. генератыўныя (палавыя) органы знаходзяцца на розных асобінах. Кветкавыя Д.р. маюць аднаполыя песцікавыя (жан.) і тычынкавыя (мужч.) кветкі, у інш. груп Д.р. утвараюцца архегоніі (жан. палавыя органы) і антэрыдыі (мужч. палавыя органы). У флоры Беларусі Д.р. ёсць сярод кветкавых (дрэвавых — таполя, асіна, вярба; травяністых — каноплі, шчаўе, шпінат і інш.), голанасенных (ядловец), папарацепадобных, хвошчападобных, дзеразападобных, імхоў, водарасцей. Гл. таксама Аднадомныя расліны, Шматдомныя расліны.

т. 6, с. 80

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

абарты́ўны, ‑ая, ‑ае.

1. Накіраваны на спыненне якога‑н. працэсу, хваробы і пад. Абартыўныя сродкі. Абартыўнае лячэнне.

2. Спец. Які спыніў сваё развіццё ў самым пачатку; недаразвіты. Абартыўныя органы раслін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АФІЦЫ́РАВАННЕ

(ад лац. afficio прычыняю, уздзейнічаю),

здольнасць прадмета ўздзейнічаць на органы пачуццяў. Тэрмін уведзены ням. філосафам І.Кантам, які лічыў, што пачуццёвыя ўяўленні ўзнікаюць у выніку ўздзеяння «рэчаў у сабе» на органы пачуццяў, а кожны прадмет павінен пэўным чынам «афіцыраваць» душу, каб здзейснілася пазнанне.

т. 2, с. 135

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

вантро́бы

(польск. wątroby)

унутраныя органы грудной клеткі і жывата.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

dotykowy

dotykow|y

адчувальны на дотык;

narządy ~e — органы дотыку

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Паралі́ч ’хвароба, пры якой асобныя органы або частка цела трацяць здольнасць да адвольных рухаў’ (ТСБМ). З рус. парали́ч (Крукоўскі, Уплыў, 89), якое праз польск. paraliż ад сяр.-в.-ням. paralis з лац. paralysis ад грэч. παράλυσις ’дазвол; адхіленне’ (гл. Фасмер, Этюды, 142; Мацэнаўэр, 270; Фасмер, 3, 204).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)